Sandwich - Catherine Newman
Een vrouw met opvliegers en een geheim
Herkenbare mix van nostalgie, blijdschap en verdriet
Dit boek is ideale ontspanningslectuur. Mildironisch, grappig, op tal van mom
enten ontzettend herkenbaar, voor iedereen van middelbare leeftijd en zeker voor ouders. En achter al die luchtigheid ligt, zo wordt gaandeweg duidelijk, een persoonlijk drama verscholen. Maar geen moment laat Newman haar verhaal ontsporen in sentimentaliteit of mikt ze op makkelijke tranen. Al komen die op sommige momenten toch wel.
Nuchter en met een groot gevoel voor relativering en humor kruipt de schrijfster in de huid van haar alter ego, Rachel Newman, roepnaam Rocky die voor het twintigste achtereenvolgende jaar in hetzelfde zomerhuisje in Cape Cod aan de kust vakantie viert met haar man, haar twee inmiddels volwassen kinderen, haar ouders en de vriendin van haar zoon. En hun kat die Kip heet.
Over de auteur
Catherine Newman (1968) is een Amerikaanse schrijfster van zowel boeken voor kinderen als volwassenen, fictie en non-fictie. Zij publiceerde haar eerste fictieboek voor volwassenen in 2022, getiteld We all want impossible things (niet in het Nederlands vertaald). Sandwich is het eerste boek van haar dat in het Nederlands vertaald is.
Mosselen en strandjutten
Ze komen hier al zoveel jaren ‘dat er inmiddels een aquarellaagje over alles heen ligt, alles wat hard was is uitgesmeerd tot aangename, pastelkleurige herinneringen aan zachte toffees, gefrituurde mosselen en strandjutten.’
Het is een week waarin de herinneringen aan al die eerdere jaren bij Rocky naar boven komen. Ooit was ze jong en mooi en klampte Jamie, haar zoontje, zich angstig vast aan haar benen bij het zien van de grote oceaan. Nu is haar 54-jarige lijf uitgezakt en duikt Jamie enthousiast de diepte in. Dat gevoel van nostalgie, de trots en tegelijkertijd een beetje spijt die je voelt omdat ze opeens zo groot zijn en je niet meer nodig lijken te hebben. De blijdschap om hoe ze geworden zijn, gemengd met melancholie omdat ze geen pappie meer zeggen, menige ouder zal zich daarin herkennen.
Tas vol littekens
‘Haar leeftijd ligt midden tussen die van haar bijna volwassen kinderen en haar bejaarde ouders. Haar lichaam is een tas vol littekens en geheimen en menopauze.’ Met de seks wil het allemaal niet meer zo goed lukken, vaginale atrofie heeft de arts gezegd, eventueel te verhelpen met een medicijn dat 300 dollar per maand kost. Een vriendin rekent haar voor dat dat neerkomt op ongeveer 100 dollar per wip.
Maar los van de nostalgie en de verschijnselen van de overgang die maken dat ze regelmatig om futiliteiten woedend wordt op haar man Nick (die ontzettend zijn best doet maar slechts tussen de twintig en de vijfenzestig procent van alles wat ze zegt begrijpt), dringt gaandeweg bij de lezer het besef door dat er iets is wat Rocky nooit aan iemand verteld heeft en wat ontzettend op haar drukt. Zelfs Nick weet het niet, maar nu, meer dan twintig jaar later, moet de waarheid naar buiten, voelt ze.
Zwanger
Na de geboorte van Jamie en Willa is ze nog twee keer zwanger geweest en heeft ze daarna nog lange tijd wanhopig, maar zonder succes geprobeerd zwanger te worden. Is dat het wat haar nu nog steeds kwelt? Hoe ze met Nick na die laatste miskraam naar huis reed: ’Ik zou thuiskomen en pasta koken, zoals elke rouwende moeder overal.’ Of is er toch meer aan de hand?
Het is knap hoe Newman het evenwicht tussen haar luchtige toon en het diepe verdriet van Rocky weet te handhaven. Nergens benoemt zij dat verdriet expliciet, het hangt als een doorschijnende sluier over alles heen: het is er, maar je vóelt het meer dan je het ziet.
Voeg daarbij het feit dat zij het voor elkaar krijgt je van elk van de gezinsleden te laten houden. Er gebeurt niets spectaculairs tijdens die vakantie, er wordt gezwommen, lekker gegeten, gelachen en genoten. En eindelijk deelt Rocky haar geheim. Het is het leven zoals het is. Maar wel heel treffend opgeschreven. Probeer daar maar eens ongevoelig voor te blijven.
Sonja de Jong
Catherine Newman – Sandwich. (Oorspronkelijk in juni 2024 gepubliceerd als Sandwich bij Doubleday). Uit het Engels vertaald door Karina van Santen. Ambo Anthos, ISBN 978 90 263 7144 8, 248 pagina’s, € 22,99, juli 2025
