Achebe, Chinua - Termietenheuvels in de Savanne (Perpetuareeks)
Adler-Olsen, Jussi - Serie Q 9 - Natriumchloride
Adler-Olsen, Jussi - Serie Q 10 - Eén raam, geen sleutel
Adolfsson, Maria - Doggerland 2 - Stormwaarschuwing
Adolfsson, Maria - Doggerland 3 - Tussen de duivel en de zee
Adolfsson, Maria - Doggerland 4 - Rennen of sterven
Adolfsson, Maria - Doggerland 5 - Valwind
Adolfsson, Maria - Doggerland 6 - Noodzakelijk kwaad
Adolfsson, Maria - Doggerland 7 - Stil als het graf
Ahndoril, Alex - Ik zal de sleutel vinden
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 1 - Zonder gezicht
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 2 - Negen
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 3 - 18 graden onder nul
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 4 - Motief X
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 5 – X manieren om te sterven
Ahnhem, Stefan - Fabian Risk 6 - De laatste spijker
Ahnhem, Stefan - Huizenruil
Alders, Hanny - De kopiist
Alders, Hanny - De volmaakte ketter
Alders, Hanny - Non nobis – Ondergang van de Tempelorde
Alsterdal, Tove - Inslag
Andersen, Johan - Zonder genade
Andriesse, Gauke - Dodelijke gelijkenis
Andriesse, Gauke - Daden van geweld
Andriesse, Peter - Claire Obscure
Appel, René - Overschot
Appel, René - Dansen in het donker
Appel, René - Waarom niet
Archer, Jeffrey - William Warwick 1 - Wie niet waagt
Archer, Jeffrey - William Warwick 2 - In het volle zicht
Archer, Jeffrey - William Warwick 3 - Een oogje dicht
Archer, Jeffrey - William Warwick 4 - Over mijn lijk
Arlidge, M.J. - Helen Grace 10 – Niemand zeggen
Arlidge, M.J. - Helen Grace 11 - Kom eens gauw
Arlidge, M.J. - Helen Grace 12 - Leef je nog?
Arlidge, M.J. - Twee kleine visjes
Arlidge, M.J. - Oog om Oog
Asscher, Maarten - De schaduw van een vriend
Atkinson, Kate - Een donkere, stormachtige nacht
Aubert, Marie - Volwassen mensen
Baay, Reggie - Het lied van de goden
Baar, Peter-Paul de - Theo Thijssen (1879-1943) - Schrijver, schoolmeester, socialist
Baar, Jan van - De vervolging van Joods Alkmaar
Baar, Jan van - De familie Drukker en de tragiek van Joods Alkmaar
Bach, Tabea - De Zijdevilla
Bailey, Sarah - De huisgenoot
Bailey, Sarah - Gemma Woodstock 4 - Een dood vol leugens
Bakboord, Henk - Billenkoek - Avonturen van een stoute Surinamer
Banville, John - Sneeuw
Banville, John - April in Spanje
Banville, John - De garage
Barker, Dacre Stoker & J.D. - Dracul
Barker, James Patterson & J.D. - Jeugdzonde
Barker, James Patterson & J.D. - Oorverdovend
Barker, J.D. - Augustus
Barker, J.D. - Het spel
Bax, Wim - Hou het stil
Beek, Martyn van - De jacht van de Wolf
Bengtsdotter, Lina - Charlie Lager 3 – De man die een vreemde was
Bengtsdotter, Lina - Spelen met vuur
Bennett, S.J. - Hare Majesteit de Queen onderzoekt 1 - De moord op Windsor Castle
Benzakour, Mohammed - De reus uit de Rif
Berg, Michael - De vermissing
Bergvelt, Joyce - Commandeur van de Kaap
Bergeys, Roland - Blindelings
Berkleef, Bernice - Bloedsteen
Berkleef, Bernice - Vinex
Berry, Steve - Cotton Malone 14 - Het Maltadocument
Bervoets, Hanna - Leer me alles wat je weet
Biezen, Mick van - Zomersplinters
Bijlsma, Rob - Kerken van goud, dominees van hout
Bjørk, Samuel - Munch & Kruger 2 - De doodsvogel
Bjørk, Samuel - Munch & Krüger 3 - De jongen in de sneeuw
Bjørk, Samuel - Munch & Krüger 5 - De terugkeer van Mia
Blake, Matthew - Anna O.
Blau, Sarah - De anderen
Blædel, Sara - Louise Rick 7 - Het meisje onder de boom
Blædel, Sara - Louise Rick 8 - De stille weduwe
Bleeker, Bregje - Criminaliteit voor ons soort mensen
Bley, Mikaela - Sterf voor mij
Blijdorp, Anita - Verslag van de wapen- en voedseltransporten West-Friesland en de Wieringermeer – september 1944-juni 1945
Blok, Dieuwertje - Dragelijke lichtheid
Blokker, Lotta - IJsvogel
Boekwijt, Naomi Rebekka - Stemmen
Boer, Agnes de - 2000 jaar Oorlog en Strijd in het Oer-IJ-landschap
Boer, Merijn de - Het Surinamedagboek
Bolther, Line Holm & Stine - Voor onze zonden
Boom, Henk - Wij zijn maïs
Börjlind, Cilla & Rolf - Rönning & Stilton 7 - De Samaritaan
Börjlind, Cilla & Rolf - Rönning & Stilton 8 - Het Oog van de Nacht
Börjlind, Cilla & Rolf - Bevroren goud
Börjlind, Rolf & Molly - De duisternis tussen ons
Bøe, Grethe - Mayday
Bosch, Frits - De tromslager
Bosch, Frits - De Jutter
Bossenbroek, Martin - De wraak van Diponegoro
Bossenbroek, Martin - De Zanzibardriehoek. Een slavernijgeschiedenis 1860-1900
Bouwman, Rinske - Een soort eelt
Braam, Conny - De revolutie van Pelle
Brabander, Eric de - Het geluid van naderend onweer
Brabander, Eric de - Urbina
Brekel, Manon van den - Massa-executies op Sulawesi
Broadribb, M.J. Arlidge & Steph - De laatste steen
Brokken, Jan - De tuinen van Buitenzorg
Brokken, Jan - De kampschilders
Brokken, Jan - De ontdekking van Holland
Bronwasser, Sacha - Luister
Bronwasser, Sacha - De lotgevallen
Brouwers, Jeroen - Cliënt E. Busken
Brownlow, John - Zeventien
Brundage, Elizabeth - Het verdwijnpunt
Brusse, Peter - Ach, Engeland - De Brexit Editie
Bryndza, Robert - Erika Foster 7 - Fatale waarheid
Bryndza, Robert - Erika Foster 8 - Dodelijke wraak
Bryndza, Robert - Kate Marshall 1 - Zonder gezicht
Bryndza, Robert - Kate Marshall 2 - Schaduwland
Bryndza, Robert - Kate Marshall 3 - Vallend duister
Bryndza, Robert - Kate Marshall 5 - Dwaalspoor
Bryndza, Robert - Stille angst
Burr, Shelley - In de schaduw
Buruma, Ian - Het Churchillcomplex
Buschman, José - Couperus in de Oriënt
Camilleri, Andrea - De methode Catalanotti
Camilleri, Andrea - De vorm van water
Candlish, Louise - Nieuwe vrienden
Candlish, Louise - Haar woorden
