Achebe, Chinua - Termietenheuvels in de Savanne (Perpetuareeks)
Adler-Olsen, Jussi - Serie Q 9 - Natriumchloride
Adler-Olsen, Jussi - Serie Q 10 - Eén raam, geen sleutel
Adolfsson, Maria - Doggerland 2 - Stormwaarschuwing
Adolfsson, Maria - Doggerland 3 - Tussen de duivel en de zee
Adolfsson, Maria - Doggerland 4 - Rennen of sterven
Adolfsson, Maria - Doggerland 5 - Valwind
Adolfsson, Maria - Doggerland 6 - Noodzakelijk kwaad
Adolfsson, Maria - Doggerland 7 - Stil als het graf
Ahndoril, Alex - Ik zal de sleutel vinden
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 1 - Zonder gezicht
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 2 - Negen
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 3 - 18 graden onder nul
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 4 - Motief X
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 5 – X manieren om te sterven
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 6 - De laatste spijker
Ahnhem, Stefan - Huizenruil
Alders, Hanny - De kopiist
Alders, Hanny - De volmaakte ketter
Alders, Hanny - Non nobis – Ondergang van de Tempelorde
Alsterdal, Tove - Inslag
Andersen, Johan - Zonder genade
Andriesse, Gauke - Dodelijke gelijkenis
Andriesse, Gauke - Daden van geweld
Andriesse, Peter - Claire Obscure
Appel, René - Overschot
Appel, René - Dansen in het donker
Appel, René - Waarom niet
Archer, Jeffrey - William Warwick 1 - Wie niet waagt
Archer, Jeffrey - William Warwick 2 - In het volle zicht
Archer, Jeffrey - William Warwick 3 - Een oogje dicht
Archer, Jeffrey - William Warwick 4 - Over mijn lijk
Arlidge, M.J. - Helen Grace 10 – Niemand zeggen
Arlidge, M.J. - Helen Grace 11 - Kom eens gauw
Arlidge, M.J. - Helen Grace 12 - Leef je nog?
Arlidge, M.J. - Twee kleine visjes
Arlidge, M.J. - Oog om Oog
Asscher, Maarten - De schaduw van een vriend
Atkinson, Kate - Een donkere, stormachtige nacht
Aubert, Marie - Volwassen mensen
Baay, Reggie - Het lied van de goden
Baar, Peter-Paul de - Theo Thijssen (1879-1943) - Schrijver, schoolmeester, socialist
Baar, Jan van - De vervolging van Joods Alkmaar
Baar, Jan van - De familie Drukker en de tragiek van Joods Alkmaar
Bach, Tabea - De Zijdevilla
Bailey, Sarah - De huisgenoot
Bailey, Sarah - Gemma Woodstock 4 - Een dood vol leugens
Bakboord, Henk - Billenkoek - Avonturen van een stoute Surinamer
Banville, John - Sneeuw
Banville, John - April in Spanje
Banville, John - De garage
Barker, Dacre Stoker & J.D. - Dracul
Barker, James Patterson & J.D. - Jeugdzonde
Barker, James Patterson & J.D. - Oorverdovend
Barker, J.D. - Augustus
Barker, J.D. - Het spel
Bax, Wim - Hou het stil
Beek, Martyn van - De jacht van de Wolf
Bengtsdotter, Lina - Charlie Lager 3 – De man die een vreemde was
Bengtsdotter, Lina - Spelen met vuur
Bennett, S.J. - Hare Majesteit de Queen onderzoekt 1 - De moord op Windsor Castle
Benzakour, Mohammed - De reus uit de Rif
Berg, Michael - De vermissing
Bergvelt, Joyce - Commandeur van de Kaap
Bergeys, Roland - Blindelings
Berkleef, Bernice - Bloedsteen
Berkleef, Bernice - Vinex
Berry, Steve - Cotton Malone 14 - Het Maltadocument
Bervoets, Hanna - Leer me alles wat je weet
Biezen, Mick van - Zomersplinters
Bijlsma, Rob - Kerken van goud, dominees van hout
Bjørk, Samuel - Munch & Kruger 2 - De doodsvogel
Bjørk, Samuel - Munch & Krüger 3 - De jongen in de sneeuw
Bjørk, Samuel - Munch & Krüger 5 - De terugkeer van Mia
Blake, Matthew - Anna O.
Blau, Sarah - De anderen
Blædel, Sara - Louise Rick 7 - Het meisje onder de boom
Blædel, Sara - Louise Rick 8 - De stille weduwe
Bleeker, Bregje - Criminaliteit voor ons soort mensen
Bley, Mikaela - Sterf voor mij
Blijdorp, Anita - Verslag van de wapen- en voedseltransporten West-Friesland en de Wieringermeer – september 1944-juni 1945
Blok, Dieuwertje - Dragelijke lichtheid
Blokker, Lotta - IJsvogel
Boekwijt, Naomi Rebekka - Stemmen
Boer, Agnes de - 2000 jaar Oorlog en Strijd in het Oer-IJ-landschap
Boer, Merijn de - Het Surinamedagboek
Bolther, Line Holm & Stine - Voor onze zonden
Boom, Henk - Wij zijn maïs
Börjlind, Cilla & Rolf - Rönning & Stilton 7 - De Samaritaan
Börjlind, Cilla & Rolf - Rönning & Stilton 8 - Het Oog van de Nacht
Börjlind, Cilla & Rolf - Bevroren goud
Börjlind, Rolf & Molly - De duisternis tussen ons
Bøe, Grethe - Mayday
Bosch, Frits - De tromslager
Bosch, Frits - De Jutter
Bossenbroek, Martin - De wraak van Diponegoro
Bossenbroek, Martin - De Zanzibardriehoek. Een slavernijgeschiedenis 1860-1900
Bouwman, Rinske - Een soort eelt
Braam, Conny - De revolutie van Pelle
Brabander, Eric de - Het geluid van naderend onweer
Brabander, Eric de - Urbina
Brekel, Manon van den - Massa-executies op Sulawesi
Broadribb, M.J. Arlidge & Steph - De laatste steen
