Conserve's Leessite

Maria Adolfsson maakt spanning ook weer in finale voelbaar

Karen Eiken Hornby wordt steeds meer een vriendin van de lezer

In het vierde deel van de Doggerland-serie is Karen Eiken Hornby zwanger van Leo Friis en heeft nog een maand te gaan voor de bevalling. Ze heeft net afscheid genomen om te genieten van zwangerschapsverlof als ze op een terras het begin van een prideparade gadeslaat. Totdat ze op deze luidruchtige zaterdag het geknal hoort van een geweer. Er is een eenzijdig vuurgevecht ontstaan vanuit een hotelkamer, waarbij zes mensen dodelijk worden geraakt en elf gewond raken. Onder hen haar trouwe homovriend Eirik From. Zijn vriend Kore Travaad werkt bij het muziekbedrijf KGB Production, waar Leo gitaar speelt in de studio. Ook gewond zijn twee politici: Thor Vesting van het Vrijzinnige Verbond en Bo Ramnes van de Vooruitgangspartij.

Fentanyl

Schuilend onder een tafel geeft Karen via de telefoon aanwijzingen vanuit welke hotelkamer de schutter vuurt op de niets vermoedende mensen. Zo weet de politie hem op tijd te pakken. Maar als ze op zijn kamer komen blijkt hij al dood te zijn door chemische stof uit een flesje: instanyl, dat is hetzelfde als fentanyl, maar dan in sprayvorm, meldt chef Jounas Smeed de volgende zondagochtend. Het aangetroffen lichaam van de dader Per Haders heeft een bijna vredig gezicht met gesloten ogen. Hij heeft om 13.29 ingecheckt in het hotel, anderhalf uur voor het eerste schot. Hij schiet met een halfautomatische AR-15 met een richtkijker en een geluidsdemper. Eerder al op jacht, dus met de nodige ervaring. Thuis heeft hij ook wapens, maar die niet bij zich. Haders is met Agnes getrouwd, afkomstig van de rijke familie Brander (Smeed, Hreder en Brander waren de drie machtigste en rijkste families van Doggerland) weet Karens collega Evald Johannissen, als ze onderweg zijn om de weduwe te interviewen. Daarvoor hebben ze gehoord dat Hader – die afdelingshoofd was bij het Directoraat Visserij – al half maart was ontslagen, gedurende een halfjaar deed of het niet was gebeurd. Zijn vrouw wist daar niets van. Hij deed alsof hij elke dag naar zijn werk ging. Was daardoor vermoedelijk behoorlijk gefrustreerd.

Hospice

Op zondagochtend komt het team weer bijeen en hoofdinspecteur Jounas Smeed leest voor welke mensen zijn omgekomen: Ellen Barke, 36, Alexander Berner, 27, Iselin Limby, 22, Helle Kortels, 74, Robbert Kortels, 29 en Daniel Brokk, 38.

Ondertussen wordt de moeder van Leo Friis die Karen niet eerder heeft ontmoet wegens verregaande kanker opgenomen in een hospice. Leo en Karen bezoeken haar daar en ze vertelt dat ze destijds de misdadige slachtpartijen van Leo’s stiefvader overleefd heeft, omdat hij hem van de trap duwde. Hoe oud was hij toen? Ongeveer 12 ½ jaar, vertelt hij Karen. Hij haalt het natuurlijk niet qua opvoeding en opleiding bij Karens eerdere man John, die met zoontje Mathis omkwam bij een auto-ongeluk, waarbij Karen reed. De dozen op zolder herinneren haar daar aan Ze zijn bewaard door haar moeder na het rampzalige ongeluk, waarbij Karen haar gezin verloor. Nu is ze pas net voor haar vijftigste in verwachting van een baby en staat haar een nieuw leven te wachten.

Bij de politie moeten ze uitrukken omdat er een dubbelmoord is gepleegd in Noorö, waarbij mogelijk de motorbende OP is betrokken.

De auteur

Maria Anna Katerina Adolfsson (Stockholm, 27 juni 1958) woont in Stockholm en werkte als communicatie-expert en persvoorlichter. De vertaalrechten van haar thrillerserie Doggerland werden voor verschijnen al aan 15 landen verkocht. Een tv-serie is in de maak.

Over de motieven van Per Haders tast de politie nog in het duister. In het café De Kuil vertelt barkeeper Fred Asker dat Haders een paar keer in de week langskwam. Hij sprak met hem over het weer, de hondenraces of een Premier Leaguewedstrijd op tv. Volgens Asker was hij een aanhanger van Arsenal. ‘Je kon aan hem zien dat hij geen visser of fabrieksarbeider was. Ik denk dat je het ook aan hem kon horen.’ Hij sprak niet over politiek of actualiteiten. ‘Dat moet je die ander maar vragen.’ Haders kwam altijd rond een uur of twee, drie in het café. Dan nam hij een biertje, soms twee, drie en ook een whisky, Groths Old Stone. Hij had altijd een boulevardblad bij zich en een notitieboekje, waarin hij vaak schreef. Hij kreeg bezoek van een andere man. Ze kenden elkaar op een of andere manier, vertelt de barkeeper. En gingen daarna aan een tafeltje zitten. ‘Hij was volgens mij niet zo blij dat die andere kerel verscheen. Alsof je iemand tegenkomt die je lang niet hebt gezien en eigenlijk nooit hebt gemogen. Je moet als het ware de schijn ophouden.’ Hoe hij eruitzag? ‘Ongeveer als Haders, soortgelijk type. Pak, das, grijs haar, ik heb er niet zo op gelet.’