Carter, Chris - De beste vriend
Caspers, Jannemieke - Het Heidi-feest
Castilo, Javier - Het spel van de ziel
Chabot, Sebastiaan - Olifantenpaadjes
Chapman, Julia - Een date met de dood
Chen, Katherine J. - Jeanne d'Arc
Christie, Agatha - De Miss Marple-verzameling - Twaalf nieuwe mysteries
Coben, Harlan - Levenslang
Coben, Harlan - Terugkeer
Cochius, Fotografie: Chrystal - Wandelen en fietsen - In en vanuit Bergen, Schoorl en Egmond
Connelly, Michael - Een gewaarschuwd man
Connelly, Michael - De wet van de onschuld
Connelly, Michael - Renée Ballard 3 - Het holst van de nacht
Connelly, Michael - Woestijnnacht
Connelly, Michael - Eerherstel
Connelly, Michael - Wachtstand
Cooper, Robert - The Ambassadors
Cosby, S.A. - Een laatste uitweg
Craven, M.W. - Washington Poe 1 - Brandoffer
Craven, M.W. - Washington Poe 2 - Zwarte zomer
Craven, M.W. - Washington Poe 4 - Dode hoek
Daanje, Anjet - De herinnerde soldaat
Daanje, Anjet - Het lied van ooievaar en dromedaris
Dahl, Arne - Berger & Bloom 4 - Nachtmerries
Dahl, Arne - Berger & Bloom 5 - Vriespunt
Dazai, Osamu - Als mens mislukt
Dark, Alice Elliott - De zomers
Dean, Abigail - Meisje A
Dean, Will - Tuva 1 – De jacht
Dean, Will - Tuva 2 - Zwart zout
Declercq, Matthias M.R. - De ontdekking van Urk
Deen, Mathijs - De Hollander
Dekkers, Midas - Wat loopt daar? - Een biologische kijk op rassen
Dicker, Joël - De zaak Alaska Sanders
Dicker, Joël - Een wild dier
Dis, Adriaan van - Vijf vrolijke verhalen
Dis, Adriaan van - De wandelaar
Dis, Adriaan van - KliFi - Woede in de republiek Nederland
Dis, Adriaan van - Adje doet heel druk
Dis, Adriaan van - De rat van Arras
Dis, Adriaan van - Naar zachtheid en een warm omhelzen
Dis, Adriaan van - De kolonie mept terug
Doel, Wim van den - Snouck
Donkers, Jan - Forty Tracks
Dröge, Philip - Moederstad
Dros, Imme - Gisterland
Dros, Imme - Elke reis is een omweg naar hier
Dros, Nico - Eiland van gisteren. Verhalen over Texel
Duivenbode, Dore van - Oerbos
Durlacher, Jessica - De Stem
Dürrenmatt, Friedrich - Justitia
Dusse, Karsten - Het kind in mij wil Mindful Moorden
Edvardsson, Mattias - Een heel gewoon gezin
Edvardsson, Mattias - Familietragedie
Edwardson, Åke - Erik Winter 13 - De dertiende zaak
Eikelenboom, Barend - Geslepen
Egmond, Pia van - Tijd om te gaan
Ekberg, Anna - Het perfecte huwelijk
Ellory, R.J. - De derde kogel
Elstad, Lotta - Ik weiger na te denken
Engberg, Katrine - Wintereiland
Engelen, Theo - Zevenheuvelen
Enger, Thomas - Het boek van de galg
Enger, Jørn Lier Horst en Thomas - Blix & Ramm 2 - Rookgordijn
Enger, Jørn Lier Horst en Thomas - Blix & Ramm 3 - Slagzij
Enger, Horst - Blix & Ramm 4 - Stigma
Enger, Horst - Blix & Ramm 5 - Schuld
Engman, Pascal - Vanessa Frank 2 – Femicide
Engman, Pascal - Vanessa Frank 5 - X
Entius, Yolanda - Om en nabij
Eriksson, Kjell - Ann Lindell 8 - De nacht van het vuur
Ernaux, Annie - De jaren
Ersson, Svea - Hej Denemarken
Esajas, Mitchell - Antonlogie
Essen, Rob van - Ik kom hier nog op terug
Faber, Hans - Van Zandt 3 - De zondaar
Fabricius, Johan - Het gordijn met de ibissen
Fabricius, Johan - Achter in de Molukken
Fabricius, Johan - Dipanegara
Fellowes, Jessica - De Mitford-moorden: Unity
Fenton, Justin - Deze stad is van ons - True crime
Ferrier, Deryck J.H. - In de ban van de bosgeest – Ontmoeting met Panaike
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - Box
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - Cultus
Fexeus, Camilla Läckberg & Henrik - 3 - Illusie
Fields, Helen - De laatste die sterft
Fisher, Tarryn - Een eerlijke leugen
Foley, Lucy - Het hotel
Fosse, Jon - Ik is een ander – Septologie III-V
Fossum, Karin - Zwanenzang
Fossum, Karin - Eddie Feber 1 - Lotgenoten
Fossum, Karin - Eddie Feber 2 - Nachtloper
Francis, Michelle - Zijn nieuwe vriendin
Frech, Steve - Wat je ons hebt afgenomen
French, Nicci - De gunst
Frennstedt, Tina - Countdown
Frennstedt, Tina - Cold Case 3 - Vagevuur
Frennstedt, Tina - Cold Case 4 - De laatste foto
Frerichs, Lieneke - Nescio. Leven en werk van J. H. F. Grönloh
Freriks, Philip & Lili - Les chats de Lili – De katten van Lili
Fresen, Ron - Acht jaar Achtuur
Fuglehaug, Randi - Vrije val – Deel 1 Fjordenreeks
Fulpen, Har van - Leven en werken op suikerplantage Mariënburg
Furniss, Jo - File des doods
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 5 - Kwaad bloed
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 6 - Inktzwart hart
Galbraith, Robert - Cormoran Strike 7 - Stromend graf
Geemert, Ko van - Dor Hout
Golden, Christopher - Ararat
Urturi, Eva García Sáenz de - Aquitanië – Land van water
Urturi, Eva García Sáenz de - De heren van de tijd
Garschagen, Melle - Stem van het Britse Volk
Geemert, Ko van - Verstoten uit het paradijs
George, Elizabeth - Iets te verbergen
Gerge, Tove - De jongen
Gerritsen, Tess - Rizzoli & Isles 13 - Luister naar mij
Giolito, Malin Persson - Sta ons bij
Goemans, Anne-Gine - Wondermond
Goldsworthy, Adrian - Mare Liberum
Gómez-Bárcena, Juan - Het dorp van de herinneringen
Gómez-Jurado, Juan - De volgende patiënt
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 1 - De rode koningin
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 2 - De zwarte wolvin
Gómez-Jurado, Juan - Antonia Scott 3 - De witte koning
Gómez-Jurado, Juan - Alles brandt
Gómez-Jurado, Juan - Alles keert terug
Grann, David - De schipbreuk van The Wager
Grebe, Camilla - In Eeuwigheid
Grisham, John - De storm
Groot, Fedor de - Sønderho
Grøndahl, Jens Christian - Dagen als gras
Grunberg, Arnon - Zevenpoot
Grund, Maria - De hoofdzonde
Grund, Maria - Dodendans
