Het verdwijnpunt - Elizabeth Brundage
Twee fotografen vechten een leven lang om dezelfde vrouw.
Was de vermiste, beroemde fotograaf ook een echte vader voor zijn biologische, aan heroïne verslaafde zoon?
In deel een van het boek ‘Portretten van volwassenen’ bezoekt de voormalige fotograaf Julian Ladd, de herdenkingsbijeenkomst van zijn vroegere vriend en kamergenoot Rye Adler, toen ze nog studeerden aan de Joel Brodsky Workshop voor fotografie. Rye was een wat egocentrische jongen die gewend was dat iedereen iets voor hem deed. In tegenstelling tot Julian die in de reclame terecht is gekomen, is Rye een bewierookt fotograaf geworden wiens foto’s hangen in musea zoals het Metropolitan. Rye portretteert mensen op een unieke wijze in hun meest menselijke trekken.
Vermoedelijk heeft Rye zelfmoord gepleegd door van een brug te springen. De herdenkingsdienst is in een gebouw dat een reconstructionistische Joodse synagoge herbergt. Omdat het er vochtig is heeft iedereen jassen aan. De rabbijn leest psalm 23 voor, eerst in het Hebreeuws, daarna in vertaling. De Somalische dochter Yana, die Rye en zijn vrouw Simone als peuter adopteerden, vertelt hoe Rye Adler haar redde. En haar had gevonden in
Somalië, naast haar dode ouders. Ze had herinneringen aan een onbeschrijflijke honger en zegt over Rye: ‘Een groot man, een bijzonder mens. Hij was mijn vader en mijn beste vriend.’
Na afloop rijdt Julian mee met collega-fotograaf Louis naar het huis van Rye. Waar zijn optionele weduwe Simone, haar vader was de eigenaar van Hogan Foods en vermogend, een afscheidsborrel organiseert. Zodat de herinneringen aan Rye weer boven komen. Rye’s assistente Constance brengt Julian naar het atelier van Rye waar hij kan blijven slapen. Hij vertelt haar dat hij Rye kent van de Brodsky Workshop.
In deel twee ‘Het beslissende moment’ krijgen we een indruk van Rye’s rusteloze leven als fotograaf, dat begint in Tokio waar hij afgelopen week foto’s maakte van de kunstenaar Masato Nakamura in een industrieel pakhuis in de buurt van de universiteit waar hij lesgeeft en waar werk van hem te zien is. En voordat hij weggaat uit Tokio, vraagt hij zich af: wat doet ik hier? Hij verlangt naar zijn huis. En ook naar Magda die weer abrupt in zijn leven gekomen is. Hij vraagt zich af wat ze van hem wil. Normaal, als hij eenmaal thuis is en rusteloos, wil hij weer naar Afrika.
De auteur
Elizabeth Brundage is afgestudeerd aan de Iowa Writer’s Workshop waar ze de James Michener Award ontving, en studeerde aan het American Film Institute in Los Angeles. Behalve haar vorige boek Alles houdt op te bestaan, dat de basis was voor een Netflix-film, schreef ze nog drie andere romans. Daarnaast schrijft ze ook scenario’s. Brundage woont met haar man en zoon in Albany, New York.
Terug in Amerika is Rye moe van de reis. Te moe om erop uit te gaan, maar jaloers, dat Simone ook zonder hem met de honden wandelt in de vrije natuur. Ondertussen krijgt hij appjes van Magda Pasternak. De Poolse medestudente met de grote borsten van wie hij twintig jaar geleden een fotoreportage heeft gemaakt, en van wie hij al die tijd niets heeft gehoord. Haar foto’s vond hij destijds technisch knap. Ze kwam bij Brodsky’s Workshop doordat Brodsky bij het boekhoudkantoor kwam. Daar waar haar moeder insprong met een map vol met bonnetjes en aantekeningen gemaakt op servetten met mosterdvlekken. Daar zag hij in een envelop Magda’s foto’s, verbaasd dat zij ze gemaakt had. ‘Je moet mee doen aan de workshop, kom dan vertel ik het je moeder,’ zei hij. Halverwege het jaar vroeg hij haar eens haar blouse uit te trekken Ze knoopte haar blouse open en trok haar bh omhoog. Hij legde zijn handen om haar borsten. ‘Prachtig,’ zei hij. Zijn vingertoppen waren geel. Hij bracht zijn mond naar haar tepels. Hij zoog er luidruchtig aan. Toen hij haar aankeek, stond op zijn gezicht een rode blos van schaamte. ‘’Nu moet je gaan,’ zei hij.
