Achebe, Chinua - Termietenheuvels in de Savanne (Perpetuareeks)
Adler-Olsen, Jussi - Serie Q 9 - Natriumchloride
Adler-Olsen, Jussi - Serie Q 10 - Eén raam, geen sleutel
Adolfsson, Maria - Doggerland 2 - Stormwaarschuwing
Adolfsson, Maria - Doggerland 3 - Tussen de duivel en de zee
Adolfsson, Maria - Doggerland 4 - Rennen of sterven
Adolfsson, Maria - Doggerland 5 - Valwind
Adolfsson, Maria - Doggerland 6 - Noodzakelijk kwaad
Adolfsson, Maria - Doggerland 7 - Stil als het graf
Ahndoril, Alex - Ik zal de sleutel vinden
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 1 - Zonder gezicht
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 2 - Negen
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 3 - 18 graden onder nul
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 4 - Motief X
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 5 – X manieren om te sterven
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 6 - De laatste spijker
Ahnhem, Stefan - Huizenruil
Alders, Hanny - De kopiist
Alders, Hanny - De volmaakte ketter
Alders, Hanny - Non nobis – Ondergang van de Tempelorde
Alsterdal, Tove - Inslag
Andersen, Johan - Zonder genade
Andriesse, Gauke - Dodelijke gelijkenis
Andriesse, Gauke - Daden van geweld
Andriesse, Peter - Claire Obscure
Appel, René - Overschot
Appel, René - Dansen in het donker
Appel, René - Waarom niet
Archer, Jeffrey - William Warwick 1 - Wie niet waagt
Archer, Jeffrey - William Warwick 2 - In het volle zicht
Archer, Jeffrey - William Warwick 3 - Een oogje dicht
Archer, Jeffrey - William Warwick 4 - Over mijn lijk
Arlidge, M.J. - Helen Grace 10 – Niemand zeggen
Arlidge, M.J. - Helen Grace 11 - Kom eens gauw
Arlidge, M.J. - Helen Grace 12 - Leef je nog?
Arlidge, M.J. - Twee kleine visjes
Arlidge, M.J. - Oog om Oog
Asscher, Maarten - De schaduw van een vriend
Atkinson, Kate - Een donkere, stormachtige nacht
Aubert, Marie - Volwassen mensen
Baay, Reggie - Het lied van de goden
Baar, Peter-Paul de - Theo Thijssen (1879-1943) - Schrijver, schoolmeester, socialist
Baar, Jan van - De vervolging van Joods Alkmaar
Baar, Jan van - De familie Drukker en de tragiek van Joods Alkmaar
Bach, Tabea - De Zijdevilla
Bailey, Sarah - De huisgenoot
Bailey, Sarah - Gemma Woodstock 4 - Een dood vol leugens
Bakboord, Henk - Billenkoek - Avonturen van een stoute Surinamer
Banville, John - Sneeuw
Banville, John - April in Spanje
Banville, John - De garage
Barker, Dacre Stoker & J.D. - Dracul
Barker, James Patterson & J.D. - Jeugdzonde
Barker, James Patterson & J.D. - Oorverdovend
Barker, J.D. - Augustus
Barker, J.D. - Het spel
Bax, Wim - Hou het stil
Beek, Martyn van - De jacht van de Wolf
Bengtsdotter, Lina - Charlie Lager 3 – De man die een vreemde was
Bengtsdotter, Lina - Spelen met vuur
Bennett, S.J. - Hare Majesteit de Queen onderzoekt 1 - De moord op Windsor Castle
Benzakour, Mohammed - De reus uit de Rif
Berg, Michael - De vermissing
Bergvelt, Joyce - Commandeur van de Kaap
Bergeys, Roland - Blindelings
Berkleef, Bernice - Bloedsteen
Berkleef, Bernice - Vinex
Berry, Steve - Cotton Malone 14 - Het Maltadocument
Bervoets, Hanna - Leer me alles wat je weet
Biezen, Mick van - Zomersplinters
Bijlsma, Rob - Kerken van goud, dominees van hout
Bjørk, Samuel - Munch & Kruger 2 - De doodsvogel
Bjørk, Samuel - Munch & Krüger 3 - De jongen in de sneeuw
Bjørk, Samuel - Munch & Krüger 5 - De terugkeer van Mia
Blake, Matthew - Anna O.
Blau, Sarah - De anderen
Blædel, Sara - Louise Rick 7 - Het meisje onder de boom
Blædel, Sara - Louise Rick 8 - De stille weduwe
Bleeker, Bregje - Criminaliteit voor ons soort mensen
Bley, Mikaela - Sterf voor mij
Blijdorp, Anita - Verslag van de wapen- en voedseltransporten West-Friesland en de Wieringermeer – september 1944-juni 1945
Blok, Dieuwertje - Dragelijke lichtheid
Blokker, Lotta - IJsvogel
Boekwijt, Naomi Rebekka - Stemmen
Boer, Agnes de - 2000 jaar Oorlog en Strijd in het Oer-IJ-landschap
Boer, Merijn de - Het Surinamedagboek
Bolther, Line Holm & Stine - Voor onze zonden
Boom, Henk - Wij zijn maïs
Börjlind, Cilla & Rolf - Rönning & Stilton 7 - De Samaritaan
Börjlind, Cilla & Rolf - Rönning & Stilton 8 - Het Oog van de Nacht
Börjlind, Cilla & Rolf - Bevroren goud
Börjlind, Rolf & Molly - De duisternis tussen ons
Bøe, Grethe - Mayday
Bosch, Frits - De tromslager
Bosch, Frits - De Jutter
Bossenbroek, Martin - De wraak van Diponegoro
Bossenbroek, Martin - De Zanzibardriehoek. Een slavernijgeschiedenis 1860-1900
Bouwman, Rinske - Een soort eelt
Braam, Conny - De revolutie van Pelle
Brabander, Eric de - Het geluid van naderend onweer
Brabander, Eric de - Urbina
Brekel, Manon van den - Massa-executies op Sulawesi
Broadribb, M.J. Arlidge & Steph - De laatste steen
Brokken, Jan - De tuinen van Buitenzorg
Brokken, Jan - De kampschilders
Brokken, Jan - De ontdekking van Holland
Bronwasser, Sacha - Luister
Bronwasser, Sacha - De lotgevallen
Brouwers, Jeroen - Cliënt E. Busken
Brownlow, John - Zeventien
Brundage, Elizabeth - Het verdwijnpunt
Brusse, Peter - Ach, Engeland - De Brexit Editie
Bryndza, Robert - Erika Foster 7 - Fatale waarheid
Bryndza, Robert - Erika Foster 8 - Dodelijke wraak
Bryndza, Robert - Kate Marshall 1 - Zonder gezicht
Bryndza, Robert - Kate Marshall 2 - Schaduwland
Bryndza, Robert - Kate Marshall 3 - Vallend duister
Bryndza, Robert - Kate Marshall 5 - Dwaalspoor
Bryndza, Robert - Stille angst
Burr, Shelley - In de schaduw
Buruma, Ian - Het Churchillcomplex
Buschman, José - Couperus in de Oriënt
Camilleri, Andrea - De methode Catalanotti
Camilleri, Andrea - De vorm van water
Candlish, Louise - Nieuwe vrienden
Candlish, Louise - Haar woorden