Guillou, Jan - De tweede doodzonde
Guillou, Jan - Het einde van het verhaal
Hannah, Sophie - Geen spat veranderd
Harari, Yuval Noah - 21 lessen voor de 21ste eeuw
Hardus, Werner van den Belt en Bob - De schilders van de Duin- en Bollenstreek
Harpman, Jacqueline - Ik die nooit een man heb gekend
Hawkins, Paula - Het blauwe uur
Hayes, Terry - Het jaar van de sprinkhaan
Heest, Detlev van - Parkeren in Hilversum
Heijden , A.F.Th. van der - Zogkoorts
Heitman, Mariken - De mierenkaravaan
Hemert, Chantal van - Kuipers & De Bont 1 - Verborgen verleden
Hendriksma, Martin - Aan zee
Hendriksma, Martin - Het geheim van Bols
Hermans, Willem Frederik - Conserve
Hermens, Max - Het verdwijnen van Ferdi Heijen
Hertmans, Stefan - Dius (2)
Hertmans, Stefan - Dius (1)
Higashino, Keigo - Detective Galileo 1 - De toewijding van verdachte X
Highsmith, Patricia - De getalenteerde meneer Ripley
Highsmith, Patricia - Stille wateren
Hoek, Anne-Lot - De strijd om Bali
Hoek, Jacobine van den - Madame, het wonderlijke leven van Marie Tussaud
Holland, Sam - De echoman
Holland, Sam - De 20
Holland, Sam - De poppenmeester
Hollander, Loes den - Wacht maar af
Holst, Christoffer - Bloedrode midzomeravond
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 1 - De Katharinacode
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 2 - De fjord
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 3 - De onbekende
Horst, Jørn Lier - Cold Case Kwartet 4 - Dossier 1569
Horst, Jørn Lier - William Wisting 9 - Grenzeloos
Houellebecq, Michel - Vernietigen
Howard, Catherine Ryan - Je liet mij leven
Howard, Catherine Ryan - 56 dagen
Huff, Philip - Open
Hunter, Cara - Moord in de familie
Huysmans, Sanne - Iemand moest het doen
Iperen, Roxane van - ’t Hooge Nest
Iperen, Roxane van - Brieven aan ’t Hooge Nest
Iperen, Roxane van - De genocidefax
Indridason, Arnaldur - Boven water
Indridason, Arnaldur - Smeulend vuur
Indriðason, Arnaldur - Razende storm
Indriðason, Arnaldur - Het uurwerk
Irving, John - De laatste skilift
Isik, Murat - In de mist van Golden Gate Park
Jachina, Guzel - De trein naar Samarkand
Jackson, Stina - De laatste sneeuw
Jakobsdóttir, Ragnar Jónasson & Katrín - Reykjavik
Jalonen, Olli - De hemelproef
James, Peter - Ik volg jou
Jansen, Han Gieske en Godfried - Wonosoepono
Janssen, John-Alexander - Va-Banque
Jansson, Susanne - Winterwater
Janzen, Michiel - Het Vierde Rijk
Japin, Arthur - Het Stravinsky-spel
Jaquet, Maartje - Ala Sma Tori - Keti Koti Verbeeld
Jehoel, Gaila - Het culturele netwerk van Jan van Scorel
Jensen, Jens Henrik - Oxen 5 - Gladiator
Jimmink, Gerlof Leistra & Patricia - Kees Sietsma uit de schaduw
Johnsrud, Ingar - De peetmoeder
Jonasson, Jonas - Zoete zoete wraak bv
Jonasson, Jonas - De profeet en de idioot
Jónasson, Ragnar - Inktzwart
Jong, Jessica de - De Hollandse studente
Jonge, Freek de - De Zeeuwse jaren
Jonsson, Magnus - De man die met poppen speelde
Jonsson, Magnus - De aasgieren - Een Linn Ståhlthriller
Jonsson, Magnus - De vrouw die alleen jaagde - Een Linn Ståhlthriller
Kager, Maria - De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf
Kane, Darby - De perfecte echtgenote
Kane, Darby - De laatste uitnodiging
Karlsson, Ørjan - Jakob Weber 1 - Iselin was bijna thuis
Kars, Marjoleine - Bloed in de rivier
Kas, E. - Tribal Memories and the Confusing Numbers in the Old Testament
Kat, Otto de - Autobiografie van een flat
Kepler, Lars - Spiegelman
Kerr, Philip - Hitlers vrede
Keuning, Nico - Groots en onbekommerd - de biografie van Belcampo
King, Stephen - Later
King, Stephen - Fairy tale
King, Stephen - Billy Summers
King, Stephen - Holly
Chizmar, Stephen King & Richard - De Gwendy Trilogie
Knibbe, Ariën - Het verzwegen verbond
Koch, Herman - Ga je erover schrijven?
Koeleman, Bertram - Dit is jouw tijd
Koelle, Patricia - Het licht in de bomen
Kom, Anton de - Anangsieh - Verhalen van de spin uit Suriname
Kom, Anton de - Vandaag vrij altijd vrij - gedichten
Korsgaard, Thomas - Tue-trilogie deel 1 - Mocht er iemand langskomen
Korsgaard, Thomas - Tue-trilogie deel 2 - Op een dag lachen we erom
Kortmann, Vincent - Vlees en bloed
Kousbroek, Rudy - Het Oostindisch kampsyndroom
Kouwenhoven, ​​​​​​​Arlette - Van Elburg tot Deshima - Zes eeuwen familie Feith
Kovach, Carla - Gina Harte 3 - Zo’n mooi meisje
Kovach, Carla - Gina Harte 5 - Haar duistere hart
Kovacs, Carla - Gina Harte 6 - Haar laatste fout
Kovach, Carla - Gina Harte 7 - Zwijg als het graf
Kovach, Carla - Gina Harte 8 - Hij ziet jou
Kovach, Carla - Gina Harte 9 - Toen waren er vier
Kovach, Carla - Gina Harte 10 - Jouw laatste wens
Kovach, Carla - Gina Harte 11 - Het laatste meisje
Kraaijeveld, Frank - Be Frank. 60 jaar Bintangs
Krabbé, Tim - Onkrijgbaarheid
Kristian, Giles - Waar bloed bevriest
Kuang, Rebecca F. - Yellowface
Kuipers, John - Charlie Swieninck 3 - De man in Westerbork
Kvensler, Ulf - Het hoge noorden
Kwakman, Bas - Flankhond
Labuskes, Brianna - De bibliotheek van verboden boeken
Läckberg, Camilla - Nachtspel
Läckberg, Camilla - Fjällbacka 11 - Koekoeksjong
Lagercrantz, David - Rekke & Vargas 1 - Obscuritas
Lagercrantz, David - Rekke & Vargas 2 - Memoria
Langereis, Sandra - Erasmus - Dwarsdenker
Lankester, Bart - Stakkers & stakers
Lapidus, Jens - Paradijs
Lapidus, Jens - Stockholm Underground 4 - Mr. One
Larsson, Åsa - Rebecka Martinsson 6 - De zonden van onze vaders
Lazaroms, Ilse Josepha - Elders
Leeuwen, Joke van - Alle tijden zijn onzeker
Leuwsha, Tessa - Plantage Wildlust
Leuwsha, Tessa - De wilde vaart
Liefaard, André - De opbouw van een profclub - 1988-1998
Liljestrand, Jens - Zelfs als alles eindigt