Brokken, Jan - De tuinen van Buitenzorg
Brokken, Jan - De kampschilders
Brokken, Jan - De ontdekking van Holland
Bronwasser, Sacha - Luister
Bronwasser, Sacha - De lotgevallen
Brouwers, Jeroen - Cliënt E. Busken
Brownlow, John - Zeventien
Brundage, Elizabeth - Het verdwijnpunt
Brusse, Peter - Ach, Engeland - De Brexit Editie
Bryndza, Robert - Erika Foster 7 - Fatale waarheid
Bryndza, Robert - Erika Foster 8 - Dodelijke wraak
Bryndza, Robert - Kate Marshall 1 - Zonder gezicht
Bryndza, Robert - Kate Marshall 2 - Schaduwland
Bryndza, Robert - Kate Marshall 3 - Vallend duister
Bryndza, Robert - Kate Marshall 5 - Dwaalspoor
Bryndza, Robert - Stille angst
Burr, Shelley - In de schaduw
Buruma, Ian - Het Churchillcomplex
Buschman, José - Couperus in de Oriënt
Camilleri, Andrea - De methode Catalanotti
Camilleri, Andrea - De vorm van water
Candlish, Louise - Nieuwe vrienden
Candlish, Louise - Haar woorden
Carter, Chris - De beste vriend
Caspers, Jannemieke - Het Heidi-feest
Castilo, Javier - Het spel van de ziel
Chabot, Sebastiaan - Olifantenpaadjes
Chapman, Julia - Een date met de dood
Chen, Katherine J. - Jeanne d'Arc
Christie, Agatha - De Miss Marple-verzameling - Twaalf nieuwe mysteries
Coben, Harlan - Levenslang
Coben, Harlan - Terugkeer
Cochius, Fotografie: Chrystal - Wandelen en fietsen - In en vanuit Bergen, Schoorl en Egmond
Connelly, Michael - Een gewaarschuwd man
Connelly, Michael - De wet van de onschuld
Connelly, Michael - Renée Ballard 3 - Het holst van de nacht
Connelly, Michael - Woestijnnacht
Connelly, Michael - Eerherstel
Connelly, Michael - Wachtstand
Cooper, Robert - The Ambassadors
Cosby, S.A. - Een laatste uitweg
Craven, M.W. - Washington Poe 1 - Brandoffer
Craven, M.W. - Washington Poe 2 - Zwarte zomer
Craven, M.W. - Washington Poe 4 - Dode hoek
Daanje, Anjet - De herinnerde soldaat
Daanje, Anjet - Het lied van ooievaar en dromedaris
Dahl, Arne - Berger & Bloom 4 - Nachtmerries
Dahl, Arne - Berger & Bloom 5 - Vriespunt
Dazai, Osamu - Als mens mislukt
Dark, Alice Elliott - De zomers
Dean, Abigail - Meisje A
Dean, Will - Tuva 1 – De jacht
Dean, Will - Tuva 2 - Zwart zout
Declercq, Matthias M.R. - De ontdekking van Urk
Deen, Mathijs - De Hollander
Dekkers, Midas - Wat loopt daar? - Een biologische kijk op rassen
Dicker, Joël - De zaak Alaska Sanders
Dicker, Joël - Een wild dier
Dis, Adriaan van - Vijf vrolijke verhalen
Dis, Adriaan van - De wandelaar
Dis, Adriaan van - KliFi - Woede in de republiek Nederland
Dis, Adriaan van - Adje doet heel druk
Dis, Adriaan van - De rat van Arras
Dis, Adriaan van - Naar zachtheid en een warm omhelzen
Dis, Adriaan van - De kolonie mept terug
Doel, Wim van den - Snouck
Donkers, Jan - Forty Tracks
Dröge, Philip - Moederstad
Dros, Imme - Gisterland
Dros, Imme - Elke reis is een omweg naar hier
Dros, Nico - Eiland van gisteren. Verhalen over Texel
Duivenbode, Dore van - Oerbos
Durlacher, Jessica - De Stem
Dürrenmatt, Friedrich - Justitia
Dusse, Karsten - Het kind in mij wil Mindful Moorden
Edvardsson, Mattias - Een heel gewoon gezin
Edvardsson, Mattias - Familietragedie
Edwardson, Åke - Erik Winter 13 - De dertiende zaak
Eikelenboom, Barend - Geslepen
Egmond, Pia van - Tijd om te gaan
Ekberg, Anna - Het perfecte huwelijk
Ellory, R.J. - De derde kogel
Elstad, Lotta - Ik weiger na te denken
Engberg, Katrine - Wintereiland
Engelen, Theo - Zevenheuvelen
Enger, Thomas - Het boek van de galg
Enger, Jørn Lier Horst en Thomas - Blix & Ramm 2 - Rookgordijn
Enger, Jørn Lier Horst en Thomas - Blix & Ramm 3 - Slagzij
Enger, Horst - Blix & Ramm 4 - Stigma
Enger, Horst - Blix & Ramm 5 - Schuld
Engman, Pascal - Vanessa Frank 2 – Femicide
Engman, Pascal - Vanessa Frank 5 - X
Entius, Yolanda - Om en nabij
Eriksson, Kjell - Ann Lindell 8 - De nacht van het vuur
Ernaux, Annie - De jaren
Ersson, Svea - Hej Denemarken
Esajas, Mitchell - Antonlogie
Essen, Rob van - Ik kom hier nog op terug
Faber, Hans - Van Zandt 3 - De zondaar
Fabricius, Johan - Het gordijn met de ibissen
Fabricius, Johan - Achter in de Molukken
Fabricius, Johan - Dipanegara
Fellowes, Jessica - De Mitford-moorden: Unity
Fenton, Justin - Deze stad is van ons - True crime
Ferrier, Deryck J.H. - In de ban van de bosgeest – Ontmoeting met Panaike
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - Box
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - Cultus
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - 3 - Illusie
Fields, Helen - De laatste die sterft
Fisher, Tarryn - Een eerlijke leugen
Foley, Lucy - Het hotel
Fosse, Jon - Ik is een ander – Septologie III-V
Fossum, Karin - Zwanenzang
Fossum, Karin - Eddie Feber 1 - Lotgenoten
Fossum, Karin - Eddie Feber 2 - Nachtloper
