Stad van water en licht - Kester Freriks en Reinder Storm
Amsterdam, een geschiedenis in kaarten
Levendige beschrijving van de bebouwing van de stad aan de hand van kaarten
Tevens een beknopte sociaaleconomische en politieke geschiedenis van de stad
In het jaar dat de hoofdstad haar 750-jarig bestaan viert, verscheen bij uitgeverij Athenaeum—Polak & Van Gennep deze studie. Aan de hand van in kleur weergegeven kaarten en plattegronden wordt een beeld gegeven van de ontwikkeling van de stad van de middeleeuwen tot aan de dag van vandaag.
Kester Freriks (Jakarta, 1954) is schrijver en journalist, terwijl Reinder Storm (1962, groeide op in Tilburg) als conservator cartografie bij het Allard Pierson een uitstekende selectie wist te maken van wat beschikbaar is aan vooral kaartmateriaal om te illustreren hoe de stadsontwikkeling van Amsterdam zich voltrok en hoe de stad groeide, bloeide en vooral ook veranderde. Het resultaat is niet alleen een levendige beschrijving van de bebouwing van de stad aan de hand van kaarten, maar ook een beknopte sociaaleconomische en politieke geschiedenis van de hoofdstad en haar bewoners.
Stippenkaart
De prostitutie in de Gouden Eeuw, de cholera in de 19de eeuw, de droevige woonomstandigheden voor de meeste bewoners rond de eeuwwisseling van de 19de en 20ste eeuw, maar ook politieke en godsdienstige ontwikkelingen, zoals tijdens de Opstand en de Franse tijd worden allemaal beschreven aan de hand van de vele kaarten die door bekwame cartografen werden vervaardigd. Ook de recente geschiedenis komt in dit boek aan de orde. Schokkend is bijvoorbeeld de zogenoemde stippenkaart uit de oorlogsjaren, waarin aan de hand van zwarte stippen werd aangegeven waar de Joodse bevolking woonde en die ten dienste stond aan haar deportatie. Ook de naoorlogse ontwikkelingen krijgen hun plaats in dit boek, zoals de Nieuwmarktrellen en het hoofdpijndossier van het huidige stadsbestuur, namelijk het massale toerisme, waardoor de stad jaarlijks overstroomd wordt door ruim 40 miljoen toeristen.
Geschiedenis van Amsterdam
Het boek is vlot geschreven, mooi geïllustreerd en bevat een uitgebreide literatuuropgave, waarin de vijfdelige bij uitgeverij SUN verschenen Geschiedenis van Amsterdam natuurlijk niet had mogen ontbreken. Ook een personenregister mis ik wel een beetje gezien de vele namen van cartografen en anderen die in dit boek een plaats hebben gekregen. Maar dat zijn details en laten onverlet dat lezers met belangstelling voor de geschiedenis van Amsterdam en hoe die een plek heeft gekregen in de vele kaarten en plattegronden die van de hoofdstad zijn vervaardigd zeker aan hun trekken komen.
Gerrit Valk
Over de auteurs
Kester Freriks (1954) is auteur van romans, verhalen en gedichten. Reinder Storm 1962) begon zijn loopbaan bij een antiquariaat op zijn zestiende, hij is al 35 jaar werkzaam in wetenschappelijke bibliotheken.
Kester Freriks met Reinder Storm – Stad van water en licht – een geschiedenis in kaarten, met veel illustraties. 224 pagina’s, ISBN 978 90 253 1914 4, uitgeverij Athenaeum – Polak & Van Gennep, € 29,99, september 2025