Lindell, Unni - Het lege huis
Lippman, Laura - Gebroken vertrouwen
Lloyd, Chris - Eddie Giral 2 - Requiem
Lloyd, Ellery - De club
Lunde, Marja - Het einde van de oceaan
Mandela, Dumani - Op de vlucht voor apartheid
Mangun), Y.B Mangunwijaya (Romo - Het mysterie van Mrs. Indonesia
Marijnissen, Lilian - De winst van alles delen
Marklund, Liza - Poolcirkel
Marklund, Liza - Moeraskou
Marsons, Angela - Kim Stone 1 - Stille schreeuw
Marsons, Angela - Kim Stone 2 – Wreed spel
Marsons, Angela - Kim Stone 3 - Verloren meisjes
Marsons, Angela - Kim Stone 4 - Schijndood
Marsons, Angela - Kim Stone 5 - Bloedlijn
Marsons, Angela - Kim Stone 6 - Dolende zielen
Marsons, Angela - Kim Stone 7 - Vermoorde onschuld
Marsons, Angela - Kim Stone 8 - Verborgen waarheid
Marsons, Angela - Kim Stone 9 - Laatste belofte
Marsons, Angela - Kim Stone 10 - Vergeten verleden
Matar, Hisham - Vrienden
Matheson, Nadine - De stille kamer
Melching, Willem - De zelfdenker - Karel van het Reve 1921-1999
Lanen, Pepijn - Gezeik
Leod, Cynthia Mc - Hoe duur was de suiker?
Márquez, Gabriel García - In augustus zien we elkaar
McDermid, Val - Allie Burns 1 - 1979
McDermid, Val - Allie Burns 2 - 1989
McDermid, Val - Karen Pirie 7 - De leugen voorbij
McKinty, Adrian - Het eiland
McCarthy, Cormac - De passagier
Menasse, Eva - Vienna
Meyer, Deon - Bennie Griessel 7 - Donkerdrif
Meyer, Deon - Bennie Griessel 8 - Leeuw
Michallon, Clémence - De stille huisgenoot
Michielsen, Dido - Lichter dan ik
Middendorp, Peter - De kant van Ada
Miles, Tiya - Alles wat ze dragen kon
Miller, C.L. - Een moordgids voor antiekverzamelaars
Mizee, Nicolien - Ik kus uw handen duizendmaal
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 1 - De nachtegaal
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 2 - De schaduwlelie
Mo, Johanna - De Eilandmoorden 3 - Het donkere woud
Mohr, Jim van der Meer - De schilders van West-Friesland
Morgan, Tica - Mooie Moorden 3 - Kwade Hoek
Moriarty, Liane - Dat ene moment
Morris, Heather - De vrouwen van het kamp
Moser, Benjamin - De wereld op zijn kop, ontmoetingen met Hollandse meesters
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 1 - Dodelijk dichtbij
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 3 - Middernachtsmeisjes
Moström, Jonas - Nathalie Svensson 4 - Tot de dood ons scheidt
Murakami, Haruki - De stad en zijn onvaste muren
Nesbø, Jo - Koninkrijk
Nesbø, Jo - De jaloezieman
Nesbø, Jo - Macbeth
Nesbø, Jo - Bloedmaan
Nesbø, Jo - Koning van Os
Nesser, Håkan - Barbarotti 6 - Herfst op Gotland
Nesser, Håkan - Barbarotti 7 - Wie schrijft, verdwijnt
Neuhaus, Nele - Weg naar nergens
Neuhaus, Nele - Sheridan Grant 3 - Tijden van storm
Neurink, Judit - De wraakzuchtige spion
Nicolasen, Lidy - Een onverschrokken leven - De vele hartstochten van Fernanda Willekes Mac Donald
Niekerk, Annemarié van - Om het hart terug te brengen
Nieuwenhuys, Rob - Oost-Indische spiegel
Niewierra, Anya - De Camino
Nijholt, Willem - Een ongeduldig verlangen. Herinneringen
Noordhoek, Wim - De gabardine regenjas
Noort, Saskia - De nazaten
Nooteboom, Cees - Frankrijk. Alle Franse reisverhalen
Nore, Aslak - De erfenis van de familie Falck
Norebäck, Elisabeth - Nadia
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 1 - Het laatste leven
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 2 - De andere waarheid
Nyström, Peter Mohlin & Peter - John Adderley 3 - De stille vogel
O’Hagan, Andrew - Caledonian Road
Ohlsson, Kristina - August Strindberg-reeks 1 - Stormwacht
Ohlsson, Kristina - August Strindberg-reeks 2 - IJsbreker
Oksanen, Sofi - Het hondenpark
Olde Heuvelt, Thomas - November
Ollikainen, A.M. - Paula Pihlaja 1 - Waterkoud
Ollikainen, A.M. - Paula Philaja 2 - Speelplaats
Onderdenwijngaard, Arjan - Multatuli leeft in Lebak
Oostrom, Frits van - De Reynaert
Osman, Richard - Voor al uw moordzaken
Österdahl, Martin - De laatste nacht
Oudekerk, Ineke - Tussen tulp en Faya Lobi
Overman, Mariska - Noorderlicht
Paasman, Michiel van Kempen en Bert - ALBUM van de Caraïbische poëzie
Pagie, Nathalie - Camping Oosthoek
Pagie, Nathalie - Helsinki
Pagie, Nathalie - Vlissingen
Paretsky, Sara - V.I. Warshawski 10 - Verdwenen
Paris, B.A. - De gevangene
Paris, B.A. - Het telefoontje
Parks, Adele - Jullie allebei
Parra, Bodil de la - Het verbrande huis
Pasqualin, Björn - Waar rook is
Pauwels, Kim - Blauwe achten
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 2 - Hoogzomer
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 3 - Stikdonker
Pedersen, Kim Faber & Janni - Juncker & Kristiansen 4 - Schaduwrijk
Pefko, David - De gebroeders Maxilari
Perrin, Kristen - Hoe ik mijn eigen moord oploste
Petterson, Per - Mannen in mijn situatie
Pfeijffer, Ilja Leonard - Alkibiades
Poeze, Henk Schulte Nordholt en Harry - Merdeka
Pollack, Robert - De vier elementen
Portegies, Annette - Weerspiegeld in een waterglas - Maurice Gilliams 1900-1982
Post, Elvin - Breekpunt
Post, Elvin - Een aardig meisje
Rämö, Satu - Rósa en Björk
Ramqvist, Karolina - De berenvrouw
Reitsma, Janke - Alles wordt lichter
Rensburg, Rudie van - Klem
Reybrouck, David Van - Revolusi
Riel, Ane - Beest
Rio, M.L. - Als we schurken waren
Ripley, Sam - De regel van drie
Rankin, Ian - Een web van leugens
Redmond, Roline - De Doorsons
Redmond, Roline - De wasvrouw van de Drambrandersgracht
Rehwinkel, Peter - Amalia - De plicht roept
Robb, J.D. - Eve Dallas 29 - Verbonden
Roberts, Nora - Identiteit
Roberts, Nora - Erfenis
Roberts, Nora - Nachtwerk
Roberts, Nora - Schimmenspel
Roemer, Astrid H. - DealersDochter
Rolfsdotter, Ulrika - Annie Ljung 1 - Duivelsdal