Francis, Michelle - Zijn nieuwe vriendin
Frech, Steve - Wat je ons hebt afgenomen
French, Nicci - De gunst
Frennstedt, Tina - Countdown
Frennstedt, Tina - Cold Case 3 - Vagevuur
Frennstedt, Tina - Cold Case 4 - De laatste foto
Frerichs, Lieneke - Nescio. Leven en werk van J. H. F. Grönloh
Freriks, Philip & Lili - Les chats de Lili – De katten van Lili
Fresen, Ron - Acht jaar Achtuur
Fuglehaug, Randi - Vrije val – Deel 1 Fjordenreeks
Fulpen, Har van - Leven en werken op suikerplantage Mariënburg
Furniss, Jo - File des doods
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 5 - Kwaad bloed
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 6 - Inktzwart hart
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 7 - Stromend graf
Geemert, Ko van - Dor Hout
Golden, Christopher - Ararat
Urturi, Eva García Sáenz de - Aquitanië – Land van water
Urturi, Eva García Sáenz de - De heren van de tijd
Garschagen, Melle - Stem van het Britse Volk
Geemert, Ko van - Verstoten uit het paradijs
George, Elizabeth - Iets te verbergen
Gerge, Tove - De jongen
Gerritsen, Tess - Rizzoli & Isles 13 - Luister naar mij
Giolito, Malin Persson - Sta ons bij
Goemans, Anne-Gine - Wondermond
Goldsworthy, Adrian - Mare Liberum
Gómez-Bárcena, Juan - Het dorp van de herinneringen
Gómez-Jurado, Juan - De volgende patiënt
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 1 - De rode koningin
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 2 - De zwarte wolvin
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 3 - De witte koning
Gómez-Jurado, Juan - Alles brandt
Gómez-Jurado, Juan - Alles keert terug
Grann, David - De schipbreuk van The Wager
Grebe, Camilla - In Eeuwigheid
Grisham, John - De storm
Groot, Fedor de - Sønderho
Grøndahl, Jens Christian - Dagen als gras
Grunberg, Arnon - Zevenpoot
Grund, Maria - De hoofdzonde
Grund, Maria - Dodendans
Guillou, Jan - De tweede doodzonde
Guillou, Jan - Het einde van het verhaal
Hannah, Sophie - Geen spat veranderd
Harari, Yuval Noah - 21 lessen voor de 21ste eeuw
Hardus, Werner van den Belt en Bob - De schilders van de Duin- en Bollenstreek
Harpman, Jacqueline - Ik die nooit een man heb gekend
Hawkins, Paula - Het blauwe uur
Hayes, Terry - Het jaar van de sprinkhaan
Heest, Detlev van - Parkeren in Hilversum
Heijden , A.F.Th. van der - Zogkoorts
Heitman, Mariken - De mierenkaravaan
Hemert, Chantal van - Kuipers & De Bont 1 - Verborgen verleden
Hendriksma, Martin - Aan zee
Hendriksma, Martin - Het geheim van Bols
Hermans, Willem Frederik - Conserve
Hermens, Max - Het verdwijnen van Ferdi Heijen
Hertmans, Stefan - Dius (2)
Hertmans, Stefan - Dius (1)
Higashino, Keigo - Detective Galileo 1 - De toewijding van verdachte X
Highsmith, Patricia - De getalenteerde meneer Ripley
Highsmith, Patricia - Stille wateren
Hoek, Anne-Lot - De strijd om Bali
Hoek, Jacobine van den - Madame, het wonderlijke leven van Marie Tussaud
Holland, Sam - De echoman
Holland, Sam - De 20
Holland, Sam - De poppenmeester
Hollander, Loes den - Wacht maar af
Holst, Christoffer - Bloedrode midzomeravond
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 1 - De Katharinacode
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 2 - De fjord
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 3 - De onbekende
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 4 - Dossier 1569
Horst, Jørn Lier - William Wisting 9 - Grenzeloos
Houellebecq, Michel - Vernietigen
Howard, Catherine Ryan - Je liet mij leven
Howard, Catherine Ryan - 56 dagen
Huff, Philip - Open
Hunter, Cara - Moord in de familie
Huysmans, Sanne - Iemand moest het doen
Iperen, Roxane van - ’t Hooge Nest
Iperen, Roxane van - Brieven aan ’t Hooge Nest
Iperen, Roxane van - De genocidefax
Indridason, Arnaldur - Boven water
Indridason, Arnaldur - Smeulend vuur
Indriðason, Arnaldur - Razende storm
Indriðason, Arnaldur - Het uurwerk
Irving, John - De laatste skilift
Isik, Murat - In de mist van Golden Gate Park
Jachina, Guzel - De trein naar Samarkand
Jackson, Stina - De laatste sneeuw
Jakobsdóttir, Ragnar Jónasson & Katrín - Reykjavik
Jalonen, Olli - De hemelproef
James, Peter - Ik volg jou
Jansen, Han Gieske en Godfried - Wonosoepono
Janssen, John-Alexander - Va-Banque
Jansson, Susanne - Winterwater
Janzen, Michiel - Het Vierde Rijk
Japin, Arthur - Het Stravinsky-spel
Jaquet, Maartje - Ala Sma Tori - Keti Koti Verbeeld
Jehoel, Gaila - Het culturele netwerk van Jan van Scorel
Jensen, Jens Henrik - Oxen 5 - Gladiator
Jimmink, Gerlof Leistra & Patricia - Kees Sietsma uit de schaduw
Johnsrud, Ingar - De peetmoeder
Jonasson, Jonas - Zoete zoete wraak bv
Jonasson, Jonas - De profeet en de idioot
Jónasson, Ragnar - Inktzwart
