Conserve's Leessite

Zijn vader Hans Rooduijn was de echtgenoot van vier vrouwen

Een leven van romantische dichter tot kunstpromotor leveren een waardevol boek op

Het spannende verhaal over de vermissing van Hans Rooduijn omsluit de talloze gegevens (alleen al het Personenregister telt 24 kolommen met namen) van een bijzonder mens.

Tom Rooduijn (Amsterdam, 1952), zoon van Johannes (Hans) Rooduijn, beschrijft in De voorloper ‘het gedurfde leven van mijn vader’, wat tevens de ondertitel is van deze verzameling biografische gegevens. Een gewaagde onderneming, vindt hij zelf ook. Tom: ‘Ik was me bij het schrijven steeds bewust van zijn scherpe oordeel, moest oppassen hem niet postuum te willen behagen.’ Hij wapent zich met een kritische blik, maar tijdens het hele proces ‘groeide mijn ontzag voor zijn moed in en visionaire daadkracht na de oorlog’. En het is de auteur H.J.A. Hofland die hem aanraadt: Je zou een boek over hem moeten maken.

Weetjes en feitjes

Dat deed hij. Het resultaat is een lijvig werk van 429 bladzijden, dat overloopt van een enorme hoeveelheid weetjes en feitjes, namen en details, talrijke citaten uit gesprekken, waarvan een deel waarschijnlijk alleen voor de inner circle van Rooduijn interessant is. Uit al die informatie zal de lezer de sfeer van de ‘beweging’ rondom Hans Rooduin (hij heeft zelf zijn naam vereenvoudigd tot Rooduin, de IJ is een I geworden) moeten distilleren.

Heel verrassend geeft Tom Rooduijn al in zijn Voorwoord een globaal overzicht van het leven van zijn vader, inclusief een analyse van diens levenshouding. Hij citeert de complimenteuze opmerkingen van anderen (standvastigheid, grondige kennis en oordelend vermogen). Daarna laat Tom het verhaal – ook heel verrassend – beginnen met de vermissing van zijn vader in of rondom het plaatsje Fanghetto in de Italiaanse Alpen op de grens met Frankrijk. Jaartal: 1989. Die spannende zoektocht en het verdere verloop aan het slot van deze biografie omsluiten als het ware het aparte leven van Hans Rooduijn.

Zoon van derde vrouw

Duidelijk wordt in elk geval dat Hans Rooduijn iemand was met twee gezichten, of beter gezegd: hij leefde in twee werelden. Aan de ene kant besteedde hij zijn leven aan de kunsten. In dat leven was belangrijk de oprichting van de avantgardistische kunstsociëteit Le Canard. Herinneringen worden opgehaald. ‘De avonden in Le Canard voltrokken zich in een bevrijdende roes van landwijn, tabak en jazzmuziek.’ Hij was ook dramaturg en later eigenaar van antiquariaat d”Eendt in de Spuistraat. Daarnaast besteedt Tom natuurlijk aandacht aan de andere kant van Hans: als (mislukte) vader, en als echtgenoot van vier vrouwen. Tom is de zoon uit het huwelijk met Riekje, Hans’ derde vrouw.

Twee werelden

Twee werelden, dat geldt ook voor de chronologie. De Tweede Wereldoorlog heeft als het ware een ander mens van Hans gemaakt. Tom: ‘De romantische dichter en theoloog van voor de oorlog, (…) was een ander dan de onvermoeibare kunstpromotor van daarna.’ Diens doel was niet alleen de kunsten te promoten, maar ook om daardoor het volk te verheffen. Even verder analyseert Tom diepgaand het leven van zijn vader, genereus tegenover anderen, onthecht en stoïcijns. De mensheid moest worden opgevoed, waarbij hij volgens Riekje zijn gezin vergat. Complexen bij diverse gezinsleden waren het gevolg.

In het naoorlogse leven van Hans Rooduijn voltrokken zich enorme veranderingen op moreel, politiek en kunstzinnig gebied. Tegen die achtergrond speelt het ‘gedurfde’ leven van Hans zich af; tegelijk stond hij er middenin. Dat tijdsbeeld samen met het beeld van zo’n aparte man maakt De voorloper een waardevol boek.

Dick de Scally

Over de auteur

Tom Rooduijn is journalist, schrijver en documentairemaker. In 2022 publiceerde hij Amstel 278, een onderduikgeschiedenis in de Tweede Wereldoorlog. Schreef sinds 1992 twaalf boeken, waaronder in 1999 Revelaties (Reve over leven en werk) en in hetzelfde jaar het voorwoord in Reves herdrukte poëziedebuut Terugkeer. Tom Rooduijn woont in Callantsoog.

Zie: www.rooduijn.net

Tom Rooduijn – De voorloper, De Bezige Bij, ISBN 978 94 031 2857 3. 429 pagina’s, € 34,99, mei 2025