Rolfsdotter, Ulrika - Annie Ljung 2 - Onbegraven
Rooney, Sally - Intermezzo
Rose, Karen - In alle onschuld
Rosenfeldt, Hans - Wolfzomer
Rosenfeldt, Hjorth & - De Bergmankronieken 8 - De schuld
Roslund, Anders - Drie jaar
Roslund, Anders - Vijf moorden
Ryan, Chris - Danny Black 7 - Code zwart
Ryan, Chris - Koud rood
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 1 - Berouw
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 2 - Jaloezie
Sarenbrant, Sofie - Emma Sköld 4 - Schuld
Scalia, Christina Cassar - Vanina Guarrasi-serie 1 - Zwart zand
Schepp, Emelie - Jana Berzelius 6 –Sub rosa
Schermer, Marijke - In het oog
Schlikker, Malou Holshuijsen en Roos - Dit komt nooit meer goed
Seeck, Max - De trouwe lezer
Seeck, Max - De ijskring
Seeck, Max - Helsinki 3 - Rancune
Selåker, Engman & - Schaduwlandreeks 2 - Zondeval
Sénanque, Antoine - Askruis
Shafak, Elif - Er stromen rivieren in de lucht
Shriver, Lionel - Waanzin
Siegmann, Machteld - Aloha
Sigurdardottir, Lilja - Verstrikt
Sjisjkin, Michaïl - Mijn Rusland, oorlog of vrede
Skördeman, Gustaf - Geiger
Slaughter, Karin - Valse getuige
Slaughter, Karin - Gewetenloos
Slaughter, Karin - Na die nacht
Slaughter, Karin - Waarom we logen
Slaughter, Karen - Loepzuiver
Smeets, Hubert - Een wonderbaarlijk politicus – Hans van Mierlo, 1931-2010
Smeulders, Eveline Sint Nicolaas en Valika - Slavernij
Smirnoff, Karin - Millenium 7 - De schreeuw van de zeearend
Smis, Paul Christiaan - Harald - Een historische novelle
Smit, Susan - De wijsheid van de heks & De heks van Limbricht
Snoek, Kees - Sjahrir - Wissel op de toekomst
Solstad, Dag - Roman 11, boek 18
Spaan, Alja - Het langzaam voorovervallen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 7 - Zwarte schapen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 8 - Gevallen engelen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 9 - Bittere bloemen
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 12 - We zullen wind erven
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 16 - Satellieten van de dood
Staalesen, Gunnar - Varg Veum 17 - Koude harten
Staalesen, Gunnar - Varc Veum 19 – Waar rozen nooit verwelken
Stefánsson, Jon Kalman - Yellow submarine
Sten, Viveca - Åre-moorden-reeks 1 - Verborgen in de sneeuw
Strömberg, Sara - Sluw
Sutanto, Jesse - Vera Wongs ongevraagd advies aan moordenaars
Svernström, Bo - Wie het eerst komt
Sylvester, Joyce - Bent ú de burgemeester?
Tangen, Geir - Dodemanstango
Tangen, Geir - Hartenbreker
Tex, Charles den - De Repair Club
Tex, Charles den - De Repair Club 2 - Trauma
Tex, Charles den - De vriend
Tex, Charles den - Een mooie dood
Theorin, Johan - Strandmoord
Theunissen, Jeroen - Een week
Thomése, P.F. - Black-Out
Timmer, Edwin - Langs de muur van Trump
Timmerije, Anneloes - De mannen van Maria
Toews, Miriam - Nachtgevechten
Tremain, Rose - Eilanden van genade
Truijens, Aleid - Leven in de verbeelding - Hella S. Haasse 1918-2011
Trujillo, Carolina - De instructies
Tudor, C.J. - De anderen
Turner, A.K. - Cassie Raven 2 - Levenslang
Tyce, Harriet - Bloedsinaasappel
Tyce, Harriet - Alles komt goed
Ulstein, Silje - Serpent
Urturi, Eva García Sáenz de - De Witte Stad 5 - De engel van de stad
Valiulina, Sana - Waar alle wegen ophouden
Vallejo, Irene - Papyrus
Valk, Éva Tuboly en Gerrit - Een fier en frank volk!
Veen, Rob Chrispijn & Herman van - Bevrijdingskind
Verhoef, Esther - De nachtdienst
Verhulst, Dimitri - Bechamel Mucho
Vervoort, Hans - Zo tedere schade…
Veth, Bas - Het leven in Nederlandsch-Indië in 1900
Vis, Jacob - Tandem
Vijverberg, Pauline - De achtste zonnebloemen
Vleuten, Diederik van - Daar werd wat groots verricht
Vlugt, Simone van der - De kaasfabriek
Vlugt, Simone van der - Bloedlijn
Vogel, Marianne - Brecht gaat voor recht
Voos, Lammert - Jericho
Voss, Daan Heerma van - Geen vaarwel vandaag
Voss, Thomas Heerma van - Het archief
Vriend, Eva - Het eiland van Anna - Schokland en de geschiedenis van een thuis
Vries, Joost de - Hogere machten
Vries, Royce en Peter R. de - Ik beloof je dat ik honderd word
Vuijsje, Robert - Salomons oordeel
Vuure, Rob van - Nagelaten Werk
Waard, Elly de - Meestal tussen bomen
Waart, Jules de - Geloof niet alles...
Wahlgren, Anna E. - In haar voetsporen
Walle, J. van de - Beneden de wind – Herinneringen aan Curaçao
Walter, Marthe - Ik wil gewoon mijn moeder terug
Walters, Elena - Thuisgebracht
Ward, Catriona - Onderhuids
Ware, Ruth - De moord in Oxford
Waterdrinker, Pieter - Biecht aan mijn vrouw
Waterdrinker, Pieter - Van huis en haard
Waterdrinker, Pieter - Citroenkip op zondag
Wattel, Froukje - Huismusea van Amsterdam
Webb, Katherine - De verdwijning
Welagen, Robbert - Averij
Werf, Gerwin van der - Wilgeneiland
Whitaker, Chris - Nooit meer zoals het was
Whiting, Rebecca Buxton en Lisa - De filosofes
Wieringa, Tommy - Nirwana
Wieringa, Tommy - Konvooi
Windmeijer, Jeroen - De wraak van Balthazar
Winter, Fredrik Persson - De Das
Winter, Fredrik Persson - Karma
Wit, Tim de - Wankel Koninkrijk
Winter, Leon de - Stad van de honden
Wohlleben, Peter - De lange adem van bomen
Wortel, Maartje - Camping
Woud, Auke van der - Het landschap - De mensen
Wouden, Yael van der - De bewaring
Wouthuysen, Willem Campschreur & Ester - Jong in de oorlog
Wright, Alexis - Het boek van de zwaan
Zannoni, Bernardo - Mijn stomme intenties
Zegveld, Liesbeth - Ik wil de waarheid
Zijl, Annejet van der - Fortuna’s kinderen
Zirkzee, Jacqueline - Salomon
Zomeren, Koos van - Gevolgen
Zwaan, Glenn Helberg en Irene - Als ik luister
auteurs, Diverse - Natura Artis Magistra
auteurs, Diverse - Amsterdam in bijna 80 boeken