Jong, Jessica de - De Hollandse studente
Jonge, Freek de - De Zeeuwse jaren
Jonsson, Magnus - De man die met poppen speelde
Jonsson, Magnus - De aasgieren - Een Linn Ståhlthriller
Jonsson, Magnus - De vrouw die alleen jaagde - Een Linn Ståhlthriller
Kager, Maria - De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf
Kane, Darby - De perfecte echtgenote
Kane, Darby - De laatste uitnodiging
Karlsson, Ørjan - Jakob Weber 1 - Iselin was bijna thuis
Kars, Marjoleine - Bloed in de rivier
Kas, E. - Tribal Memories and the Confusing Numbers in the Old Testament
Kat, Otto de - Autobiografie van een flat
Kepler, Lars - Spiegelman
Kerr, Philip - Hitlers vrede
Keuning, Nico - Groots en onbekommerd - de biografie van Belcampo
King, Stephen - Later
King, Stephen - Fairy tale
King, Stephen - Billy Summers
King, Stephen - Holly
Chizmar, Stephen King & Richard - De Gwendy Trilogie
Knibbe, Ariën - Het verzwegen verbond
Koch, Herman - Ga je erover schrijven?
Koeleman, Bertram - Dit is jouw tijd
Koelle, Patricia - Het licht in de bomen
Kom, Anton de - Anangsieh - Verhalen van de spin uit Suriname
Kom, Anton de - Vandaag vrij altijd vrij - gedichten
Korsgaard, Thomas - Tue-trilogie deel 1 - Mocht er iemand langskomen
Korsgaard, Thomas - Tue-trilogie deel 2 - Op een dag lachen we erom
Kortmann, Vincent - Vlees en bloed
Kousbroek, Rudy - Het Oostindisch kampsyndroom
Kouwenhoven, ​​​​​​​Arlette - Van Elburg tot Deshima - Zes eeuwen familie Feith
Kovach, Carla - Gina Harte 3 - Zo’n mooi meisje
Kovach, Carla - Gina Harte 5 - Haar duistere hart
Kovacs, Carla - Gina Harte 6 - Haar laatste fout
Kovach, Carla - Gina Harte 7 - Zwijg als het graf
Kovach, Carla - Gina Harte 8 - Hij ziet jou
Kovach, Carla - Gina Harte 9 - Toen waren er vier
Kovach, Carla - Gina Harte 10 - Jouw laatste wens
Kovach, Carla - Gina Harte 11 - Het laatste meisje
Kraaijeveld, Frank - Be Frank. 60 jaar Bintangs
Krabbé, Tim - Onkrijgbaarheid
Kristian, Giles - Waar bloed bevriest
Kuang, Rebecca F. - Yellowface
Kuipers, John - Charlie Swieninck 3 - De man in Westerbork
Kvensler, Ulf - Het hoge noorden
Kwakman, Bas - Flankhond
Labuskes, Brianna - De bibliotheek van verboden boeken
Läckberg, Camilla - Nachtspel
Läckberg, Camilla - Fjällbacka 11 - Koekoeksjong
Lagercrantz, David - Rekke & Vargas 1 - Obscuritas
Lagercrantz, David - Rekke & Vargas 2 - Memoria
Langereis, Sandra - Erasmus - Dwarsdenker
Lankester, Bart - Stakkers & stakers
Lapidus, Jens - Paradijs
Lapidus, Jens - Stockholm Underground 4 - Mr. One
Larsson, Åsa - Rebecka Martinsson 6 - De zonden van onze vaders
Lazaroms, Ilse Josepha - Elders
Leeuwen, Joke van - Alle tijden zijn onzeker
Leuwsha, Tessa - Plantage Wildlust
Leuwsha, Tessa - De wilde vaart
Liefaard, André - De opbouw van een profclub - 1988-1998
Liljestrand, Jens - Zelfs als alles eindigt
Lindell, Unni - Het lege huis
Lippman, Laura - Gebroken vertrouwen
Lloyd, Chris - Eddie Giral 2 - Requiem
Lloyd, Ellery - De club
Lunde, Marja - Het einde van de oceaan
Mandela, Dumani - Op de vlucht voor apartheid
Mangun), Y.B Mangunwijaya (Romo - Het mysterie van Mrs. Indonesia
Marijnissen, Lilian - De winst van alles delen
Marklund, Liza - Poolcirkel
Marklund, Liza - Moeraskou
Marsons, Angela - Kim Stone 1 - Stille schreeuw
Marsons, Angela - Kim Stone 2 – Wreed spel
Marsons, Angela - Kim Stone 3 - Verloren meisjes
Marsons, Angela - Kim Stone 4 - Schijndood
Marsons, Angela - Kim Stone 5 - Bloedlijn
Marsons, Angela - Kim Stone 6 - Dolende zielen
Marsons, Angela - Kim Stone 7 - Vermoorde onschuld
Marsons, Angela - Kim Stone 8 - Verborgen waarheid
Marsons, Angela - Kim Stone 9 - Laatste belofte
Marsons, Angela - Kim Stone 10 - Vergeten verleden
Matar, Hisham - Vrienden
Matheson, Nadine - De stille kamer
Melching, Willem - De zelfdenker - Karel van het Reve 1921-1999
Lanen, Pepijn - Gezeik
Leod, Cynthia Mc - Hoe duur was de suiker?
Márquez, Gabriel García - In augustus zien we elkaar
McDermid, Val - Allie Burns 1 - 1979
McDermid, Val - Allie Burns 2 - 1989
McDermid, Val - Karen Pirie 7 - De leugen voorbij
McKinty, Adrian - Het eiland
McCarthy, Cormac - De passagier
Menasse, Eva - Vienna
Meyer, Deon - Bennie Griessel 7 - Donkerdrif
Meyer, Deon - Bennie Griessel 8 - Leeuw
Michallon, Clémence - De stille huisgenoot
Michielsen, Dido - Lichter dan ik
Middendorp, Peter - De kant van Ada
Miles, Tiya - Alles wat ze dragen kon
Miller, C.L. - Een moordgids voor antiekverzamelaars
Mizee, Nicolien - Ik kus uw handen duizendmaal
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 1 - De nachtegaal
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 2 - De schaduwlelie
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 3 - Het donkere woud