Carter, Chris - De beste vriend
Caspers, Jannemieke - Het Heidi-feest
Castilo, Javier - Het spel van de ziel
Chabot, Sebastiaan - Olifantenpaadjes
Chapman, Julia - Een date met de dood
Chen, Katherine J. - Jeanne d'Arc
Christie, Agatha - De Miss Marple-verzameling - Twaalf nieuwe mysteries
Coben, Harlan - Levenslang
Coben, Harlan - Terugkeer
Cochius, Fotografie: Chrystal - Wandelen en fietsen - In en vanuit Bergen, Schoorl en Egmond
Connelly, Michael - Een gewaarschuwd man
Connelly, Michael - De wet van de onschuld
Connelly, Michael - Renée Ballard 3 - Het holst van de nacht
Connelly, Michael - Woestijnnacht
Connelly, Michael - Eerherstel
Connelly, Michael - Wachtstand
Cooper, Robert - The Ambassadors
Cosby, S.A. - Een laatste uitweg
Craven, M.W. - Washington Poe 1 - Brandoffer
Craven, M.W. - Washington Poe 2 - Zwarte zomer
Craven, M.W. - Washington Poe 4 - Dode hoek
Daanje, Anjet - De herinnerde soldaat
Daanje, Anjet - Het lied van ooievaar en dromedaris
Dahl, Arne - Berger & Bloom 4 - Nachtmerries
Dahl, Arne - Berger & Bloom 5 - Vriespunt
Dazai, Osamu - Als mens mislukt
Dark, Alice Elliott - De zomers
Dean, Abigail - Meisje A
Dean, Will - Tuva 1 – De jacht
Dean, Will - Tuva 2 - Zwart zout
Declercq, Matthias M.R. - De ontdekking van Urk
Deen, Mathijs - De Hollander
Dekkers, Midas - Wat loopt daar? - Een biologische kijk op rassen
Dicker, Joël - De zaak Alaska Sanders
Dicker, Joël - Een wild dier
Dis, Adriaan van - Vijf vrolijke verhalen
Dis, Adriaan van - De wandelaar
Dis, Adriaan van - KliFi - Woede in de republiek Nederland
Dis, Adriaan van - Adje doet heel druk
Dis, Adriaan van - De rat van Arras
Dis, Adriaan van - Naar zachtheid en een warm omhelzen
Dis, Adriaan van - De kolonie mept terug
Doel, Wim van den - Snouck
Donkers, Jan - Forty Tracks
Dröge, Philip - Moederstad
Dros, Imme - Gisterland
Dros, Imme - Elke reis is een omweg naar hier
Dros, Nico - Eiland van gisteren. Verhalen over Texel
Duivenbode, Dore van - Oerbos
Durlacher, Jessica - De Stem
Dürrenmatt, Friedrich - Justitia
Dusse, Karsten - Het kind in mij wil Mindful Moorden
Edvardsson, Mattias - Een heel gewoon gezin
Edvardsson, Mattias - Familietragedie
Edwardson, Åke - Erik Winter 13 - De dertiende zaak
Eikelenboom, Barend - Geslepen
Egmond, Pia van - Tijd om te gaan
Ekberg, Anna - Het perfecte huwelijk
Ellory, R.J. - De derde kogel
Elstad, Lotta - Ik weiger na te denken
Engberg, Katrine - Wintereiland
Engelen, Theo - Zevenheuvelen
Enger, Thomas - Het boek van de galg
Enger, Jørn Lier Horst en Thomas - Blix & Ramm 2 - Rookgordijn
Enger, Jørn Lier Horst en Thomas - Blix & Ramm 3 - Slagzij
Enger, Horst - Blix & Ramm 4 - Stigma
Enger, Horst - Blix & Ramm 5 - Schuld
Engman, Pascal - Vanessa Frank 2 – Femicide
Engman, Pascal - Vanessa Frank 5 - X
Entius, Yolanda - Om en nabij
Eriksson, Kjell - Ann Lindell 8 - De nacht van het vuur
Ernaux, Annie - De jaren
Ersson, Svea - Hej Denemarken
Esajas, Mitchell - Antonlogie
Essen, Rob van - Ik kom hier nog op terug
Faber, Hans - Van Zandt 3 - De zondaar
Fabricius, Johan - Het gordijn met de ibissen
Fabricius, Johan - Achter in de Molukken
Fabricius, Johan - Dipanegara
Fellowes, Jessica - De Mitford-moorden: Unity
Fenton, Justin - Deze stad is van ons - True crime
Ferrier, Deryck J.H. - In de ban van de bosgeest – Ontmoeting met Panaike
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - Box
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - Cultus
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - 3 - Illusie
Fields, Helen - De laatste die sterft
Fisher, Tarryn - Een eerlijke leugen
Foley, Lucy - Het hotel
Fosse, Jon - Ik is een ander – Septologie III-V
Fossum, Karin - Zwanenzang
Fossum, Karin - Eddie Feber 1 - Lotgenoten
Fossum, Karin - Eddie Feber 2 - Nachtloper
Francis, Michelle - Zijn nieuwe vriendin
Frech, Steve - Wat je ons hebt afgenomen
French, Nicci - De gunst
Frennstedt, Tina - Countdown
Frennstedt, Tina - Cold Case 3 - Vagevuur
Frennstedt, Tina - Cold Case 4 - De laatste foto
Frerichs, Lieneke - Nescio. Leven en werk van J. H. F. Grönloh
Freriks, Philip & Lili - Les chats de Lili – De katten van Lili
Fresen, Ron - Acht jaar Achtuur
Fuglehaug, Randi - Vrije val – Deel 1 Fjordenreeks
Fulpen, Har van - Leven en werken op suikerplantage Mariënburg
Furniss, Jo - File des doods
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 5 - Kwaad bloed
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 6 - Inktzwart hart
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 7 - Stromend graf
Geemert, Ko van - Dor Hout
Golden, Christopher - Ararat
Urturi, Eva García Sáenz de - Aquitanië – Land van water
Urturi, Eva García Sáenz de - De heren van de tijd
Garschagen, Melle - Stem van het Britse Volk
Geemert, Ko van - Verstoten uit het paradijs
George, Elizabeth - Iets te verbergen
Gerge, Tove - De jongen
Gerritsen, Tess - Rizzoli & Isles 13 - Luister naar mij
Giolito, Malin Persson - Sta ons bij
Goemans, Anne-Gine - Wondermond
Goldsworthy, Adrian - Mare Liberum
Gómez-Bárcena, Juan - Het dorp van de herinneringen
Gómez-Jurado, Juan - De volgende patiënt
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 1 - De rode koningin
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 2 - De zwarte wolvin
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 3 - De witte koning
Gómez-Jurado, Juan - Alles brandt
Gómez-Jurado, Juan - Alles keert terug
Grann, David - De schipbreuk van The Wager
Grebe, Camilla - In Eeuwigheid
Grisham, John - De storm
Groot, Fedor de - Sønderho
Grøndahl, Jens Christian - Dagen als gras
Grunberg, Arnon - Zevenpoot
Grund, Maria - De hoofdzonde
Grund, Maria - Dodendans