Conserve's Leessite

Boekbesprekingen en leestips


De tromslager - Frits Bosch

Liefdevol portret van een Zwitserse stamvader

Actief in het Staatse en daarna Bataafse leger en eindigend als politieman in Den Helder

Auteur en psycholoog Frits Bosch beschrijft in zijn historische debuutroman het leven van zijn stamvader Adam Bösch. Geboren in 1762 in het Oost-Zwitserse plaatsje Stein uit een evangelisch gereformeerd en arm milieu, geteisterd door oorlog, armoe en kindersterfte. Hij is al op zijn zevende geïntrigeerd door geschiedenis en biologie. Niettemin ontstijgt de dappere Adam al jong zijn milieu omdat hij het gevoel heeft dat hij niet verder komt bij gebrek aan onderwijs, hooguit wat catechisatielessen gegeven door dorpsdominee Rosemann Schädler, maar die wordt ook al ouder.

Met zijn plunjezak trekt hij de wijde wereld in en reist met een groot vlot over de Rijn richting Holland. Deze reist dankt hij aan het feit dat hij de vlotleider tipt over de juiste balans om het vlot weer in het water te krijgen. In het Nederlandse leger verdienen Zwitserse soldaten hun brood in hun garde. Bestemming is Breda waar Adam belandt na aankomst in Dordrecht samen met Silvester Saxer, net als hij afkomstig uit het graafschap Toggenburg. De enige Zwitserse Garde die er nu nog over is, is de garde die eeuwenlang het Vaticaan bewaakt.

Bestorming van de Bastille

In 1789 bestormen de Fransen de Bastille en wordt koning Lodewijk XVI onthoofd. Daarvan is later een zeer fraaie plaat verkrijgbaar in kunst- en boekhandels. In Breda worden Adam en Silvester aangenomen als soldaat, Adam als muzikant (tromslager) en Silvester als grenadier. Nu alleen nog een goede trom en stokken. Dan leert hij de vaste signalen voor elk commando: alarm, appèl, rapport, geef acht, brand, ten aanval, looppas en reveille. Ze moeten tekenen voor zes jaar en krijgen per dag vijf stuivers. Adam koopt zijn trommel voor drie stuivers direct op de eerste dag. Verder moeten ze betalen voor hun uniform, wapens en medische verzorging. Als eten krijgen ze aardappels in spekvet (potjebrajer). Als afwisseling meelpap en soms groente, maar die is niet vers.

De auteur

Frits Bosch (Haarlem, 1952) groeide op in zijn geboortestad Haarlem en studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Tijdens zijn studie speelde hij als bassist in verschillende (cover)bands en zette hij samen met anderen een eerstelijnspraktijk op, waarover hij schreef in zijn debuut Help de psycholoog verzuipt! dat in 2019 verscheen. Bij onderzoek naar zijn stamboom ontdekte hij dat zijn Zwitserse grootvader huursoldaat was in het Staatse leger, wat hem inspireerde tot het schrijven van De tromslager.

