Kleurenreeks 7 - Geel - Basje Boer
Een zoektocht naar zichzelf
Steden, films en zwerven door Maastricht
Ergens tegen het einde van haar verhaal stelt Basje Boer dat er twee soorten schrijvers zijn. Zij die toegankelijk schrijven. En zij die hun teksten op slot doen. Een sleutel is er niet, de lezer moet inbreken. Hij wordt door de schrijver aan het werk gezet. Maar dat werk betaalt zich uit. Geel, de nieuwe novelle van Boer, behoort ontegenzeglijk tot die laatste categorie. Niet eenvoudig om door te dringen in deze essayistische zoektocht. Maar wel boeiend.
Over de auteur
Basje Boer (Amsterdam, 1980) studeerde fotografie aan de Rietveld Academie. Zij publiceerde twee romans (Bermuda en Nulversie) en enkele essays. Ze schrijft regelmatig over popcultuur voor onder meer De Groene Amsterdammer, de Volkskrant en De Standaard.
Kleurenreeks
Het was een gewaagd, maar ook geslaagd idee van de jonge uitgeverij Oevers om een Kleurenreeks uit te geven. Aan een groot aantal schrijvers werd gevraagd een korte novelle te schrijven waarin hun lievelingskleur een centrale rol vervult. Het gewaagde zit hem vooral in de keus van die schrijvers. Naast Erwin Mortier, een precieus en uiterst precies schrijver (Lazuur), staat de veel ruigere Henk van Straten (Git, verschijnt najaar 2025), naast Alma Mathijsen (Bloedsinaasappel) vinden we Thomas Verbogt (Groen, verschijnt voorjaar 2026), Abdelkader Benali (Henna, voorjaar 2026) wordt opgevolgd door Peter Terrin (Zilver, najaar 2026). Stuk voor stuk niet de eerste de besten en samen goed voor een brede staalkaart van Nederlandse literatuur.
Tastenderwijs
Geel van Basje Boer is het zevende deeltje dat in deze reeks al is verschenen. Boer is een schrijver die zich niet makkelijk laat kennen. Ze schrijft tastenderwijs, dwaalt ogenschijnlijk willekeurig door haar hoofd heen. Haar hoofdpersoon is een naamloze jonge vrouw die gedurende twee maanden als writer in residence mag beschikken over een studio in de Jan van Eyck Academie in Maastricht, om daar te werken aan een gedicht dat ze wil schrijven. Een autobiografisch uitgangspunt, want ook Boer zelf verbleef twee maanden in Maastricht, maar nadrukkelijk in zijn uitwerking niet gebaseerd op haar eigen ervaringen, zo meldt ze in haar nawoord.
Zoektocht
Naast de zoektocht die de jonge schrijfster in die twee maanden aflegt om het wat en hoe te ontdekken van haar gedicht, is er ook en vooral de zoektocht naar haarzelf. Haar gedicht moet gaan over steden, heeft ze besloten en wat het begrip stad nou precies behelst. Ik wil schrijven over de stad als idee. ‘De stad als droom, fantasie, herinnering’. Dwalend door de stad Maastricht mijmert ze over het boek Nooit gebouwde steden met een lang assay van Cees Nooteboom, over De onzichtbare steden van Italo Calvino en over het werk van Walt Whitman over New York. Ze verzamelt foto’s, citaten, collages van wat steden kunnen zijn, hangt haar studio vol ermee.
Andere mensen
Maar tegelijkertijd wordt zij ook gedwongen over zichzelf en haar verhouding tot andere mensen na te denken. Dat levert regelmatig situaties op die de lezer uit eigen ervaring kent. Zoals het voor iedereen herkenbare moment dat je op het station een vage kennis tegen het lijf loopt die net als jij naar dezelfde bijeenkomst gaat. Ga je dan bij hem of haar zitten of is dat juist opdringerig, ga je juist ergens anders zitten of lijkt dat op afwijzing? Steeds meer vervreemdt de schrijfster van de andere jonge kunstenaars die bij de Jan van Eyck Academie verblijven. Totdat zij besluit om zich meer open te stellen.
Three Strip Cinema
Een belangrijke rol is weggelegd voor de mysterieuze bioscoop, de Three Strip Cinema, die de schrijfster ontdekt. Meestal onzichtbaar, tot je die gele deur opeens waarneemt. Vanbinnen louter rood pluche, kleine sfeerlampjes en afgezien van een barman en een kassamedewerkster nooit een andere aanwezige, waar je kunt kijken naar technicolor films uit de jaren vijftig met sterren als Cyd Charisse, Gene Kelly en Fred Astaire.
Waar staat die bioscoop voor? Dat zal voor elke lezer misschien anders zijn. Boer geeft er zelf niet expliciet een opheldering voor. Is het de vlucht uit de werkelijkheid of is dat te makkelijk? Het is een vraag die je ook na het sluiten van het boek nog wel even bezighoudt. Net als de vraag: wat maakt een stad nou eigenlijk tot een stad en wat is de functie ervan.
Sonja de Jong
Basje Boer – Kleurenreeks 7 – Geel. Uitgeverij Oevers, ISBN 978 94 933 6752 4, 112 pagina’s, € 17,50, juli 2025