Guillou, Jan - De tweede doodzonde
Guillou, Jan - Het einde van het verhaal
Hannah, Sophie - Geen spat veranderd
Harari, Yuval Noah - 21 lessen voor de 21ste eeuw
Hardus, Werner van den Belt en Bob - De schilders van de Duin- en Bollenstreek
Harpman, Jacqueline - Ik die nooit een man heb gekend
Hawkins, Paula - Het blauwe uur
Hayes, Terry - Het jaar van de sprinkhaan
Heest, Detlev van - Parkeren in Hilversum
Heijden , A.F.Th. van der - Zogkoorts
Heitman, Mariken - De mierenkaravaan
Hemert, Chantal van - Kuipers & De Bont 1 - Verborgen verleden
Hendriksma, Martin - Aan zee
Hendriksma, Martin - Het geheim van Bols
Hermans, Willem Frederik - Conserve
Hermens, Max - Het verdwijnen van Ferdi Heijen
Hertmans, Stefan - Dius (2)
Hertmans, Stefan - Dius (1)
Higashino, Keigo - Detective Galileo 1 - De toewijding van verdachte X
Highsmith, Patricia - De getalenteerde meneer Ripley
Highsmith, Patricia - Stille wateren
Hoek, Anne-Lot - De strijd om Bali
Hoek, Jacobine van den - Madame, het wonderlijke leven van Marie Tussaud
Holland, Sam - De echoman
Holland, Sam - De 20
Holland, Sam - De poppenmeester
Hollander, Loes den - Wacht maar af
Holst, Christoffer - Bloedrode midzomeravond
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 1 - De Katharinacode
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 2 - De fjord
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 3 - De onbekende
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 4 - Dossier 1569
Horst, Jørn Lier - William Wisting 9 - Grenzeloos
Houellebecq, Michel - Vernietigen
Howard, Catherine Ryan - Je liet mij leven
Howard, Catherine Ryan - 56 dagen
Huff, Philip - Open
Hunter, Cara - Moord in de familie
Huysmans, Sanne - Iemand moest het doen
Iperen, Roxane van - ’t Hooge Nest
Iperen, Roxane van - Brieven aan ’t Hooge Nest
Iperen, Roxane van - De genocidefax
Indridason, Arnaldur - Boven water
Indridason, Arnaldur - Smeulend vuur
Indriðason, Arnaldur - Razende storm
Indriðason, Arnaldur - Het uurwerk
Irving, John - De laatste skilift
Isik, Murat - In de mist van Golden Gate Park
Jachina, Guzel - De trein naar Samarkand
Jackson, Stina - De laatste sneeuw
Jakobsdóttir, Ragnar Jónasson & Katrín - Reykjavik
Jalonen, Olli - De hemelproef
James, Peter - Ik volg jou
Jansen, Han Gieske en Godfried - Wonosoepono
Janssen, John-Alexander - Va-Banque
Jansson, Susanne - Winterwater
Janzen, Michiel - Het Vierde Rijk
Japin, Arthur - Het Stravinsky-spel
Jaquet, Maartje - Ala Sma Tori - Keti Koti Verbeeld
Jehoel, Gaila - Het culturele netwerk van Jan van Scorel
Jensen, Jens Henrik - Oxen 5 - Gladiator
Jimmink, Gerlof Leistra & Patricia - Kees Sietsma uit de schaduw
Johnsrud, Ingar - De peetmoeder
Jonasson, Jonas - Zoete zoete wraak bv
Jonasson, Jonas - De profeet en de idioot
Jónasson, Ragnar - Inktzwart
Jong, Jessica de - De Hollandse studente
Jonge, Freek de - De Zeeuwse jaren
Jonsson, Magnus - De man die met poppen speelde
Jonsson, Magnus - De aasgieren - Een Linn Ståhlthriller
Jonsson, Magnus - De vrouw die alleen jaagde - Een Linn Ståhlthriller
Kager, Maria - De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf
Kane, Darby - De perfecte echtgenote
Kane, Darby - De laatste uitnodiging
Karlsson, Ørjan - Jakob Weber 1 - Iselin was bijna thuis
Kars, Marjoleine - Bloed in de rivier
Kas, E. - Tribal Memories and the Confusing Numbers in the Old Testament
Kat, Otto de - Autobiografie van een flat
Kepler, Lars - Spiegelman
Kerr, Philip - Hitlers vrede
Keuning, Nico - Groots en onbekommerd - de biografie van Belcampo
King, Stephen - Later
King, Stephen - Fairy tale
King, Stephen - Billy Summers
King, Stephen - Holly
Chizmar, Stephen King & Richard - De Gwendy Trilogie
Knibbe, Ariën - Het verzwegen verbond
Koch, Herman - Ga je erover schrijven?
Koeleman, Bertram - Dit is jouw tijd
Koelle, Patricia - Het licht in de bomen
Kom, Anton de - Anangsieh - Verhalen van de spin uit Suriname
Kom, Anton de - Vandaag vrij altijd vrij - gedichten
Korsgaard, Thomas - Tue-trilogie deel 1 - Mocht er iemand langskomen
Korsgaard, Thomas - Tue-trilogie deel 2 - Op een dag lachen we erom
Kortmann, Vincent - Vlees en bloed
Kousbroek, Rudy - Het Oostindisch kampsyndroom
Kouwenhoven, ​​​​​​​Arlette - Van Elburg tot Deshima - Zes eeuwen familie Feith
Kovach, Carla - Gina Harte 3 - Zo’n mooi meisje
Kovach, Carla - Gina Harte 5 - Haar duistere hart
Kovacs, Carla - Gina Harte 6 - Haar laatste fout
Kovach, Carla - Gina Harte 7 - Zwijg als het graf
Kovach, Carla - Gina Harte 8 - Hij ziet jou
Kovach, Carla - Gina Harte 9 - Toen waren er vier
Kovach, Carla - Gina Harte 10 - Jouw laatste wens
Kovach, Carla - Gina Harte 11 - Het laatste meisje
Kraaijeveld, Frank - Be Frank. 60 jaar Bintangs
Krabbé, Tim - Onkrijgbaarheid
Kristian, Giles - Waar bloed bevriest
Kuang, Rebecca F. - Yellowface
Kuipers, John - Charlie Swieninck 3 - De man in Westerbork
Kvensler, Ulf - Het hoge noorden
Kwakman, Bas - Flankhond
Labuskes, Brianna - De bibliotheek van verboden boeken
Läckberg, Camilla - Nachtspel
Läckberg, Camilla - Fjällbacka 11 - Koekoeksjong
Lagercrantz, David - Rekke & Vargas 1 - Obscuritas
Lagercrantz, David - Rekke & Vargas 2 - Memoria
Langereis, Sandra - Erasmus - Dwarsdenker
Lankester, Bart - Stakkers & stakers
Lapidus, Jens - Paradijs
Lapidus, Jens - Stockholm Underground 4 - Mr. One
Larsson, Åsa - Rebecka Martinsson 6 - De zonden van onze vaders
Lazaroms, Ilse Josepha - Elders
Leeuwen, Joke van - Alle tijden zijn onzeker
Leuwsha, Tessa - Plantage Wildlust
Leuwsha, Tessa - De wilde vaart
Liefaard, André - De opbouw van een profclub - 1988-1998
Liljestrand, Jens - Zelfs als alles eindigt
Lindell, Unni - Het lege huis