Dan breekt de oorlog uit tussen revolutionair Frankrijk en een coalitie van Oostenrijk, Pruisen, de Nederlandse republiek, Groot-Brittannië, Spanje, Napels- Sicilië, Pimont-Sardinië en andere kleine staten. Het komt tot een veldslag in Grave. Frankrijk is duidelijk aan de winnende hand. Grave lijdt aan voedseltekorten, ziekte en de bevolking van Grave is radeloos, maar generaal De Bons wil niet toegeven aan de Franse generaal Pichegru. Uiteindelijk vertrekt De Bons met 1400 Staatse soldaten, onder wie Adam en Silvester en biedt onderweg aan Pichegru zijn degen aan. Die hem uit achting voor zijn formidabele strijd een vriendenmaaltijd aanbiedt. Er wordt nu een nieuw Bataafs leger gevormd in de nieuwe Bataafse Republiek. Adam en Silvester worden ondergebracht in Fort Moermont, als onderdeel van de West-Brabantse Waterlinie. Met het leger trekt Adam nu door heel Nederland, de Zwitsers zijn teruggegaan.

Ondeugende liedjes

Kinderen en vrouwen reizen ook mee met de soldaten. De struise Johanna Kers is iemand die hen vermaakt met haar winkeltje met etenswaar en dranken als jenever, brandewijn en likeur. Johanna en hij gaan steeds vaker met elkaar om en trouwen op 30 augustus 1795. De bruiloft levert zoveel feestelijke geluiden en danspartijen op met ondeugende liedjes dat generaal Frederik May wiens kantoor in de nabije villa Maylust is, dat hij Johanna een hoer noemt, iets dat Adam hem achteraf kwalijk neemt.

Adam droomt van een zoon, die net als zijn vader Paulus moet heten. Het wordt een meisje, Maria. Steeds als hij even verlof heeft is de rondreizende Adam bij zijn gezinnetje in Johanna’s geboorteplaats Fijnaart. Daar wordt een maaltijd geserveerd van Sauerkraut mit Bratwurst waar de worst in de zuurkool rechtop wordt gezet als seksueel grapje wat Adam niet kan waarderen. Als hij op een dag voor het huis staat en een gesloten deur aantreft, blijkt zijn vrouw verdwenen. Zij kon de huur niet meer betalen. Alleen een troosteloos lappenpopje ligt er nog. Adam kan nu niet meer zien hoe Maria opgroeit, dat zit hem dwars.

Dan moet Adams regiment in opdracht van de Franse generaal Dumonceau zo snel mogelijk richting Noord-Holland marcheren. Een strijd tegen de Britten die een bruggenhoofd hebben gevestigd met twee grote kanonnen bij Krabbendam, aan de rand van de Zijperpolder. Het is even wennen voor Adam om met de Fransen te strijden tegen Engelsen, Russen, Pruisen en Oranje-gezinde oud-strijders van het Staatse leger. De Brits-Russische expeditie, ook wel de Den Helderexpeditie genoemd was een expeditie door Britse en Russische troepen van 27 augustus tot 19 november 1799, tijdens de Tweede Coalitieoorlog tegen revolutionair Frankrijk. Er zouden in de duinen nog resten van soldaten te vinden zijn. In Bergen is de Russenweg te vinden en daar dicht bij het Russenmonument. De strijd heeft zijn sporen nagelaten. Als Adam via een schipbrug het kanaal van Alkmaar oversteekt en marcheert in de richting van Schoorldam komen ze in gevecht met de Engelse brigade onder leiding van generaal Manners. Dumanceau geeft bevel om de Russische colonnes boven Bergen aan te vallen. Wat zorgt voor verwarring bij de Russen, die zo naar Bergen werden gedwongen. Adam ziet hoe de een na de andere Rus neervalt. Zelf wordt hij in zijn been geraakt en arts Marius staat al gereed om met een zaag zijn been af te zagen. Dat kan Adam nog maar net voorkomen met een Duitse kreet. Hij wordt op een kar naar Koedijk gebracht en zijn been krijgt later een noodspalk van legerchirurg majoor Buchner. Nadat hij afscheid neemt van medemuzikant Lodewijk Knotter, komt hij terecht in Haarlem in het Sint Elisabeths Gasthuis waar zijn been herstelt, constateert de chirurgijn tevreden. In Haarlem ontmoet hij ook zijn toekomstige, tweede vrouw Grietje Gode. Haar vader heeft hem uitgenodigd zijn gast te zijn. Zijn vrouw Aafje en dochter Geesje zitten achter het weefgetouw waarmee ze hun geld verdienen. Als het weefgetouw mankementen vertoont, weet Adam hem op te knappen. Hij blijft tot Oudjaar bij de familie. Grietje heeft nog een pak dat niet gebruikt is en dat ze voor hem op maat maakt. Samen bereiden ze een kaasfondue voor de Kerstmaaltijd van de familie. Daarna neemt hij afscheid om weer bij het leger te dienen als tromslager.

Gedeserteerd uit het leger

Als het leger weer wordt gedirigeerd naar Frankfurt denkt hij aan de tijd dat hij met een vlot de Rijn afvoer. Met Lodewijk besluit hij te deserteren en ’s avonds lopen ze met jas aan een rugzak verborgen onder de jas het kamp uit en gaan vooral ’s nachts verder tot ze in de Veluwe belanden. En daar gebruik mogen maken van het koetshuis van Arthur van Havelingen in Lunteren. Daar wonen hij en zijn vrouw Godelieke gewoonlijk, maar aangezien zijn ouders nu in Suriname zijn en zij tijdelijk in het huis wonen, staat het koetshuis leeg. Adam speelt nieuwe ritmes voor en Arthur onbekende ritmepatronen. Adam leert Arthur de finesses van het trommelen. En aangezien hij zijn oude trommel in het legerkamp heeft gelaten is hij des te meer verrast dat hij Arthurs trommel krijgt als ze weer vertrekken. Als geschenk omdat Adam hem zo veel geleerd heeft. Af en toen knijpt Adam hem wel: zou hij niet gepakt worden omdat hij gedeserteerd is? Als hij met Lodewijk meegaat naar Leiden, wordt er niet meer over het leger gesproken. Na een leuke tijd en klusjes te hebben verricht is het tijd om weer naar Haarlem te gaan. Te kijken hoe het met de familie Gobe is gesteld. Grietje blijkt inmiddels verkering te hebben met Felix Lenoir. Hij wil het leger in, in het nieuwe jaar. Zijn vader heeft tenslotte tien Russen gedood. Als Adam meegaat met Hermanus Gobe naar Gerrit voor melk en kaas, blijkt dat Gerrit van het dak is gevallen tijdens een timmerklusje. Adam helpt hem tijdelijk uit de brand en neemt het werk over, zoals het verzorgen van de koeien. Als Gerrit in het voorjaar zijn arm weer kan gebruiken is er minder werk voor Adam en gaat hij terug naar Haarlem, waar hij klussen gaat doen en in dienst komt van koning Lodewijk Napoleon als aardwerker. Felix laat intussen zijn trommelkunsten zien, maar haalt het niet bij die van de veel meer ervaren Adam. Als blijkt dat de relatie tussen Grietje en Felix achteruit is gegaan blijken Adam en Grietje voor elkaar bestemd. Ze ziet al een gezin met vier kinderen voor zich. Ze wandelen helemaal naar zee, waar Adam naakt zwemt en Grietje in haar onderjurk.

