Damian - Edzard Mik
Geestig, maar ook liefdevol
Een kordate moeder en een besluiteloze zoon
Het is een echte Edzard Mik, zijn nieuwe roman Damian. Want ook nu weer staat de manier waarop mensen met elkaar omgaan, de misverstanden, de falende pogingen, de goedbedoelde inzet, centraal. Maar tegelijkertijd is Damian ook heel anders dan zijn voorgaande romans: toegankelijker, geestiger. En razendknap geschreven.
Over de auteur
Edzard Mik (1960) studeerde rechten en was daarna werkzaam als advocaat en als docent aan de School voor Journalistiek. Hij debuteerde als schrijver in 1995 met de roman De bouwmeester. Daarna volgden diverse romans, maar ook libretto’s, scenario’s, essays en korte verhalen.
Jongerenwerker
Damian is jongerenwerker en houdt zich bezig met kansarme en criminele jongeren. Hij is een man die het weliswaar goed bedoelt, maar hij is ook besluiteloos en legt de schuld voor alles wat niet loopt zoals hij het wil buiten zichzelf, het komt altijd door de anderen. Een twijfelkont die nooit de verantwoordelijkheid voor zijn daden aangaat.
Dementeren
En dan op een dag belt zijn zus Tess hem: zij moet voor de start-up van haar nieuwe bedrijf zo meteen naar het buitenland en moeder, die volgens haar flink aan het dementeren is, kan echt niet alleen thuisblijven in het grote herenhuis waar zij al haar leven lang woont. Even later stopt de knalrode auto van Tess in de straat en zet Tess’ moeder en een koffertje met spullen op de stoep. Verbijstering bij Damian. Is moeder echt dement aan het worden? Dat is hem nooit opgevallen. En moet ze dan nu bij hem en zijn vriendin Bianca komen wonen? Hoe moet het dan met zijn werk? Bianca is in elk geval niet blij. ’Je had Tess meteen kunnen meedelen dat het niet zo gaat, je moeder als een postpakketje afleveren.’ Maar ja, daar had Damian even niet aan gedacht.
Wind
Als symbool voor de onrust die de komst van moeder bij Damian oproept, waait in zijn omgeving steeds vaker de wind. ’Rafelige flarden jagen langs de hemel, een plastic zak roetjst over het trottoir, warrelt op en raakt verstrikt in een struik, bladeren dansen door de lucht.’
En net als de wind warrelt de komst van moeder ook Damians leven helemaal overhoop. Is ze nou dement of toch niet? Kordaat is ze in elk geval wel nog altijd. Als Damian haar op een dag meeneemt naar het jongerencentrum, waar een paar jongeren op de oude muziekapparatuur proberen een demo op te nemen in de hoop door te breken als band, sleept ze hen mee naar de bank waar ze jarenlang werkte en regelt via een oud-collega een schenking van de bank: nieuwe apparatuur.
Teringherrie
Damian ondertussen twijfelt: zijn die jongens wel echt goed met hun gangstarap, het is toch gewoon alleen maar teringherrie die ze maken? En moet je ze als jongerenwerker daarin nou stimuleren of ze juist leren zich te verzoenen met de realiteit van een ambitieloos baantje bij de Albert Heijn. Want echt bevlogen is deze jongerenwerker zeker niet in zijn werk. ’Het is ook een uitzichtloze bende, al jaren komt hij hier en van verbetering is geen sprake […] het gros van de cliënten gaat weer dealen en stelen, draagt wapens bij zich […] Hij weet zelf ook niet hoe hij het voor elkaar krijgt er elke dag weer heen te gaan.’
Mentale gezondheid
Moeder laat zich ondertussen niet stoppen. Het ene moment doet ze dingen die je toch doen twijfelen aan haar mentale gezondheid, het volgende dendert ze alweer door roeien en ruiten, vol plannen en ideeën. En Damian kiest telkens maar weer voor de makkelijkste weg: alles op zijn beloop laten. ’Maar in godsnaam, wat kan hij eraan doen dat hij met haar zit opgescheept. Iedereen zit uiteindelijk met zijn ouders opgescheept en omgekeerd zitten ouders met hun kinderen opgescheept.’
Drama in zakformaat
Onontkoombaar stevent het verhaal af op een drama in zakformaat. Als broer Tom, een mislukt kunstenaar, de ouderlijke woning die nu toch maar leeg staat, kraakt, komt het tot een confrontatie tussen Damian en Tom. Maar zelfs die weet Damian in zijn hoofd om te buigen tot iets waar hij zelf part nog deel aan had.
Gek genoeg krijg je toch geen hekel aan Damian. Misschien omdat we toch wel heel erg veel van onszelf in hem herkennen?
Sonja de Jong
Edzard Mik – Damian. Querido, ISBN 978 90 253 1823 9, 300 pagina’s, € 24,99. februari 2025