Lippman, Laura - Gebroken vertrouwen
Lloyd, Chris - Eddie Giral 2 - Requiem
Lloyd, Ellery - De club
Lunde, Marja - Het einde van de oceaan
Mandela, Dumani - Op de vlucht voor apartheid
Mangun), Y.B Mangunwijaya (Romo - Het mysterie van Mrs. Indonesia
Marijnissen, Lilian - De winst van alles delen
Marklund, Liza - Poolcirkel
Marklund, Liza - Moeraskou
Marsons, Angela - Kim Stone 1 - Stille schreeuw
Marsons, Angela - Kim Stone 2 – Wreed spel
Marsons, Angela - Kim Stone 3 - Verloren meisjes
Marsons, Angela - Kim Stone 4 - Schijndood
Marsons, Angela - Kim Stone 5 - Bloedlijn
Marsons, Angela - Kim Stone 6 - Dolende zielen
Marsons, Angela - Kim Stone 7 - Vermoorde onschuld
Marsons, Angela - Kim Stone 8 - Verborgen waarheid
Marsons, Angela - Kim Stone 9 - Laatste belofte
Marsons, Angela - Kim Stone 10 - Vergeten verleden
Matar, Hisham - Vrienden
Matheson, Nadine - De stille kamer
Melching, Willem - De zelfdenker - Karel van het Reve 1921-1999
Lanen, Pepijn - Gezeik
Leod, Cynthia Mc - Hoe duur was de suiker?
Márquez, Gabriel García - In augustus zien we elkaar
McDermid, Val - Allie Burns 1 - 1979
McDermid, Val - Allie Burns 2 - 1989
McDermid, Val - Karen Pirie 7 - De leugen voorbij
McKinty, Adrian - Het eiland
McCarthy, Cormac - De passagier
Menasse, Eva - Vienna
Meyer, Deon - Bennie Griessel 7 - Donkerdrif
Meyer, Deon - Bennie Griessel 8 - Leeuw
Michallon, Clémence - De stille huisgenoot
Michielsen, Dido - Lichter dan ik
Middendorp, Peter - De kant van Ada
Miles, Tiya - Alles wat ze dragen kon
Miller, C.L. - Een moordgids voor antiekverzamelaars
Mizee, Nicolien - Ik kus uw handen duizendmaal
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 1 - De nachtegaal
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 2 - De schaduwlelie
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 3 - Het donkere woud
Mohr, Jim van der Meer - De schilders van West-Friesland
Morgan, Tica - Mooie Moorden 3 - Kwade Hoek
Moriarty, Liane - Dat ene moment
Morris, Heather - De vrouwen van het kamp
Moser, Benjamin - De wereld op zijn kop, ontmoetingen met Hollandse meesters
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 1 - Dodelijk dichtbij
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 3 - Middernachtsmeisjes
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 4 - Tot de dood ons scheidt
Murakami, Haruki - De stad en zijn onvaste muren
Nesbø, Jo - Koninkrijk
Nesbø, Jo - De jaloezieman
Nesbø, Jo - Macbeth
Nesbø, Jo - Bloedmaan
Nesbø, Jo - Koning van Os
Nesser, Håkan - Barbarotti 6 - Herfst op Gotland
Nesser, Håkan - Barbarotti 7 - Wie schrijft, verdwijnt
Neuhaus, Nele - Weg naar nergens
Neuhaus, Nele - Sheridan Grant 3 - Tijden van storm
Neurink, Judit - De wraakzuchtige spion
Nicolasen, Lidy - Een onverschrokken leven - De vele hartstochten van Fernanda Willekes Mac Donald
Niekerk, Annemarié van - Om het hart terug te brengen
Nieuwenhuys, Rob - Oost-Indische spiegel
Niewierra, Anya - De Camino
Nijholt, Willem - Een ongeduldig verlangen. Herinneringen
Noordhoek, Wim - De gabardine regenjas
Noort, Saskia - De nazaten
Nooteboom, Cees - Frankrijk. Alle Franse reisverhalen
Nore, Aslak - De erfenis van de familie Falck
Norebäck, Elisabeth - Nadia
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 1 - Het laatste leven
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 2 - De andere waarheid
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 3 - De stille vogel
O’Hagan, Andrew - Caledonian Road
Ohlsson, Kristina - August Strindberg-reeks 1 - Stormwacht
Ohlsson, Kristina - August Strindberg-reeks 2 - IJsbreker
Oksanen, Sofi - Het hondenpark
Olde Heuvelt, Thomas - November
Ollikainen, A.M. - Paula Pihlaja 1 - Waterkoud
Ollikainen, A.M. - Paula Philaja 2 - Speelplaats
Onderdenwijngaard, Arjan - Multatuli leeft in Lebak
Oostrom, Frits van - De Reynaert
Osman, Richard - Voor al uw moordzaken
Österdahl, Martin - De laatste nacht
Oudekerk, Ineke - Tussen tulp en Faya Lobi
Overman, Mariska - Noorderlicht
Paasman, Michiel van Kempen en Bert - ALBUM van de Caraïbische poëzie
Pagie, Nathalie - Camping Oosthoek
Pagie, Nathalie - Helsinki
Pagie, Nathalie - Vlissingen
Paretsky, Sara - V.I. Warshawski 10 - Verdwenen
Paris, B.A. - De gevangene
Paris, B.A. - Het telefoontje
Parks, Adele - Jullie allebei
Parra, Bodil de la - Het verbrande huis
Pasqualin, Björn - Waar rook is
Pauwels, Kim - Blauwe achten
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 2 - Hoogzomer
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 3 - Stikdonker
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 4 - Schaduwrijk
Pefko, David - De gebroeders Maxilari
Perrin, Kristen - Hoe ik mijn eigen moord oploste
Petterson, Per - Mannen in mijn situatie
Pfeijffer, Ilja Leonard - Alkibiades
Poeze, Henk Schulte Nordholt en Harry - Merdeka
Pollack, Robert - De vier elementen
Portegies, Annette - Weerspiegeld in een waterglas - Maurice Gilliams 1900-1982
Post, Elvin - Breekpunt
Post, Elvin - Een aardig meisje
Rämö, Satu - Rósa en Björk
Ramqvist, Karolina - De berenvrouw
Reitsma, Janke - Alles wordt lichter
Rensburg, Rudie van - Klem
Reybrouck, David Van - Revolusi
Riel, Ane - Beest
Rio, M.L. - Als we schurken waren
Ripley, Sam - De regel van drie
Rankin, Ian - Een web van leugens
Redmond, Roline - De Doorsons
Redmond, Roline - De wasvrouw van de Drambrandersgracht
Rehwinkel, Peter - Amalia - De plicht roept
Robb, J.D. - Eve Dallas 29 - Verbonden
Roberts, Nora - Identiteit
Roberts, Nora - Erfenis
Roberts, Nora - Nachtwerk
Roberts, Nora - Schimmenspel
Roemer, Astrid H. - DealersDochter
Rolfsdotter, Ulrika - Annie Ljung 1 - Duivelsdal
