De namen - Florence Knapp
Drie verschillende levens met drie verschillende namen
Niet alleen je naam bepaalt je levensloop
Volgens de tekst op het omslag bepaalt hoe je heet je hele leven. Maar uit het hele boek blijkt dat niet zozeer je naam, maar de omstandigheden waaronder je opgroeit, samen met je aangeboren karakter, je leven bepalen en sturen. De namen van Florence Knapp is een boek dat over veel meer gaat dan over namen. Over huiselijk geweld en de fatale gevolgen daarvan, over opgroeien en de keuzes die je maakt. En ondanks alle ellende die voorbijkomt, is het in laatste instantie toch een feel-goodboek.
Over de auteur
Florence Knapp is een Britse schrijfster. Zij publiceerde onder meer een non-fictieboek over de techniek en de geschiedenis van quilting, het maken van lappendekens. De namen is haar eerste roman. Het boek wordt in meer dan twintig talen vertaald.
Mishandeling
Cora is getrouwd met Gordon, een huisarts. Tijdens hun verkeringstijd was hij lief en voorkomend, maar sinds ze getrouwd zijn, mishandelt hij haar in toenemende mate. Ze hebben een dochtertje Maia, inmiddels negen jaar oud en een paar dagen geleden is hun tweede kind, een zoon, geboren. Samen met Maia gaat Cora op weg naar de burgerlijke stand om de geboorteaangifte te doen. Maar hoe ze het kind wil noemen, weet ze tot op het laatste moment nog niet.
Gordon eist dat zijn zoon naar hem vernoemd wordt, zoals al gedurende vele generaties in zijn familie de oudste zoon Gordon genoemd wordt. Maar Cora voelt weerzin tegen die naam. Een nieuwe Gordon zou weleens een nieuwe mishandelaar kunnen worden, zoals haar eigen man en ook diens vader, mannen die hun vrouw en kinderen het gevoel geven dat zij niets waard zijn.
Zacht en knuffelig
Julian, dat lijkt haar een mooie naam voor een fijn mens. Maar dan oppert Maia: noem hem Bear. Want een beer is zacht en knuffelig, maar ook sterk en trouw. En in een opwelling doet Cora wat haar dochtertje suggereerde. Of toch niet?
Wat volgt zijn drie verhaallijnen. In de eerste heeft Cora haar kind inderdaad Bear genoemd, in de tweede Julian en in de derde is zij gehoorzaam geweest en heeft hem de naam Gordon gegeven. In elkaar afwisselende hoofdstukken volgen we de levens van deze drie jongens. Bear inderdaad zacht en warm van karakter, Julian vol twijfels, Gordon aanvankelijk een trouwe vazal van zijn vader die in diens opdracht zijn moeder bespioneert en verraadt bij zijn vader. We zien de jongens zeven worden, en veertien en 21, 28 en 35.
Levensloop
Maar het zijn niet zover hun namen die hun leven bepalen, als wel hun omstandigheden. Want in elk van hun levens zijn dingen heel anders gelopen. Bear heeft zijn vader nooit gekend, Julian slechts een paar jaar totdat deze in de gevangenis verdween. En Gordon heeft er lang over gedaan om zich aan zijn vaders invloed te ontworstelen. Ook Cora’s leven is in al die levens anders verlopen. In het ene leven speelt haar moeder in Ierland een belangrijke rol, in het andere heeft zij amper contact met haar en verneemt pas maanden te laat dat zij overleden is.
Huiselijk geweld
Het levert drie boeiende verhalen op die ieder iets zeggen over de consequenties van huiselijk geweld. Vader Gordon gaat ver in zijn geestelijke en lichamelijke martelmethoden en de gevolgen in alle drie de levens van de jongens zijn catastrofaal.
Door de gescheiden levenslijnen, telkens drie hoofdstukken die zich in hetzelfde jaar, maar in het leven van een andere jongen afspelen, is geconcentreerde aandacht bij het lezen wel noodzakelijk. Want wie van de drie jongens is nou ook alweer archeoloog geworden en welke jongen kreeg een relatie met Lily? En was het nou Gordon of Julian die zo’n hekel aan Engeland had?
Ontwrichte gezinnen
Wie die aandacht op kan brengen, krijgt daar een boeiende roman voor terug over de gevolgen van een ontwrichte gezinssituatie. Natuurlijk spelen die drie verschillende levens de hoofdrol, maar op de achtergrond is er steeds dat verhaal over een vader die naar de buitenwereld toe een geliefde huisarts is, maar binnenshuis zijn vrouw martelt en haar – juist door die façade van een o zo vriendelijke man – het welhaast onmogelijk maakt hem te verlaten. Want wie gelooft nou een hysterische vrouw als haar man zo betrouwbaar en aardig is?
Knapp ziet kans haar verhaal ondanks de zware thematiek toch licht en optimistisch te houden. Uiteindelijk komt het in alle drie die jongenslevens wel goed en is het de vader die – in elk leven op een ander moment en een andere manier - het onderspit delft.
Sonja de Jong
Florence Knapp – De namen. (Oorspronkelijk gepubliceerd als The names bij Phoenix Books, Londen). Uit het Engels vertaald door Mieke Trouw. HarperCollins, ISBN 978 94 027 1685 6, 352 pagina’s, € 21,99, mei 2025