Mohr, Jim van der Meer - De schilders van West-Friesland
Morgan, Tica - Mooie Moorden 3 - Kwade Hoek
Moriarty, Liane - Dat ene moment
Morris, Heather - De vrouwen van het kamp
Moser, Benjamin - De wereld op zijn kop, ontmoetingen met Hollandse meesters
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 1 - Dodelijk dichtbij
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 3 - Middernachtsmeisjes
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 4 - Tot de dood ons scheidt
Murakami, Haruki - De stad en zijn onvaste muren
Nesbø, Jo - Koninkrijk
Nesbø, Jo - De jaloezieman
Nesbø, Jo - Macbeth
Nesbø, Jo - Bloedmaan
Nesbø, Jo - Koning van Os
Nesser, Håkan - Barbarotti 6 - Herfst op Gotland
Nesser, Håkan - Barbarotti 7 - Wie schrijft, verdwijnt
Neuhaus, Nele - Weg naar nergens
Neuhaus, Nele - Sheridan Grant 3 - Tijden van storm
Neurink, Judit - De wraakzuchtige spion
Nicolasen, Lidy - Een onverschrokken leven - De vele hartstochten van Fernanda Willekes Mac Donald
Niekerk, Annemarié van - Om het hart terug te brengen
Nieuwenhuys, Rob - Oost-Indische spiegel
Niewierra, Anya - De Camino
Nijholt, Willem - Een ongeduldig verlangen. Herinneringen
Noordhoek, Wim - De gabardine regenjas
Noort, Saskia - De nazaten
Nooteboom, Cees - Frankrijk. Alle Franse reisverhalen
Nore, Aslak - De erfenis van de familie Falck
Norebäck, Elisabeth - Nadia
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 1 - Het laatste leven
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 2 - De andere waarheid
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 3 - De stille vogel
O’Hagan, Andrew - Caledonian Road
Ohlsson, Kristina - August Strindberg-reeks 1 - Stormwacht
Ohlsson, Kristina - August Strindberg-reeks 2 - IJsbreker
Oksanen, Sofi - Het hondenpark
Olde Heuvelt, Thomas - November
Ollikainen, A.M. - Paula Pihlaja 1 - Waterkoud
Ollikainen, A.M. - Paula Philaja 2 - Speelplaats
Onderdenwijngaard, Arjan - Multatuli leeft in Lebak
Oostrom, Frits van - De Reynaert
Osman, Richard - Voor al uw moordzaken
Österdahl, Martin - De laatste nacht
Oudekerk, Ineke - Tussen tulp en Faya Lobi
Overman, Mariska - Noorderlicht
Paasman, Michiel van Kempen en Bert - ALBUM van de Caraïbische poëzie
Pagie, Nathalie - Camping Oosthoek
Pagie, Nathalie - Helsinki
Pagie, Nathalie - Vlissingen
Paretsky, Sara - V.I. Warshawski 10 - Verdwenen
Paris, B.A. - De gevangene
Paris, B.A. - Het telefoontje
Parks, Adele - Jullie allebei
Parra, Bodil de la - Het verbrande huis
Pasqualin, Björn - Waar rook is
Pauwels, Kim - Blauwe achten
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 2 - Hoogzomer
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 3 - Stikdonker
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 4 - Schaduwrijk
Pefko, David - De gebroeders Maxilari
Perrin, Kristen - Hoe ik mijn eigen moord oploste
Petterson, Per - Mannen in mijn situatie
Pfeijffer, Ilja Leonard - Alkibiades
Poeze, Henk Schulte Nordholt en Harry - Merdeka
Pollack, Robert - De vier elementen
Portegies, Annette - Weerspiegeld in een waterglas - Maurice Gilliams 1900-1982
Post, Elvin - Breekpunt
Post, Elvin - Een aardig meisje
Rämö, Satu - Rósa en Björk
Ramqvist, Karolina - De berenvrouw
Reitsma, Janke - Alles wordt lichter
Rensburg, Rudie van - Klem
Reybrouck, David Van - Revolusi
Riel, Ane - Beest
Rio, M.L. - Als we schurken waren
Ripley, Sam - De regel van drie
Rankin, Ian - Een web van leugens
Redmond, Roline - De Doorsons
Redmond, Roline - De wasvrouw van de Drambrandersgracht
Rehwinkel, Peter - Amalia - De plicht roept
Robb, J.D. - Eve Dallas 29 - Verbonden
Roberts, Nora - Identiteit
Roberts, Nora - Erfenis
Roberts, Nora - Nachtwerk
Roberts, Nora - Schimmenspel
Roemer, Astrid H. - DealersDochter
Rolfsdotter, Ulrika - Annie Ljung 1 - Duivelsdal
Rolfsdotter, Ulrika - Annie Ljung 2 - Onbegraven
Rooney, Sally - Intermezzo
Rose, Karen - In alle onschuld
Rosenfeldt, Hans - Wolfzomer
Rosenfeldt, Hjorth & - De Bergmankronieken 8 - De schuld
Roslund, Anders - Drie jaar
Roslund, Anders - Vijf moorden
Ryan, Chris - Danny Black 7 - Code zwart
Ryan, Chris - Koud rood
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 1 - Berouw
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 2 - Jaloezie
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 4 - Schuld
Scalia, Christina Cassar - Vanina Guarrasi-serie 1 - Zwart zand
Schepp, Emelie - Jana Berzelius 6 –Sub rosa
Schermer, Marijke - In het oog
Schlikker, Malou Holshuijsen en Roos - Dit komt nooit meer goed
Seeck, Max - De trouwe lezer
Seeck, Max - De ijskring
Seeck, Max - Helsinki 3 - Rancune
Selåker, Engman & - Schaduwlandreeks 2 - Zondeval
Sénanque, Antoine - Askruis
Shafak, Elif - Er stromen rivieren in de lucht
Shriver, Lionel - Waanzin