Rolfsdotter, Ulrika - Annie Ljung 2 - Onbegraven
Rooney, Sally - Intermezzo
Rose, Karen - In alle onschuld
Rosenfeldt, Hans - Wolfzomer
Rosenfeldt, Hjorth & - De Bergmankronieken 8 - De schuld
Roslund, Anders - Drie jaar
Roslund, Anders - Vijf moorden
Ryan, Chris - Danny Black 7 - Code zwart
Ryan, Chris - Koud rood
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 1 - Berouw
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 2 - Jaloezie
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 4 - Schuld
Scalia, Christina Cassar - Vanina Guarrasi-serie 1 - Zwart zand
Schepp, Emelie - Jana Berzelius 6 –Sub rosa
Schermer, Marijke - In het oog
Schlikker, Malou Holshuijsen en Roos - Dit komt nooit meer goed
Seeck, Max - De trouwe lezer
Seeck, Max - De ijskring
Seeck, Max - Helsinki 3 - Rancune
Selåker, Engman & - Schaduwlandreeks 2 - Zondeval
Sénanque, Antoine - Askruis
Shafak, Elif - Er stromen rivieren in de lucht
Shriver, Lionel - Waanzin
Siegmann, Machteld - Aloha
Sigurdardottir, Lilja - Verstrikt
Sjisjkin, Michaïl - Mijn Rusland, oorlog of vrede
Skördeman, Gustaf - Geiger
Slaughter, Karin - Valse getuige
Slaughter, Karin - Gewetenloos
Slaughter, Karin - Na die nacht
Slaughter, Karin - Waarom we logen
Slaughter, Karen - Loepzuiver
Smeets, Hubert - Een wonderbaarlijk politicus – Hans van Mierlo, 1931-2010
Smeulders, Eveline Sint Nicolaas en Valika - Slavernij
Smirnoff, Karin - Millenium 7 - De schreeuw van de zeearend
Smis, Paul Christiaan - Harald - Een historische novelle
Smit, Susan - De wijsheid van de heks & De heks van Limbricht
Snoek, Kees - Sjahrir - Wissel op de toekomst
Solstad, Dag - Roman 11, boek 18
Spaan, Alja - Het langzaam voorovervallen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 7 - Zwarte schapen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 8 - Gevallen engelen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 9 - Bittere bloemen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 12 - We zullen wind erven
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 16 - Satellieten van de dood
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 17 - Koude harten
Staalesen, Gunnar - Varc Veum 19 – Waar rozen nooit verwelken
Stefánsson, Jon Kalman - Yellow submarine
Sten, Viveca - Åre-moorden-reeks 1 - Verborgen in de sneeuw
Strömberg, Sara - Sluw
Sutanto, Jesse - Vera Wongs ongevraagd advies aan moordenaars
Svernström, Bo - Wie het eerst komt
Sylvester, Joyce - Bent ú de burgemeester?
Tangen, Geir - Dodemanstango
Tangen, Geir - Hartenbreker
Tex, Charles den - De Repair Club
Tex, Charles den - De Repair Club 2 - Trauma
Tex, Charles den - De vriend
Tex, Charles den - Een mooie dood
Theorin, Johan - Strandmoord
Theunissen, Jeroen - Een week
Thomése, P.F. - Black-Out
Timmer, Edwin - Langs de muur van Trump
Timmerije, Anneloes - De mannen van Maria
Toews, Miriam - Nachtgevechten
Tremain, Rose - Eilanden van genade
Truijens, Aleid - Leven in de verbeelding - Hella S. Haasse 1918-2011
Trujillo, Carolina - De instructies
Tudor, C.J. - De anderen
Turner, A.K. - Cassie Raven 2 - Levenslang
Tyce, Harriet - Bloedsinaasappel
Tyce, Harriet - Alles komt goed
Ulstein, Silje - Serpent
Urturi, Eva García Sáenz de - De Witte Stad 5 - De engel van de stad
Valiulina, Sana - Waar alle wegen ophouden
Vallejo, Irene - Papyrus
Valk, Éva Tuboly en Gerrit - Een fier en frank volk!
Veen, Rob Chrispijn & Herman van - Bevrijdingskind
Verhoef, Esther - De nachtdienst
Verhulst, Dimitri - Bechamel Mucho
Vervoort, Hans - Zo tedere schade…
Veth, Bas - Het leven in Nederlandsch-Indië in 1900
Vis, Jacob - Tandem
Vijverberg, Pauline - De achtste zonnebloemen
Vleuten, Diederik van - Daar werd wat groots verricht
Vlugt, Simone van der - De kaasfabriek
Vlugt, Simone van der - Bloedlijn
Vogel, Marianne - Brecht gaat voor recht
Voos, Lammert - Jericho
Voss, Daan Heerma van - Geen vaarwel vandaag
Voss, Thomas Heerma van - Het archief
Vriend, Eva - Het eiland van Anna - Schokland en de geschiedenis van een thuis
Vries, Joost de - Hogere machten
Vries, Royce en Peter R. de - Ik beloof je dat ik honderd word
Vuijsje, Robert - Salomons oordeel
Vuure, Rob van - Nagelaten Werk
Waard, Elly de - Meestal tussen bomen
Waart, Jules de - Geloof niet alles...
Wahlgren, Anna E. - In haar voetsporen
Walle, J. van de - Beneden de wind – Herinneringen aan Curaçao
Walter, Marthe - Ik wil gewoon mijn moeder terug
Walters, Elena - Thuisgebracht
Ward, Catriona - Onderhuids
Ware, Ruth - De moord in Oxford
Waterdrinker, Pieter - Biecht aan mijn vrouw
Waterdrinker, Pieter - Van huis en haard
Waterdrinker, Pieter - Citroenkip op zondag
Wattel, Froukje - Huismusea van Amsterdam
Webb, Katherine - De verdwijning
Welagen, Robbert - Averij
Werf, Gerwin van der - Wilgeneiland
Whitaker, Chris - Nooit meer zoals het was
Whiting, Rebecca Buxton en Lisa - De filosofes
Wieringa, Tommy - Nirwana
Wieringa, Tommy - Konvooi
Windmeijer, Jeroen - De wraak van Balthazar
Winter, Fredrik Persson - De Das
Winter, Fredrik Persson - Karma
Wit, Tim de - Wankel Koninkrijk
Winter, Leon de - Stad van de honden
Wohlleben, Peter - De lange adem van bomen
Wortel, Maartje - Camping
Woud, Auke van der - Het landschap - De mensen
Wouden, Yael van der - De bewaring
Wouthuysen, Willem Campschreur & Ester - Jong in de oorlog
Wright, Alexis - Het boek van de zwaan
Zannoni, Bernardo - Mijn stomme intenties
Zegveld, Liesbeth - Ik wil de waarheid
Zijl, Annejet van der - Fortuna’s kinderen
Zirkzee, Jacqueline - Salomon
Zomeren, Koos van - Gevolgen
Zwaan, Glenn Helberg en Irene - Als ik luister
auteurs, Diverse - Natura Artis Magistra
auteurs, Diverse - Amsterdam in bijna 80 boeken