Roze schelp

Op het strand geeft hij haar een mooie roze schelp geeft als herinnering aan deze mooie dag. Waarna ze in een duinbekken naakt rollenbollen en intens vrijen. Ze trouwen in het Stadhuis van Haarlem. In het kleine zijkamertje wordt een sober huwelijk gesloten tussen Grietje Gode en Adam Bos, geboorteplaats Spaarnwoude verzint hij. Kort erop verneemt hij het goede nieuws dat Lodewijk Napoleon heeft afgevaardigd: dat er een generaal pardon is voor alle deserteurs van zee- en landmacht. Hij kan wel een gat in de lucht springen. Zo blij is hij en voelt zich nu echt een vrij mens.

Dan is Grietje al in verwachting van het eerste kind: Cornelia. Snel gevolgd door weer een meisje, Maria Barbara, en daarna zijn eerste zoon die natuurlijk Petrus genoemd wordt, naar zijn vader. Napoleon stuurt zijn broer de laan uit. Na de Franse annexatie is er steeds minder werk voor Adam. Er komen Franse belastingcontroleurs en douaniers en de dienstplicht wordt ingevoerd. Arme gezinnen kunnen hun kinderen niet meer voeden. Hem wordt aangeraden om naar Den Helder te verhuizen met het hele gezin omdat er arbeiders worden gezocht voor Fort Lasalle en ze krijgen daar 26 tot 48 stuivers voor betaald, afhankelijk van het aantal schaften of roedels specie. Gerrit heeft het stel verhuisd naar Den Helder waar hij snel aan de slag kan bij kapitein Valter. Omdat ze nog geen huis hebben, krijgen ze een tijdelijk onderkomen bij Maria Smid in Huisduinen. Half september wordt Adam al voorman en krijgt een groep Spaanse aardwerkers onder zijn hoede. Binnenkort komt keizer Napoleon naar Den Helder en inspecteert ‘ons werk’ zoals Valter zegt. Als hij Napoleon iets in de oren fluistert, kijkt deze naar Adam en die geeft hem een beleefd knikje terug. In het huis van de duinen krijgt hun derde kind, Maria Barbara was de tweede, het zoontje Paulus roodvonk en sterft kort daarna.

Politieman

Later krijgen ze na Hermanus weer een zoontje in 1816, dat Paulus genoemd wordt, net als zijn vader. Van zijn schoonzuster die hoort hij het trieste nieuws dat Felix Lenoir in Rusland is gestorven. Adam is intussen politieman geworden dankzij schout en provisioneel burgemeester en schout Pieter Korff, die hem aan deze baan geholpen heeft en ook aan een huis in de Wachtstraat 75. Korff is heel wat aardiger dan de schout Jan in ‘t Velt die hem zelfs een keer twee dagen schorst zonder behoud van salaris. Daarna heeft het werk bij de politie voor Adam alle glorie verloren. Intussen is er het nieuws in de Opregte Haarlemse Courant van 10 juli 1821 dat Napoleon Bonaparte op 5 mei zes uur ’s middags is overleden op het eiland St. Helena.

Doopbewijs op perkamenten briefje

Zelf overlijdt Adam, gedoopt op 15 september 1762, op 2 november 1824. Hij is de laatste tijd erg moe geweest en denkt dat zijn hart onregelmatig klopt. Grietje weet dat hij nog maar 56 is, maar in werkelijkheid is hij 62 geworden. Na zijn overlijden vindt Cornelia, de oudste dochter, in de kist met kleding een buideltasje met daarin een vergeeld perkamenten briefje met het doopbewijs en laat het aan Grietje zien, die geschokt is maar niet het vertrouwen in haar man heeft verloren. Hij heeft heel wat tegenslagen gehad zoals het deserteren uit het leger en de schorsing. Adam is dus in het echt 62 geworden. Op een kille 3 november 1824 wordt Adam begraven op de begraafplaats van Den Helder, halverwege Huisduinen. Grietje legt zijn politiepet op de kist. Na de korte ceremonie met dominee Romar voeren ook Cornelia, Maria Smid en de schout en burgemeester Jan in ’t Velt het woord. De volgende dag gaat Grietje alleen naar het kerkhof en kijkt tevreden, over de onjuiste informatie over haar ’jongere man’ naar het houten bordje met daarop Adam Bösch 1768-1824 en legt een roze schelp op zijn graf.

Frits Bosch – De tromslager – Gedeserteerd uit het leger van Napoleon, 184 pagina’s, met nawoord, stamboom, bronnen en geraadpleegde boeken en websites, ISBN 978 90 83114 54 5, uitgeverij de Brouwerij, € 20, november 2021

 

 

Frits Bosch

Wilt u reageren op deze recensie? Klik hier!

Uitgeverij Conserve


Sinds 1 januari 2019 is een gedeelte van het fonds onderdeel van Singel Uitgeverijen, Weteringschans 259, 1017 XJ Amsterdam.

Kantooradres:
Tureluur 12, 1873 JW Groet (gem. Bergen)
telefoon: 072 - 509 3693
info@conserve.nl

KvK: 37051556

ABN AMRO
IBAN NL54 ABNA 0438 7594 94

Algemene Voorwaarden

Distributie:


Regiotitels: Conserve en Goud van Oud bij Depot Compact Centraal Boekhuis en bij www.conserve.nl

Uitgevers Conserve:
Ingrid en Kees de Bakker

Vermelde boekprijzen zijn inclusief BTW, exclusief verzendkosten - Bij bestellingen boven € 19,99 is de verzending gratis, behalve voor zendingen naar het buitenland.
Prijswijzigingen en tikfouten voorbehouden - © 2024 - Uitgeverij Conserve - Website door Netweters