Siegmann, Machteld - Aloha
Sigurdardottir, Lilja - Verstrikt
Sjisjkin, Michaïl - Mijn Rusland, oorlog of vrede
Skördeman, Gustaf - Geiger
Slaughter, Karin - Valse getuige
Slaughter, Karin - Gewetenloos
Slaughter, Karin - Na die nacht
Slaughter, Karin - Waarom we logen
Slaughter, Karen - Loepzuiver
Smeets, Hubert - Een wonderbaarlijk politicus – Hans van Mierlo, 1931-2010
Smeulders, Eveline Sint Nicolaas en Valika - Slavernij
Smirnoff, Karin - Millenium 7 - De schreeuw van de zeearend
Smis, Paul Christiaan - Harald - Een historische novelle
Smit, Susan - De wijsheid van de heks & De heks van Limbricht
Snoek, Kees - Sjahrir - Wissel op de toekomst
Solstad, Dag - Roman 11, boek 18
Spaan, Alja - Het langzaam voorovervallen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 7 - Zwarte schapen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 8 - Gevallen engelen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 9 - Bittere bloemen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 12 - We zullen wind erven
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 16 - Satellieten van de dood
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 17 - Koude harten
Staalesen, Gunnar - Varc Veum 19 – Waar rozen nooit verwelken
Stefánsson, Jon Kalman - Yellow submarine
Sten, Viveca - Åre-moorden-reeks 1 - Verborgen in de sneeuw
Strömberg, Sara - Sluw
Sutanto, Jesse - Vera Wongs ongevraagd advies aan moordenaars
Svernström, Bo - Wie het eerst komt
Sylvester, Joyce - Bent ú de burgemeester?
Tangen, Geir - Dodemanstango
Tangen, Geir - Hartenbreker
Tex, Charles den - De Repair Club
Tex, Charles den - De Repair Club 2 - Trauma
Tex, Charles den - De vriend
Tex, Charles den - Een mooie dood
Theorin, Johan - Strandmoord
Theunissen, Jeroen - Een week
Thomése, P.F. - Black-Out
Timmer, Edwin - Langs de muur van Trump
Timmerije, Anneloes - De mannen van Maria
Toews, Miriam - Nachtgevechten
Tremain, Rose - Eilanden van genade
Truijens, Aleid - Leven in de verbeelding - Hella S. Haasse 1918-2011
Trujillo, Carolina - De instructies
Tudor, C.J. - De anderen
Turner, A.K. - Cassie Raven 2 - Levenslang
Tyce, Harriet - Bloedsinaasappel
Tyce, Harriet - Alles komt goed
Ulstein, Silje - Serpent
Urturi, Eva García Sáenz de - De Witte Stad 5 - De engel van de stad
Valiulina, Sana - Waar alle wegen ophouden
Vallejo, Irene - Papyrus
Valk, Éva Tuboly en Gerrit - Een fier en frank volk!
Veen, Rob Chrispijn & Herman van - Bevrijdingskind
Verhoef, Esther - De nachtdienst
Verhulst, Dimitri - Bechamel Mucho
Vervoort, Hans - Zo tedere schade…
Veth, Bas - Het leven in Nederlandsch-Indië in 1900
Vis, Jacob - Tandem
Vijverberg, Pauline - De achtste zonnebloemen
Vleuten, Diederik van - Daar werd wat groots verricht
Vlugt, Simone van der - De kaasfabriek
Vlugt, Simone van der - Bloedlijn
Vogel, Marianne - Brecht gaat voor recht
Voos, Lammert - Jericho
Voss, Daan Heerma van - Geen vaarwel vandaag
Voss, Thomas Heerma van - Het archief
Vriend, Eva - Het eiland van Anna - Schokland en de geschiedenis van een thuis
Vries, Joost de - Hogere machten
Vries, Royce en Peter R. de - Ik beloof je dat ik honderd word
Vuijsje, Robert - Salomons oordeel
Vuure, Rob van - Nagelaten Werk
Waard, Elly de - Meestal tussen bomen
Waart, Jules de - Geloof niet alles...
Wahlgren, Anna E. - In haar voetsporen
Walle, J. van de - Beneden de wind – Herinneringen aan Curaçao
Walter, Marthe - Ik wil gewoon mijn moeder terug
Walters, Elena - Thuisgebracht
Ward, Catriona - Onderhuids
Ware, Ruth - De moord in Oxford
Waterdrinker, Pieter - Biecht aan mijn vrouw
Waterdrinker, Pieter - Van huis en haard
Waterdrinker, Pieter - Citroenkip op zondag
Wattel, Froukje - Huismusea van Amsterdam
Webb, Katherine - De verdwijning
Welagen, Robbert - Averij
Werf, Gerwin van der - Wilgeneiland
Whitaker, Chris - Nooit meer zoals het was
Whiting, Rebecca Buxton en Lisa - De filosofes
Wieringa, Tommy - Nirwana
Wieringa, Tommy - Konvooi
Windmeijer, Jeroen - De wraak van Balthazar
Winter, Fredrik Persson - De Das
Winter, Fredrik Persson - Karma
Wit, Tim de - Wankel Koninkrijk
Winter, Leon de - Stad van de honden
Wohlleben, Peter - De lange adem van bomen
Wortel, Maartje - Camping
Woud, Auke van der - Het landschap - De mensen
Wouden, Yael van der - De bewaring
Wouthuysen, Willem Campschreur & Ester - Jong in de oorlog
Wright, Alexis - Het boek van de zwaan
Zannoni, Bernardo - Mijn stomme intenties
Zegveld, Liesbeth - Ik wil de waarheid
Zijl, Annejet van der - Fortuna’s kinderen
Zirkzee, Jacqueline - Salomon
Zomeren, Koos van - Gevolgen
Zwaan, Glenn Helberg en Irene - Als ik luister
auteurs, Diverse - Natura Artis Magistra
auteurs, Diverse - Amsterdam in bijna 80 boeken