Conserve's Leessite

Boekbesprekingen en leestips


Langs de muur van Trump - Edwin Timmer

Fascinerende ontmoetingen met migranten en grensbewakers

Bezoek aan 15 plekken aan beide zijden van de muur

Ben je benieuwd naar de manier waarop de ‘muur van Trump’ gestalte krijgt, wil je weten wat dat voor effect zal hebben op de lokale bevolking, wil je meer weten over de situatie in de grensstreek? Lees dan het boek. Het is zeer goed leesbaar en als je eraan begint wil je de reis verder meemaken.

Trump praat over Mexico alsof er amper samenwerking mogelijk is in het uitgestrekte grensgebied. Volgens hem is elke illegale migrant een crimineel of een verkrachter. Is dat een onjuist of eenzijdig beeld? Of schuilt er ook enige waarheid in? De auteur is door het grensgebied getrokken om daarachter te komen.

Edwin bezocht plaatsen op 15 plekken aan beide zijden van de ruim 3200 km lange grens. Op een landkaartje kun je de reis volgen. Het boek volgt de grens van oost naar west, precies volgens de ondertitel: van Harlingen naar Tijuana. Harlingen? Nederlanders? In het boek lees je dat de plaats zijn naam niet te danken heeft aan Nederlandse immigranten.

Levendige weergave

Het boek is een levendige weergave van de waarnemingen van de auteur. Van wat hij ziet, hoort en leest elke keer als hij een grensplaats bezoekt. De ene keer aan de kant van de VS en dan weer in Mexico.

Elke plaats levert een hoofdstuk. Elk hoofdstuk is een mix van de persoonlijke verhalen van mensen die de schrijver ontmoet, van ervaringen die hij onderweg zelf opdoet en van gebeurtenissen uit de lokale geschiedenis.

Soms lijken de uitstapjes naar het verleden op onmogelijke verzinsels. Zoiets bestaat niet in onze tijd zul je regelmatig denken. Zoals bijvoorbeeld bij de strijd van de 17-jarige burgerrechten activiste Carmelita Torres (ik ben nu op pagina 133), die in 1917 weigerde om zich in het openbaar uit te kleden voor een verplichte ontluizing op de grensbrug tussen Juárez en El Paso. Deze historische uitstapjes van Edwin zijn geen verzinsels, maar waar gebeurde dingen, vaak ter plaatse opgedoken in archieven of uit de eerste hand gehoord. Sommige ontmoetingen blijken een aangename verrassing. Het zijn fascinerende ontmoetingen met migranten en grensbewakers, makelaars, een pater, een (ex) verslaafde, een veeboer. Door die mensen aan het woord te laten, geeft het boek een beeld van de schokkende realiteit in een gebied dat in de greep is van drugshandel, straffeloosheid en een corrupte overheid. Zou de muur voor de VS een oplossing bieden om die problemen buiten de deur te houden?

Tegelijkertijd is er haast geen grens ter wereld waarover zoveel handel wordt gedreven. Vaak in de vorm van fabricage van onderdelen in de VS, eindmontage in Mexico. Er blijkt ook veel (legaal) personenverkeer dagelijks over de grens te gaan. Afgezien van familiebezoek, gaat dat om studenten die in Mexico wonen en in de VS studeren, en arbeiders die in Mexico wonen en die werken in de VS. In diverse grensplaatsen levert het onderling verkeer een economisch model, waar beide landen beter van worden. Zou de muur die samenwerking beëindigen?

Die vraag of de muur nuttig kan zijn of alleen maar hinder oplevert, wordt door de geïnterviewden heel verschillend beantwoord, afhankelijk van de situatie waar hij/zij zich in bevindt.

Vaak bleek het voor de auteur lastig om gezagsdragers of politiemensen te spreken te krijgen (vooral in de VS). Na insturen van gevraagde formulieren en documenten volgt soms na maanden alsnog een afwijzing (zoals in Tijuana gebeurde, pagina 235).

De achtergronden van in het boek genoemde historische feiten, de herkomst van de meningen van politici in de VS, en de aanhalingen uit artikelen of boeken, zijn goed gedocumenteerd in een lijst van 174 noten.

Bijzonder is dat de schrijver in een epiloog vertelt hoe het verder is gegaan met de mensen die hij heeft geïnterviewd.

Samenvatting?

Het lukt me niet om dit boek samen te vatten. Het is heel compact geschreven en het bestaat uit korte, min of meer los van elkaar staande hoofdstukken, waarin je kunt lezen dat de situatie langs de grens overal toch net weer anders is. Het enige wat ik kan doen (zonder het boek geweld aan te doen) is het bij elkaar sprokkelen van een aantal zaken die met elkaar volgens mij een redelijk beeld geven van hetgeen je in dit boek zult tegenkomen. In mijn compilatie is de volgorde is daardoor anders: in het boek wordt plaats na plaats besproken, ik heb geprobeerd om wat veelzeggende informatie op onderwerp bij elkaar te rapen (met als leeshulp zoveel mogelijk een verwijzing naar de betreffende pagina in het boek). De persoonlijke verhalen, de menselijke kant, de emoties, de angst, pijn en boosheid zijn daarbij helaas verdwenen, net als de lokale toon. Ook de verschillen per regio in historie en in drugs- en mensensmokkel kon ik tot mijn spijt niet ‘pakken’. Wil je snel meer weten over de inhoud van het boek, lees dan verder. Wil je al lezend de spannende tocht van Edwin meemaken, lees dan het boek.

Narco-staat

Sommige Mexicaanse delen van de grensstreek kun je volgens Edwin het best omschrijven als narco-dictatuur. Die term geldt zeker voor het oostelijke deel van de grens. Narco-dictatuur is dan ook de ondertitel van het eerste hoofdstuk. Hoe kom je aan betrouwbare contacten, tot hoe laat kun je over straat, welke taxi’s zijn veilig, over welke (denkbeeldige) lijn moet je niet heen gaan?

Over het deel van de Big Bend schrijft de University of Texas in 2017 een rapport, waaruit blijkt dat alle overheidsdienaren (incl. politie en politici) in Coahuila (het Mexicaanse deel van de regio) worden betaald door narco-kartel Los Zetas (pagina 107).

Nabij de plaats Reforma heeft een veldslag plaatsgevonden tussen twee bendes, een afdeling van het Sinaloa-kartel liep in een hinderlaag van Los Zetas (pagina 158). Minstens 100 slachtoffers (maar officieel staan er 21 te boek). De slachtoffers van de zijde van Los Zetas waren ex-militairen en van de andere kant waren het (in functie zijnde) politiemensen.

Waar vraag is, komt aanbod. In de VS neemt de consumptie van amfetaminen, pijnstillers, heroïne en fentanyl steeds verder toe. Met in 2016 ruim 64.000 doden door overdosering. Het is een opiöd crises. Het merendeel wordt in Mexico geproduceerd, met uit de VS geïmporteerde grondstoffen. Een groot probleem is de samenstelling van pillen. Het gehalte is niet altijd duidelijk, soms wordt het veel sterkere fentanyl bijgemengd bij heroïne en dan heb je al gauw een fatale dosis (pagina 209). ‘Zo moet Prince om het leven zijn gekomen.’ (pagina 213). Tachtig procent van de heroïnegebruikers in de VS is begonnen met legale, voorgeschreven pijnstillers.

Aan het eind van de reis is de auteur in San Diego (VS) en zusterstad Tijuana in Mexico. Dit gebied was ooit de belangrijkste plek voor doorvoer van drugs. Dat ging gepaard aan bendeoorlogen. Die oorlogen zijn nu weer terug, in 2017 vielen er 1700 slachtoffers (pagina 239). De grond leent zich hier goed voor het graven van tunnels en de drugskartels hadden gerenommeerde architecten in dienst om veilige tunnels te graven en te voorzien van rails, elektra, luchtverversing etc. Er worden nog steeds tunnels gevonden, of er nog veel in gebruik zijn en of er nog nieuwe worden bijgebouwd weet niemand te vertellen (pagina 241).