Prepaid-telefoon

Agnes Haders is somber gestemd in het huisje – eigenlijk jachthuis – waar ze tijdelijk verblijft op suggestie van Karen om de media te mijden. Haders heeft ze ontmoet omdat hij een studiegenoot was van haar broer Olof. Ondanks het verzet van haar ouders die niet zo enthousiast over hem waren, ontstond er een relatie en raakte ze zwanger. Zo was ze dertig jaar met hem getrouwd. Ze sliepen gescheiden, in verschillende slaapkamers. Het donkere water trekt haar niet om zelfmoord te plegen. Het water is te koud en ze is bijna helemaal nuchter. Agnes Haders trekt haar schouders op en loopt langzaam naar het jachthuis.

Karen krijgt bezoek van een hulpje van Odd Eiken van de motorbende OP. Hij vraagt haar Odd te bellen op een prepaid-telefoon. Odd vertelt dat zijn motorbende niets te maken heeft met de twee doden, waar de politie druk mee bezig is. Toen ze in het zuiden van Heimö waren, in Glitte om precies te zijn, en stonden voor het huis van politicus Bo Ramnes om hem onder druk te zetten dat hij niet langer zijn vrouw Aylin zou molesteren. Op datzelfde moment is hetzelfde wapen gebruikt (net als bij de dubbelmoord op Noorö) om een kleine dealer in Ravenby door het hoofd te schieten. Odd en zijn bende hebben daar niets mee te maken. Het bedreigen van Bo gebeurde op verzoek van Karen, die daarvoor haar functie heeft misbruikt, als haar superieuren het wisten hadden ze haar op staande voet ontslagen. ‘Dus als het ontdekt wordt, jullie alibi, heeft Bo vrij spel,’ verzucht Karen tegenover haar neef Odd Eiken. Odd zegt dat hij alles heeft gedaan voor ‘Kippie’ (haar koosnaam) en dat ze het nu verder zelf moet oplossen. De jongen van Odd is net niet op tijd weg zodat de pas gearriveerde Leo vraagt wie dat was die het huis verliet. Ze zal het hem uitleggen, het was een vriend van Odd, haar neef. Ze vertelt aan Leo wat er is gebeurd en dat Bo geen haar mocht worden gekrenkt. Volgens Leo zal Bo nooit vertellen dat er een motorbende achter hem heeft gezeten. Tegen Karen heeft Bo gezegd dat hij het zo kan omdraaien dat het hem wat oplevert. Bijvoorbeeld door te zeggen dat het met zijn politieke agenda te maken heeft. ‘En wie zou het tegendeel kunnen zeggen zonder zichzelf in de voet te schieten?’

Als Agnes Haders haar broer Olof in Vancouver Canada bezoekt omdat hij ongeneeslijk ziek is (alvleesklierkanker), vertelt hij haar hoe de drie vrienden Per, Thor en hij het meisje Jasmina Kortels aan boord van een ferry vanuit Harwich richting Ravenby, waar ze meevoer als prostituee, cocaïne hebben gegeven. Twee van hen hebben haar verkracht en een heeft toegekeken.

Seponeren

Agnes’ vader is erin geslaagd de politie de zaak te laten seponeren. Hij belooft Per dat hij met Agnes, die van hem in verwachting is, mag trouwen, en dat ze later de villa, het jachthuis, de grond en het merendeel van het vermogen zullen erven. Dertig jaar weet Agnes hier niets van totdat haar stervende broer Olof dat verteld heeft. Terug uit Canada heeft ze haar negentigjarige vader er woedend over aangesproken, ze voelt zich verraden. Maar haar vader verweert zich met de uitdrukking: ‘Het was rennen of sterven.’ Waarom wist ze hier niets van? Ze belt een paar keer mobiel met Karen maar die zit op het oesterfeest.

Ondertussen speelt politicus Bo Ramnes het echtscheidingsverzoek van zijn vrouw Aylin uit omdat dat hij weet dat Karen haar neef Odd zijn motorbende OP met vier man heeft ingeschakeld om hem te bedreigen dat hij Aylin niet meer mag misbruiken met geweld. Ze heeft binnen de bedenktijd van acht maanden nog maar dertien dagen. En hij wil koste wat het kost – inmiddels kreupel lopend met een stok – dat de echtscheiding niet doorgaat. Aylin erkent dat Karen hierachter zit, ze heeft haar daarmee ook verraden en voelt zich er schuldig over. Bo dreigt het naar buiten te brengen en dan is Karen haar baan kwijt, ook al is ze nu zes maanden met zwangerschapsverlof.

Oesterfeest

Karen gaat eerder naar huis op het oesterfeest. Leo blijft daar. Onderweg bedenkt Karen dat Agnes haar meerdere keren heeft gebeld. Ze wil naar huis maar besluit dat ze een omweg maakt om een bezoekje te brengen aan het jachthuis ondanks de dikke buik die haar parten speelt. Wat ze niet weet is dat Aylin bezoek heeft gekregen van degene die Per Haders ‘Blondie’ noemde.

Het is de kracht van Maria Adolfsson om de finale extra spannend te maken. Zal Bo Ramnes haar positie bij de politie kwetsbaar maken? Zet Aylin de scheiding door zodat zij en haar kinderen niet lastig worden gevallen en wie was betrokken bij de verkrachting op de ferry? Allemaal vragen die vrijwel zeker opgelost worden door de scherpzinnige Karen Eiken Hornby – die steeds meer voelt als een goede vriendin van de lezer – in het vierde deel van de Doggerland-serie.

Maria Adolfsson – Doggerland 4 – Rennen of sterven (in het Zweeds verschenen als Spring eller dö bij Wahlström & Widstrand) werd vertaald uit het Zweeds door Elina van der Heijden van het Scandinavisch Vertaal- en Informatiebureau Nederland, 349 pagina’s, ISBN 978 90 245 9755 0, € 21,99, maart 2022