Céline - Pieter Waterdrinker
Oorlog, liefde en een tocht door de krochten van de onderwereld
Een man onderuitgehaald door het lot
Het is een liefdesverhaal, een oorlogsroman, een woeste achtbaan van avonturen en een speurtocht door het labyrint van het lot. Kortom, Céline, de nieuwe roman van Pieter Waterdrinker is weer helemaal een echte Waterdrinker. In dik 400 pagina’s doet de schrijver het verhaal van een man die door de dreunen van het leven heen en weer gekaatst wordt tussen de euforie van de liefde, de gruwelen van de oorlog en de wisselvallige grappen die het leven met je uithaalt.
Over de auteur
Pieter Waterdrinker (Haarlem, 1961) groeide op in Zandvoort en studeerde Frans, Russisch en Nederlands Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Hij werkte als correspondent voor onder meer De Telegraaf, de VPRO en Vrij Nederland. In 1996 vestigde hij zich in Rusland, waar hij afwisselend in Moskou en in Sint-Petersburg woonde. Na de inval van Rusland in Oekraïne verhuisde hij met zijn vrouw naar Frankrijk. In 1998 verscheen zijn eerste roman, Danslessen, die meteen inzet werd van een proces omdat de toenmalige burgemeester van Zandvoort er smaad en antisemitisme in las. Waterdrinker werd vrijgesproken. In hoog tempo volgden daarna nog tien romans en een aantal verhalenbundels en reisverslagen.
Jong katje
Een man komt aan in een hotel in Parijs. In zijn rugzak heeft hij een jong katje, dat doof en blind is, een groot geldbedrag, een foto van zijn al lang geleden overleden ouders, een paspoort dat niet van hem zelf is en een exemplaar van de novelle Guerre van Louis-Ferdinand Céline. Ze zitten achter me aan, laat hij de lezer meteen in de eerste zin al weten. Maar wie zijn die ze en waarom zitten ze achter deze man aan? Dat onthult Waterdrinker in de daarna volgende 400 bladzijden, beetje bij beetje, heen en weer springend in de tijd, telkens opnieuw een puzzelstukje op zijn plaats leggend.
Oekraïense vader
De man heet Anatoli Chitrov, zoon van een Oekraïense vader en een Zeeuwse moeder, geboren en opgegroeid in Terneuzen. Hij is een jaar of veertig en van jongs af aan het prototype van een mooie man: gitzwarte krullen, hoge jukbeenderen, alle vrouwen vallen op hem. Maar waarom scheert hij dan nu zijn schedel om de twee dagen kaal, waarom is zijn zwarte haar wit geworden, waar komen de gruwelijke beelden vandaan die door zijn hoofd spoken?
Wisselvalligheden
Wat volgt is een verhaal over de wisselvalligheden van het leven. Vertaler uit het Russisch was hij, maar het uitbreken van de oorlog in Oekraïne beroofde hem in een klap van zijn werk. Want de vertaling van het dagboek van een Rus die in de jaren veertig het beleg van Leningrad meemaakte en nauwgezet verslag deed van die gruwelen wordt na de inval van de Russen in Oekraïne stilgelegd. Met Rusland als agressor lijkt het de uitgever geen goed moment om dat dagboek nu uit te geven. ‘Het is nu tijd om andere doden te herdenken, geen Russen.’ Dus zit Chitrov van de ene dag op de andere zonder werk. En dat terwijl hij grote schulden heeft en zijn schuldeisers hem het vuur aan de schenen leggen. Als hij dan ook benaderd wordt door iemand die zich Sjors van Kampen noemt en die hem gouden bergen belooft, hapt hij meteen toe.
Zaadveredeling
Wat Van Kampen precies van hem wil, is Chitrov niet echt duidelijk. Maar wel dat hij hem veel geld belooft. Het heeft iets te maken met zaadveredeling en hij ontvangt elke maand 15 mille aan salaris. Dus ja, wat doe je dan? De vertaler reist naar Moskou, met achterlating van zijn grote liefde Zita, een Venetiaans-blonde schoonheid uit Limburg. Als hij voldoende verdiend heeft, zullen ze gaan trouwen, over een paar maanden.
En nu, amper een jaar later, is Zita dood, heeft Chitrov een been dat hem pijnigt door een ernstige oorlogsverwonding en wordt hij gekweld door herinneringen aan oorlog en verwoesting.
Spiegelen
Steeds opnieuw spiegelt Waterdrinker de gruwelen van de oorlog en de wreedheid van de mens aan de schoonheid van Parijs en de genietingen van de liefde. Hij neemt zijn lezers mee van de bloedige slagvelden in Oekraïne naar de luxe etalages van pâtissiers in Parijs, van de rijkdom van landhuizen in Bloemendaal en Brussel naar de totale verloedering op de zolder van een Parijs hotel. Verraad, liefde, hebzucht, het zit allemaal in deze ambitieuze roman. En als lezer wil je meer en nog meer. Bijna tot de laatste bladzijden blijf je met vragen zitten die Waterdrinker dan op superieure wijze opheldert.
In Céline staat meer op het spel dan in Waterdrinkers eerdere romans. En de schrijver maakt die belofte volledig waar. Absoluut een potentiële kandidaat voor een van onze grote literatuurprijzen.
Sonja de Jong
Pieter Waterdrinker – Céline, Nijgh & Van Ditmar, €27,99, ISBN 978 90 388 1579 4, 424 pagina’s, € 27.99, mei 2025