Mexico alsmaar kleiner

In het oosten volgt de grens de Rio Grande (Rio Bravo), maar dat was niet altijd zo. Tot de ‘vrede’ in 1848 behoorden Californië en Texas en delen van andere staten tot Mexico. De strijd tussen het Mexicaanse leger en de Texaanse onafhankelijkheidsstrijders heet in Mexico La Matanza (de slachtpartij) en in de VS de Bandit War (pagina 43). Het was een roerige en gewelddadige tijd, die lang heeft geduurd, want ook na de vrede bleef de bevolking van Texas grotendeels Spaans. De blanken kwamen pas na de aanleg van de spoorverbindingen naar het zuiden. Toen het Texaanse parlement in 1920 het gedrag van de Texas Rangers in de ‘oorlog’ onderzocht, waren de uitkomsten zo schokkend, dat ze niet werden geopenbaard (pagina 44).

Economische samenwerking

Eind jaren 80, begin jaren 90 werd door de VS, Canada en Mexico gewerkt aan een handelsovereenkomst: NAFTA. Kort na zijn verkiezing werd het verdrag ondertekend door Bill Clinton. In het grensgebied, heeft met name Texas van dit verdrag geprofiteerd, het werd met 187 miljard dollar de grootse handelspartner van Mexico. Volgens Trump was NAFTA het slechtste verdrag uit de geschiedenis, omdat werk van de VS werd verplaatst naar Mexico (pagina 59). Dat klopt maar half. Bedrijven die werk naar Mexico brachten, begonnen ook vaak een vestiging aan de VS-zijde van de grens: twin plants. Zo kan flexibel worden ingespeeld op de marktverhoudingen en gebruik gemaakt worden van de lage lonen en het grote aanbod aan technisch geschoolden in Mexico. Dat idee voor twin-plant is door de Texaanse overheid gebruikt als promotiemiddel om de eigen grensstreek economisch te ontwikkelen (pagina 60).

Heeft Trump dan geen gelijk met dat banenverlies? Nee zeggen gezaghebbende economen, dat komt niet door het vertrek van bedrijven naar Mexico, maar door mechanisering en automatisering (pagina 63).
OK, Texas heeft dus aan NAFTA verdiend, maar Mexico dan? Vòòr NAFTA waren 18 miljoen Mexicanen voor hun inkomen afhankelijk van de maisteelt. Toen de grens wegviel, vaagden efficiënte, gesubsidieerde boeren uit de Corn Belt hun Mexicaanse concurrenten weg. Het grootste deel van de bijna 2 miljoen boeren die moesten stoppen, trok (illegaal) naar de VS. De schrijver noemt het ‘de wereld op zijn kop’ dat Trump zijn buurland verwijt de banenverslinder te zijn. Misschien is het nóg gekker, om de migranten kwalijk te nemen dat zij ten einde raad hun heil zoeken in de VS (pagina 64).

De uitbesteding van werk levert Mexico niet alleen goede dingen op. In Mexico zijn de arbeiders niet georganiseerd in vrije vakbonden. Dat houdt de lonen laag en zorgt voor weinig controle op de arbeidsomstandigheden en de veiligheid. Een voorbeeld: de medewerkers van Lexmark, die longziekten opliepen bij het vullen van cartridges met toner (pagina 117). Nog een voorbeeld: een voltijdbaan in een productiebedrijf (maquiladora) levert € 60 per week, dat is zelfs in Mexico te weinig om mee rond te komen (pagina 119).

Muur als veilige grens?

De oostzijde van de Rio Grande heeft brede uiterwaarden, vaak was er een grote overstroming. Door Bush werd in 2006 geld uitgetrokken om aan de oostzijde de dijken met betonnen muren te verhogen. Die zijn nu wel toe aan een opknapbeurt. ‘Als Trump het daarna een muur wil noemen, laat hem lekker […], maar een muur tegen immigranten is pure verspilling,’ zegt de door de auteur geïnterviewde boer Jimmy Pawlik (pagina 71).

Het waterpeil in de rivier is steeds verder gezakt, naarmate er meer water werd gebruikt door de nieuwe steden die erlangs werden gebouwd. Af en toe is het water maar 60 cm diep. Er zijn plannen gemaakt om de waterstand te verhogen, maar die zijn nooit van de grond gekomen. ‘Dat zou wel effectief zijn tegen illegale immigranten, maar een muur bouwen is provocerender,’ aldus de burgemeester van Brownsville (pagina 77).

In het natuurpark Big Bend, is er geen hek en geen prikkeldraad langs de grens en ook geen brug over de Rio Grande (pagina 99). Wel een veerbootje, dat maar enkele passagiers per dag overzet. Een muur is niet nodig, in het natuurpark leven beren en de canyon waar de rivier door stroomt is 457 meter diep. Volgens de veerman is hier ook geen drugstransport. Volgens een gepensioneerde park ranger maken de stortbuien in de bergen het onmogelijk om een muur te bouwen en zal zo’n constructie veel negatieve invloed hebben op de fauna: wel 1000 diersoorten staan op het spel (pagina 109). Waarom dan toch over een muur in dit natuurpark wordt gesproken, wil de auteur vragen aan de persofficier van de Border Patrol van de Big Bend. Dat gesprek komt er pas na lange tijd en na een stevige aanvaring met een woordvoerder van de douane (pagina 104). Hoewel in de Big Bend al decennia het kleinst aantal illegalen de rui 800 km lange grens passeert, zou dat aantal flink kunnen toenemen als door de muur op andere plaatsen de overgang moeilijker wordt. Als alternatief voor een echte muur, wordt gewerkt met elektronische controle met aerostats, zeppelins met camera’s (pagina 111).

Trump’s medewerker Huckabee twitterde in 2018 ’Vraag El Paso, of een muur werkt. El Paso in Texas is nu een van de veiligste steden van de VS. Het ligt tegenover Juárez, Mexico, een van de gevaarlijkste steden van de wereld’ (pagina 142). Deze analyse is onjuist, want al decennia voor de muur er kwam, was El Paso een veilige stad, onderbouwd met statistieken toont Vanessa Johnson dat aan.

Ook dwars door het reservaat Tohono, van de O’odham indianen, moet 120 kilometer muur komen. De stam woont echter aan beide zijden van de grens en de muur zou moeten lopen over heilige grond. Het reservaat is weliswaar soeverein, maar Border Patrol houdt daar geen rekening mee. ‘Een muur? Over mijn lijk,’ zei een lid van de stamraad in 2016 (pagina 176). Een jaar later is de mening veranderd. De vraag waarom wil hij niet beantwoorden. Waarschijnlijk is de reden dat het reservaat financieel volledig afhankelijk is van Washington (pagina 178).

Bij de grens tussen San Diego en Tijuna is het aantal migranten flink afgenomen na de bouw van de muur, maar de hoeveelheid drugs niet. Die gaan nu door de tunnels onder de muur door. Of per auto, het is immers onmogelijk om alle 70.000 auto’s te controleren die hier per dag over de grens gaan (blz 244).

Steeds meer illegale immigranten?

Per jaar proberen honderdduizenden de VS binnen te glippen. Een deel daarvan slaagt. Harde cijfers ontbreken. Wel is bekend hoeveel Border Patrol eraan houdt. De piek was rond het jaar 2000, toen per jaar anderhalf miljoen mensen werden opgepakt. In 2017 (jaar van schrijven van het boek) was het aantal gezakt tot 311.000 (pagina 79).