Conserve's Leessite

Boekbesprekingen en leestips


Oost-Indische spiegel - Rob Nieuwenhuys

Wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven, vanaf de eerste jaren der Compagnie tot op heden

Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië

Heel veel materiaal geperst in 600 pagina’s

Het zal niet zo vaak voorkomen dat een literator de mogelijkheid heeft een literatuuroverzicht te maken dat afrondend is. Door het veel betreurde wegvallen van Indië als kolonie kreeg Rob Nieuwenhuys (1908- 1999, zoon van de directeur van het bekende Hotel des Indes te Batavia) die kans. Als 'Indisch schrijver' werd hij al eerder bekend onder de schuilnaam Breton de Nijs, welke naam hij ook gebruikte bij het publiceren van het schitterende fotoboek Tempo Doeloe. Zijn boek, de Oost-Indische Spiegel, een ruim 600 pagina's tellend standaardwerk over wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven biedt overzicht vanaf de eerste jaren der compagnie tot op heden.

Het minste wat je over het boek kunt zeggen is dat er een indrukwekkende hoeveelheid werk in zit, zeker omdat nog nooit eerder een poging was gedaan een compleet overzicht van deze zijtak van de Nederlandse letterkunde te geven. De literatuur over Indië blijkt zeer overvloedig te zijn geweest,’ merkt Nieuwenhuys licht nahijgend in zijn verantwoording op, en ’Bij de voltooiing van dit boek heb ik nauwelijks een gevoel van voldoening gehad, veel eerder van opluchting.’

Na lezing van het boek had ik ongeveer dezelfde reactie. Dat lag niet aan Nieuwenhuys, die voortreffelijk schrijft, maar aan de enorme hoeveelheid materiaal die in die 600 pagina's geperst moest worden. Het onderwerp dwong Nieuwenhuys daarbij ook nog om zich niet te beperken tot een beschrijving van de literatuur, maar deze steeds te plaatsen tegen de sociale en politieke achtergrond van de betrokken periode. Voor de Indische letterkunde is dat essentieel omdat veel van het geschrevene direct verband houdt met de situatie van dat moment en de maatschappelijke positie van de schrijver: voor schrijvers 'pur sang' was in Indië niet veel plaats.Veel auteurs deden het naast hun normale werk ofwel als hobby (en deze groep leverde vaak epigonenwerk op) of wel als protestuiting. Voor wie, zoals ik, maar matig op de hoogte is van de geschiedenis van Indonesië, zijn vooral de eerste hoofdstukken (de compagnies-tijd) interessant omdat eruit blijkt dat al heel vroeg, ruim voor Multatuli, kritiek op de samenleving van Nederlanders in Indonesië tamelijk frequent voorkwam:

’Snorken, pochen ende blazen, Daarvan hangt dit land aaneen. De minste weters zijn hier bazen. 't Zijn al dansers op één been.’ (Mattijs Cramer, begin 18e eeuw.)

Ook het gevoel voor de rechten van de bevolking was er al vrij vroeg: ’Wanneer ik bemerk dat men in Nederland onder liberaliteit verstaat het protegeren van Europese landbezitters ten koste van de inlandse bevolking die mij zo dierbaar is, dan moet ik mijzelf voor een ultra anti-liberaal verklaren.’ (uit een brief van gouverneur-generaal Van der Capellen, 1822, aan zijn minister ). Dezelfde GG schreef in 1824 een proclamatie waarop Multatuli later mogelijk zijn toespraak tot de hoofden van Lebak heeft gebaseerd:

’Wij hebben ons door eigen ogen willen overtuigen of de berichten die ons op onze last door anderen gegeven zijn en de mening die wijzelf van uw toestand gevormd hadden, met de waarheid overeenstemden. Wij hadden gewenst dat dit anders ware geweest, maar wij hebben tot ons diep leedwezen uw lot beklagenswaardiger gevonden dan wij ons hadden kunnen voorstellen. Gij zijt arm, terwijl de voorzienigheid de rijkste voortbrengselen aan uw grond geschonken heeft; gij zijt afhankelijk van andere volkeren, terwijl gij de vruchten van uw eigen vlijt en nijverheid niet hebt leren kennen, gij slijt uw dagen in onrust, omdat gij de weldaden van rust, recht en rechtvaardigheid niet kent; gij haat en miskent het wettige gezag der hoofden, uit oude geslachten gesproten, omdat hun belangen niet de uwe zijn (...) Menigvuldig en groot zijn uw rampen!’

Interessant is ook Nieuwenhuys' analyse van wat er in Lebak gebeurde met o.m. een citaat van wat een Indonesische historicus schreef over de door Douwes Dekker tegen de regent ingebrachte beschuldigingen: ’Here we meet with a lack of understanding of the background of Javanese patrimonial -bureaucratic structure’ (prof. dr. Sartono Kartodirdjo). Kortom, onze koloniale geschiedenis is niet zo zwartwit als we nu vaak geneigd zijn te denken, al scheelt het natuurlijk niet veel.

In de eerste plaats een leerboek
Nieuwenhuys bespreekt zo'n honderd schrijvers in zijn boek en het kost hem bijzonder veel moeite om ze te groeperen: ’De gebruikelijke indeling in de verschillende literatuurboeken is voor de Indische letterkunde niet relevant. Sommige schrijvers zijn nog wel in te passen, andere niet. De minste moeilijkheid leveren figuren op als Multatuli, Huet of Couperus die voor het letterkundig leven in Nederland van betekenis zijn geweest. Men kan Huet hij Huet indelen, Multatuli bij Multatuli en Couperus bij Couperus.’

Inderdaad, als je het boek doorleest, dan valt het op dat er in de Indische letterkunde weinig volwaardige vertegenwoordigers van bepaalde schrijfscholen te vinden zijn. Men was ofwel een (zwakke) epigoon of wel men ontwikkelde een geheel vrije, op natuurlijk taalgebruik gebaseerde schrijfstijl.
Van het laatste is Multatuli het beste voorbeeld, maar ook Van der Tuuk en Walraven hebben een geheel vrije en hoogstpersoonlijke stijl, terwijl Nieuwenhuys in dit opzicht ook L.A. Koelewijn noemt, helaas zonder illustratief citaat. Maar eigenlijk kan men ook van Maria Dermoût, Beb Vuyk, Friedericy, Alberts, Tjalie Robinson en Aya Zikken hetzelfde zeggen.