Magda wil met Rye afspreken en ondanks het gevoel van ontrouw gaat hij er op in. ‘Natuurlijk, waar en wanneer?’ Simone is wantrouwig: ‘Ze wil iets van je,’ zegt ze. ‘Wat dan?’ vraagt hij. ‘Alles,’ zegt ze. Daarvoor heeft ze bij de borrel na de herdenkingsdienst Magda ‘die vreselijke vrouw in de workshop’ genoemd. Rye maakt een afspraak met haar, maar zegt tegen Simone dat hij met een redacteur van Esquire afspreekt.
Bij een date in een café met Magda, laat ze hem een foto zien van haar twintigjarige zoon Theo. ’Hij is van jou,’ zegt ze. Niet van Julian met wie ze 21 jaar getrouwd en nu zijn ze uit elkaar. Theo is een briljante en knappe jongen, maar verslaafd aan drugs. Hij is zoek. ‘Kun jij hem voor mij vinden?’ Dat belooft Rye zonder dat hij weet waar. Als Magda het café verlaat volgt Rye haar en brengen ze de nacht door in een hotel aan Fifth Avenue, vrijend en mijmerend (ze waren beiden visueel ingesteld wat hun foto’s betreft) over het verleden, over Julian en vooral over Theo. Voordat hij geboren werd en ze via de test van de apotheker zag dat ze zwanger van hem was heeft ze heeft destijds contact met hem gezocht. Bij National Geographic, het blad waarvoor hij fotografeerde, zeiden ze dat hij op een onbereikbare plek was. Hij zat toen in Somalië, zegt hij. Ze heeft hem een brief geschreven, die hij nooit ontving.
In deel drie ‘Ongeposeerd’ vertelt Magda aan Theo dat Julian niet zijn echte vader is. Het huwelijk met Julian is op en een scheiding op komst. Julian heeft haar bedrogen met iemand van zijn werk. Theo is weliswaar een wiskundig brein, studerende aan de universiteit. Als Theo thuis is en uitgaat met True, een verpleegster die haar baan heeft opgezegd en er knap uitziet, moet hij twee keer overgeven. True zegt van niets te weten, maar Magda vermoedt dat hij drugs heeft geslikt. Theo heeft al eens eerder heroïne gebruikt en in schooltijd onschuldig wiet gerookt. Het feit dat Julian zijn echte vader niet is, maakt Theo erg onzeker.
In deel vier ‘Verheldering’ gaat Rye op zoek naar zijn zoon Theo. Ze hebben beide blauwe ogen. Na een lange speurtocht vindt hij hem door True te volgen. Haar te trakteren op een uitgebreid ontbijt en met haar mee te gaan naar een vervallen gebouw waar ze slaapt. Hij wil haar ook fotograferen, ze is knap, maar ernstig vermagerd door drugsgebruik. Later vindt hij Theo in een kamer, zwaar verslaafd, brengt hem en draagt hem naar het ziekenhuis. Hij belt Magda dat hij Theo heeft gevonden.
In deel vijf ‘Apertuur’ volgt Julian Magda en Rye als hij afscheid neemt van haar en Theo en nog met Marga tongzoent. Rye geeft hen de sleutel van een huis waar ze voorlopig in kan trekken, waarbij Magda er alles aan doet om Theo’s verslaving aan heroïne uit te bannen. Na hun vertrek bij het ziekenhuis overweldigt Julian Rye en komt het tot een tweegevecht. Waarbij het steeds meer lijkt op een competitie tussen twee fotografen. De een fotografeert op artistieke wijze zielloze straatbeelden en industriegebieden zonder mensen. De ander portretteert warme, echte mensen met al hun kenmerken, waar hij beroemd mee wordt. Dan is er het gevecht om Marga, de vrouw die hen beiden in de ban houdt. En de zoon, van wie is hij werkelijk? Wie was de beste en de slechte vader? Hoewel het boek begint met de vermiste Rye, aan wie een herdenkingsdienst is gewijd, is de vraag wie van de hoofdpersonen in het boek (ook) werkelijk het onderspit delft. Houdt Julian zich nog staande tegenover Marga als zij wil scheiden? Weet zij haar zoon Theo werkelijk geheel te bevrijden van drugs en hoe kunnen Simone en Marga het opbrengen zonder Rye te leven als hij voorgoed deze aardbol verlaten heeft? Het boek eindigt met deel zes ‘Ruw’ en de epiloog, waarvan u zelf het vervolg kunt lezen. Het verdwijnpunt is een literaire thriller met diepgravende opmerkingen over fotografie en Joel Brodsky (1939-2007). Een mooi, professioneel geschreven verhaal. Spannend en onderhoudend.
Elizabeth Brundage – Het verdwijnpunt (verschenen als The Vanishing Point bij Little, Brown and Company in New York) vertaald uit het Engels door Lucie Schaap en Maaike Bensdorp, 314 pagina’s, ISBN 978 90 214 2857 4, € 22,50, september 2021