De sluiproutes veranderen steeds (o.a.pagina 149). In de jaren 80 was het vooral bij Tijuana (in het westen), dat ging door tot Bill Clinton in 1994 in Californië begon met het bouwen van een hek van stalen platen (pagina 225). Er werd toen gedacht dat de Sonorawoestijn zo onherbergzaam was, dat daar geen hek nodig was. Tien jaar lang was dit vervolgens juist de meest gebruikte plek (pagina 150). Honderdduizenden latino’s liepen in de armen van de Border Patrol, die zo’n honderd kilometer ten noorden van de grens stond te wachten. Om die te omzeilen, lopen mensen tientallen kilometers om, om de checkpoints heen, door ruig steppeachtig terrein, waar het geregeld meer dan 40o is. De corridor des doods. Gevonden lijken worden soms met 5 tegelijk in een zwarte zak ter aarde besteld. Vrijwilligers gaan in hun vakantie de stoffelijke resten opgegraven om te identificeren, zodat achtergebleven familieleden op de hoogte kunnen worden gesteld. Een voorbeeld van deze vrijwilligers is forensisch antropoloog Spradley, die het ’een humanitaire crisis’ noemt, ’veroorzaakt omdat de harde migratiepolitiek en het bouwen van muren de migranten dwingt om routes te kiezen met meer risico’ (pagina 83).

Muur van Trump?

In 1994 begon Bill Clinton met een stalen muur aan de westzijde. In 2006 liet Bush 700 mijl (ca. 1.200 km) muur bouwen aan de oostzijde. In 1996 schreef Sunderland How Ann Coulter created Donald Trump. Hij laat zien hoe Trump gebruik maakte van Coulter’s boek ¡Adios America! (pagina 95), waarin ze bijvoorbeeld de woorden schrijft (die letterlijk door Trump werden overgenomen):
Als Mexico zijn mensen stuurt, stuurt het niet de besten. […] Zij brengen drugs. Ze brengen criminaliteit. Het zijn verkrachters. En sommigen, zo neem ik aan, zijn goeie mensen.’
Dit soort uitspraken valt zo slecht in de VS, dat diverse bedrijven er afstand van nemen. Bijvoorbeeld NBC, Macy’s, Univision en NASCAR.

Maar Ann Coulter is in de wolken want Trump biedt haar een podium. Ze somt op wat ze Trump allemaal heeft aangereikt: de bouw van de muur, het ‘werkelijke’ aantal illegalen, dat Mexicanen verkrachters zijn, migratie als misdaad, de heroïne als epidemie [etc]. Volgens Coulter is de VS een natie van Engelse en Nederlandse kolonisten. Dat waren geen immigranten, want vòòr hen was er niets (volgens haar). Diversiteit is fout. De culturele basis van de VS komt van de WASP, de Witte Angelsaksische Protestant (pagina 95). En die cultuur wordt bedreigd door de immigranten (nog steeds volgens Coulter). Angst als middel om Amerika weer Groots te maken (pagina’s 219, 227).

Trump kampioen uitzetten?

Trump is niet de eerste president die de immigratie wil indammen. Het beleid lijkt op een slingerbeweging. Dan weer hard, onmenselijk, dan weer soepel en met begrip voor de omstandigheden van de migranten omdat immigratie noodzakelijk is om de economie te stimuleren. Open grenzen tot ca. 1920, steeds verder gesloten tijdens de crisisjaren en weer helemaal open tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog vanwege een enorm tekort aan arbeidskrachten. In 1954 draaide het beleid, toen liet Eisenhower de zuidelijke staten samenwerken met Border Patrol om de stroom weer in te perken (pagina 223). In 1969 gooide Nixon de grensovergangen dicht, met uitgebreide controles van alle verkeer vanuit Mexico. Enorme files waren het gevolg (blz 140). De sluiting duurde daardoor maar een paar weken. Door Clinton werd in 1996 de basis gelegd voor deportaties (pagina 225). Bush liet in 2001, na 9/11, Border Patrol snel groeien (pagina 110). Van Obama kregen migranten die ooit als kind mee met hun ouders illegaal over de grens waren gekomen, het vooruitzicht op legalisering van hun status (DACA, Deferred Action for Childhood Arrivals; pagina’s 224-225). Trump gijzelde deze groep, door van de Democraten te eisen dat zij voor de muur zouden stemmen: ’If there is no wall, there is no DACA’ (pagina 225).

Van Clinton tot en met de administratie van Obama zijn er in totaal 6 miljoen mensen opgepakt en uitgezet. Als Edwin Timmer het boek aan het schrijven is, is Trump al een jaar president en er is nog niet één maand geweest, dat hij meer mensen heeft uitgezet dan Obama.

Jan Engelbregt

Over de auteur

Edwin Timmer (1972) studeerde journalistiek (HBO, Windesheim) en daarna politicologie (Universiteit van Amsterdam). Hij werkte tussen 2004 en 2011 bij De Telegraaf, eerst op de financiële redactie en later als politiek verslaggever op het Binnenhof. Hij was van 2011 tot 2018 correspondent in Mexico voor dezelfde krant. Maar ook voor Elsevier en een reeks andere Nederlandse, Belgische en Caribische media. Sinds 2018 werkt Edwin weer in Nederland. Hij is verslaggever Klimaat & Milieu bij De Telegraaf.

Jan Engelbregt ontmoette Edwin op 3 augustus 2022. Hij vertelde over het ontstaan van het boek. Als correspondent was hij vanuit zijn veilige, beschermde standplaats in Mexico Stad, vaak naar het grensgebied geweest, de streek langs de grens met de VS waar Trump een muur wilde laten bouwen. Via familie, vrienden en contacten kende hij de verhalen over de wetteloosheid. Hij voelde het als een gemis, dat vrijwel niemand in Nederland het gebied kent - maar tegelijkertijd wel een mening had over Trump en zijn muur. Daarom besloot Edwin ter plaatse te gaan kijken en mensen daar te vragen naar hun ervaringen, meningen en beweegredenen. Het boek opent de deur naar de grens.

Edwin Timmer – Langs de muur van Trump – Van Harlingen naar Tijuana, 272 pagina’s, ISBN 978 90 214 0915 3, uitgeverij Volt, november 2028, € 22,99 

Edwin Timmer

Wilt u reageren op deze recensie? Klik hier!

Uitgeverij Conserve


Sinds 1 januari 2019 is een gedeelte van het fonds onderdeel van Singel Uitgeverijen, Weteringschans 259, 1017 XJ Amsterdam.

Kantooradres:
Tureluur 12, 1873 JW Groet (gem. Bergen)
telefoon: 072 - 509 3693
info@conserve.nl

KvK: 37051556

ABN AMRO
IBAN NL54 ABNA 0438 7594 94

Algemene Voorwaarden

Distributie:


Regiotitels: Conserve en Goud van Oud bij Depot Compact Centraal Boekhuis en bij www.conserve.nl

Uitgevers Conserve:
Ingrid en Kees de Bakker

Vermelde boekprijzen zijn inclusief BTW, exclusief verzendkosten - Bij bestellingen boven € 19,99 is de verzending gratis, behalve voor zendingen naar het buitenland.
Prijswijzigingen en tikfouten voorbehouden - © 2024 - Uitgeverij Conserve - Website door Netweters