Uit het bovenstaande mag blijken dat ik een hoop uit het boek heb opgestoken. Het is dan ook in de eerste plaats een leerboek, waarbij de leesbaarheid nogal eens te lijden heeft onder de noodzaak om een min of meer compleet beeld te geven van wat er zoal over Indië is geschreven. Jammer is dat de beperkte plaatsruimte Nieuwenhuys er ook toe gedwongen heeft het aantal citaten tot een minimum te beperken, waardoor de nieuwsgierigheid die hij kweekt zelden bevredigd kan worden door voorbeelden. Ik hoop dan ook dat het boek ooit aangevuld zal worden met een bloemlezing, en dan wat mij betreft graag een extra portie citaten uit de compagnies-tijd, waarvan Nieuwenhuys het volgende gruwelijke voorproefje geeft:

’De beul met hem (de veroordeelde) naar die galg, die zeer zwak en van hout was, geklommen, stortte met de misdadiger, zodra hij hem van de ladder stiet, met galg en al van boven neer; dat wel enig ongemak zou hebben kunnen geven zo de troep soldaten, die bij zulk een geval altijd rondom het schavot geposteerd is, zich niet wel gestoten had. De scherprechter die een wakker kerel en niet verlegen was, maakte de misdadiger op order van de fiscaal ten eerste los, bracht hem weer op het schavot en hong hem aan één van de palen daaromtrent, doch door het breken van de lijn kwam hij ten tweeden male beneden. Hij meende daarmede vrij te zijn en de borst wist niet hoe hij het nu hebben zou, doch ingevolge van zijn vonnis moest hij hangen tot er de dood na volgde waarop dan de beul hem de derde maal zo wel en zeker ophing dat hij een inwoner van de lucht bleef.’

Over de compleetheid van Nieuwenhuys' boek zal hij vermoedelijk zelf als enige een oordeel kunnen geven. Wel viel het ontbreken van E.F.E. Douwes Dekker me op, kleinzoon van Multatuli's broer, in 1912 oprichter van de Indische Partij, journalist, schrijver en revolutionair. Wie Zentgraaff een plaats geeft, zou Douwes Dekker niet mogen overslaan, lijkt me.

Daarnaast ken ik nog wel enkele boekjes, zoals bijvoorbeeld Sergeant Weers van Abraham Exodus (1930) en vooral Taptoe van A. Prell (1904) die tot mijn spijt niet door Nieuwenhuys besproken werden. Ook is het jammer dat Peter Andriesses voortreffelijke verhalenbundel De roep van de Tokeh niet vermeld is, vermoedelijk omdat het verscheen toen Nieuwenhuys zijn tekst al ingeleverd had, want andere redenen kan ik me niet voorstellen. Peter Andriesse zal waarschijnlijk wel de laatste naam zijn die Nieuwenhuys aan het naamregister van zijn boek zal moeten toevoegen. In het blad Tong-Tong (Het enige indische blad ter wereld, trouw, branie, ondernemend) zal Tjalie Robinson (onder de naam Vincent Mahieu schrijver van twee heel mooie verhalenbundels ) nog wel een tijdje doorgaan met kipassen om het vuurtje brandende te houden, maar het is eigenlijk al lang uit.
Hoe jammer dat is, althans voor onze literatuur bewijst dit boek van Nieuwenhuys.

Hans Vervoort

In: De Nieuwe Linie, 25 oktober 1972

De auteur

Rob Nieuwenhuys (1908-1999), die ook het pseudoniem E. Breton de Nijs gebruikte, was typisch een schrijver die ‘tussen twee vaderlanden’ leeft: Indonesië waar hij geboren is, waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht en een groot deel van zijn leven, en Nederland waar hij later woonde en werkte. Zijn moeder was een Indo-Europese, zijn vader was een totok, een volbloed Hollander, die uit Amsterdam kwam. Vandaar misschien zijn eeuwige behoefte naar de ‘wortels van zijn bestaan’ te zoeken. Hij heeft dit gedaan door over zijn jeugd te vertellen in zijn roman Vergeelde portretten uit een Indisch familiealbum (1954), maar ook door in de geschiedenis te graven met zijn fotoboek Tempo doeloe (1961) en talrijke artikelen, beschouwing enzovoorts waarvan een deel gebundeld is onder de titel Tussen twee vaderlanden (1959, 1967). Zijn Oost-Indische Spiegel (1972) is een geschiedenis van de Nederlandse letterkunde die met zijn land van herkomst verbonden is. Het werd tweemaal bekroond, met de Jan Campertprijs en met de Wijnandt Franckenprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Dit in 1978 verschenen boek is de derde druk die vrij ingrijpend herzien en aangevuld moest worden.

Rob Nieuwenhuys – Oost-Indische Spiegel – Wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven, vanaf de eerste jaren der compagnie tot op heden.

ISBN 978 90 214 110 26, 651 pagina’s, uitgeverij Querido, € 33,00, eerste uitgave 1972

Wilt u reageren op deze recensie? Klik hier!

Uitgeverij Conserve


Sinds 1 januari 2019 is een gedeelte van het fonds onderdeel van Singel Uitgeverijen, Weteringschans 259, 1017 XJ Amsterdam.

Kantooradres:
Tureluur 12, 1873 JW Groet (gem. Bergen)
telefoon: 072 - 509 3693
info@conserve.nl

KvK: 37051556

ABN AMRO
IBAN NL54 ABNA 0438 7594 94

Algemene Voorwaarden

Distributie:


Regiotitels: Conserve en Goud van Oud bij Depot Compact Centraal Boekhuis en bij www.conserve.nl

Uitgevers Conserve:
Ingrid en Kees de Bakker

Vermelde boekprijzen zijn inclusief BTW, exclusief verzendkosten - Bij bestellingen boven € 19,99 is de verzending gratis, behalve voor zendingen naar het buitenland.
Prijswijzigingen en tikfouten voorbehouden - © 2024 - Uitgeverij Conserve - Website door Netweters